Kazakistan 130 kripto platformunu kapattı: Amaç 'gölge ekonomiyi' çökertmek

Kazakistan Mali İzleme Ajansı (AFM), Kazakistan'ın mali suçlarla mücadelesini yoğunlaştırdığını, kara para aklamayla bağlantılı 130 kripto para borsasını kapattığını duyurdu.

Bu kapsamda 16,7 milyon dolar değerinde dijital varlığa el koyılduğu bildirildi.

AFM'ye göre bu "gölge" platformlar Kazakistan, Rusya, Ukrayna ve Moldova'daki suç grupları tarafından uyuşturucu kaçakçılığı ve çevrimiçi dolandırıcılıktan elde edilen gelirleri aklamak için kullanılıyordu.

Ajans, şemayı çok adımlı bir süreç olarak tanımladı. Uyuşturucu tacirleri ve siber suçlular ilk olarak karlarını fiat ya da kripto para olarak borsa cüzdanlarına aktarıyor, burada fonlar dönüştürülüyor ve kaynaklarını gizlemek için bir dizi işlemden geçiriliyordu.

AFM'den yapılan açıklamada, "Bu yasadışı borsalar profesyonel kara para aklayıcıları olarak hareket ediyor, suç gelirlerini nakde çeviriyor ve yurtdışına aktarıyor" denildi.

"Paravan kişilere ait banka hesaplarına ve cüzdanlara güveniyorlar."

Kazak yasaları uyarınca, yalnızca Astana Finansal Hizmetler Kurumu (AFSA) tarafından lisanslanan ve ulusal bankacılık sistemiyle entegre olan platformların faaliyet göstermesine izin veriliyor. Kurum, siber güvenlik ve kişisel verilerin korunmasına büyük önem veriyor.

Pazartesi günü itibariyla, 12 kripto borsası da dahil olmak üzere 27 Dijital Varlık Hizmet Sağlayıcısı (DASP) Kazakistan'da faaliyet gösterme yetkisine sahip. Hepsi sürekli mali izleme ve kara para aklama ile terörle mücadele finansmanı düzenlemelerine tabi.

Gizli nakit çıkış ağları

AFM ayrıca yasadışı fonları nakde çevirme konusunda uzmanlaşmış 81 gizli grubu da ortaya çıkardığını ve toplam işlemlerin 38,5 milyon euro'yu aştığını tespit ettiğini belirtiyor.

Dijital ödeme kültürüyle övünen Kazakistan'da bir somun ekmeğin bile QR koduyla ödenebildiği ifade ediliyor. Buna rağmen nakit para finansal faaliyetleri gizlemenin birkaç yolundan biri olmaya devam ediyor.

AFM Başkan Yardımcısı Kairat Bizhanov, nakit para çekimlerinin artmaya devam ettiğini ve bu yıl 21 milyar euro'ya ulaşarak 2024'e göre 1,6 milyar euro daha fazla olduğunu belirtti. ATM'ler bu sistemde önemli bir güvenlik açığı olarak tanımlanıyor.

Gönderen ya da alıcının kimliği belirlenmeden paranın sistemde hareket etmesine izin verdiği için anonim transferlerin önemli bir sorun olmaya devam ettiği vurgulandı.

Bu sorunu çözmek için AFM ve Kazakistan Merkez Bankası yeni güvenlik önlemleri getiriyor.

Yakında belli bir miktar üzerindeki nakit para yatırma işlemlerinde kullanıcıların kişisel kimlik numarası girmeleri gerekecek. 1 Ocak'tan itibaren bankalar ATM video görüntülerini de en az 180 gün süreyle saklamak zorunda.

Diğer finansal ihlaller

Yetkililer ayrıca tütün ve alkol üreten 18 yasadışı tesisi dağıttı ve 27 milyon euro değerinde yasadışı petrol ürünleri ihracatını durdurdu.

Kolluk kuvvetleri 2024'ten beri Kazakistan'da yasak olan 19 milyon euro değerinde elektronik sigara ele geçirdi ve 11'i çevrimiçi olmak üzere 62 yeraltı kumar işletmesini kapattı.

Bizhanov, "Mali ihlallerin önemli bir kısmı paravan şirketlerin faaliyetlerinden kaynaklanıyor," diye ekledi.

Yetkililer ülkenin hızla dijitalleşen finansal sistemi üzerindeki kontrollerini sıkılaştırırken Kazakistan bu yılın sonuna kadar kayıt dışı ekonominin GSYH içindeki payını yüzde 15'e düşürmeyi hedefliyor.