Hong Konglu medya patronu Jimmy Lai, ulusal güvenlik davasında suçlu bulundu

Hong Kong’da eski medya patronu ve Pekin’in sert eleştirmenlerinden Jimmy Lai, pazartesi günü görülen tarihi bir ulusal güvenlik davasında suçlu bulundu. Karar, 78 yaşındaki Lai’nin ömür boyu hapis cezasıyla karşı karşıya kalmasına yol açabilir.

Devlet tarafından onaylanmış üç yargıçtan oluşan mahkeme heyeti, Lai’yi ulusal güvenliği tehlikeye atmak amacıyla yabancı güçlerle işbirliği yapmak ve 'isyana teşvik edici' yayın yapmak için komplo kurmaktan suçlu buldu. Lai, tüm suçlamaları reddetmişti.

Lai, 2019’daki kitlesel hükümet karşıtı protestoların ardından Pekin tarafından dayatılan ulusal güvenlik yasası kapsamında Ağustos 2020’de tutuklanmıştı.

Lai’nin kurucuları arasında yer aldığı ve Hong Kong yönetimi ile Pekin’e yönelik sert eleştirileriyle bilinen Apple Daily gazetesi, 2021 yılında polis baskınları, üst düzey gazetecilerin tutuklanması ve şirket varlıklarının dondurulmasının ardından faaliyetlerine son vermek zorunda kalmıştı.

Mahkeme kararını içeren 855 sayfalık gerekçeyi okuyan Yargıç Esther Toh, Lai’nin “Hong Konglulara yardım etme bahanesiyle Çin hükümetini devirmek için ABD’ye sürekli bir davette bulunduğunu” söyledi.

Savunma avukatları, Lai’nin ulusal güvenlik yasası yürürlüğe girmeden önce yaptırım çağrılarında bulunduğunu kabul etti ancak yasanın ardından bu çağrılardan vazgeçtiğini savundu. Buna karşın mahkeme, Lai’nin Çin Komünist Partisi’ni istikrarsızlaştırma niyetinden hiç vazgeçmediğine ve bunu “daha örtük bir biçimde sürdürdüğüne” hükmetti.

Jürisiz yürütülen dava, Hong Kong’un 1997’de Çin’e devrinden bu yana basın özgürlüğü ve yargı bağımsızlığının durumu açısından bir gösterge olarak ABD, İngiltere, Avrupa Birliği ve siyasi gözlemciler tarafından yakından takip ediliyordu.

Karar, Pekin’in diplomatik ilişkileri açısından da bir sınav olarak görülüyor. ABD Başkanı Donald Trump davayı Çin ile görüştüğünü açıklarken, İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İngiliz vatandaşı olan Lai’nin serbest bırakılmasını hükümetinin öncelikleri arasında saydıklarını söyledi.

Hak örgütlerinden sert tepki

156 gün süren yargılama boyunca savcılar, Lai’yi Apple Daily yöneticileri ve diğer kişilerle birlikte yabancı güçlerden Hong Kong veya Çin’e yönelik yaptırımlar ve abluka talep etmek üzere komplo kurmakla suçladı.

Savcılık ayrıca, Lai’nin 2019 Temmuz’unda protestoların en yoğun olduğu dönemde eski ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ve eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile yaptığı görüşmeleri de suçlamalara dayanak olarak gösterdi.

Mahkemeye, Apple Daily yazıları da dahil olmak üzere 161 yayın, sosyal medya paylaşımları ve mesajlaşmalar delil olarak sunuldu.

Lai, savunması kapsamında 52 gün boyunca ifade vererek Haziran 2020’de yürürlüğe giren güvenlik yasasından sonra yabancı yaptırım çağrısı yapmadığını savundu.

Sınır Tanımayan Gazeteciler ve Uluslararası Af Örgütü’nün de aralarında bulunduğu insan hakları kuruluşları kararı sert bir dille kınadı.

Sınır Tanımayan Gazeteciler Genel Direktörü Thibaut Bruttin, “Yargılanan bir kişi değil, basın özgürlüğünün kendisiydi ve bu kararla basın özgürlüğü yerle bir edildi,” dedi.

Jimmy Lai davası, Hong Kong’daki 2019 protesto hareketinin ardından devam eden son büyük ulusal güvenlik davalarından biri olarak görülüyor. Geçen yıl, demokrasi yanlısı hareketin önde gelen 45 ismi aynı yasa kapsamında hapis cezalarına çarptırılmıştı. Yüzlerce aktivist, avukat ve siyasetçi ya tutuklandı ya da sürgüne zorlandı.