Budapeşte'de gerçek ve sahte tarih buluşması: 'Fake for Real' sergisi

Brüksel'deki Avrupa Tarihi Evi, altı ana tema altında 100'den fazla eseri bir araya getirdiği koleksiyonunu şimdi gezici sergiyle kıta genelinde sergiliyor. Budapeşte, bu turdaki üçüncü durak.

Fake for Real adlı interaktif sergi, tarihin sahtecilik boyutunu basının ortaya çıkışından Orta Çağ’a, komplo teorilerinden modern yalan haberlere kadar derinlemesine inceliyor. Örneğin, Çin ayakkabılarından kutsal emanetlere kadar sahte objelerin yüzyıllardır var olduğu, hatta bazı komplo teorilerinin kökenlerinin Orta Çağ’a dayandığı vurgulanıyor.

Serginin küratörü Simina Badica, antik çağlarda hükümdarların rakiplerini tarihten silme çabalarına dikkat çekerek şunları söyledi:

"Sergi, antik dönemde hafızanın silinmesi olarak bilinen uygulamayla başlıyor. Hükümdarlar, rakiplerini tarihten yok etmeye çalışırlardı. İlginç bir şekilde, Budapeşte’deki durakta bu anlatı, Imre Nagy'nin adının komünizm döneminde tarih kitaplarından silinmesiyle sona eriyor. Dönemler farklı olsa da süreç aynı."

Badica, sahteciliğin her zaman olumsuz bir şey olmadığını da hatırlattı. Örneğin, Holokost sırasında sahte kimlik kartları ve pasaportlar, binlerce kişinin hayatını kurtardı.

OSA Arşivleri Direktörü Istvan Rev ise günümüzde hükümetlerin geçmişlerini yeniden şekillendirme çabasının kolaylaştığına dikkat çekti:

"Eskiden bir arşiv belgesini tahrif etmek zordu; doğru mürekkep ve parşömen üretmek gerekiyordu. Bugünse dijital belgelerimize bir virüs bulaştırmak, içeriği tamamen değiştirmek için yeterli."

Sergi, ziyaretçileri de sürecin bir parçası yapıyor. İnteraktif arayüzlerle hangi haberlerin sansürlenip hangilerinin yayınlanacağına karar verebiliyor, sosyal medyadaki fikir balonlarını deneyimleyerek birer doğruluk kontrolcüsü (fact-checker) olabiliyorlar.

Fake for Real sergisi, Budapeşte'de 16 Şubat'a kadar ziyaret edilebilir.