ABD ve Rusya'dan ilişkileri 'normalleştirme' ve Ukrayna görüşmelerini başlatma adımı

ABD Dışişleri Bakanlığı, Salı günü Suudi Arabistan'da kritik görüşmeler için bir araya gelen ABD'li ve Rus yetkililerin, iki ülke arasındaki ilişkileri "normalleştirme" ve Ukrayna'daki savaşa ilişkin görüşmelere başlama konusunda anlaştıklarını açıkladı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, toplantıyı "uzun ve zorlu bir yolculuğun ilk adımı" olarak nitelendirdi.

Her iki tarafa da taviz verilmesi gerektiğini ancak bunları "önceden belirlemenin" yanlış olacağını sözlerine ekledi.

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz, toprak ve güvenlik garantileri konusundaki tartışmaların ileriye yönelik her türlü müzakerenin "temelde" yer alacağını söyledi ve Rusya'nın Ukrayna'daki savaşının "sona ermesi" gerektiğini vurguladı.

Yetkililer, toplantının ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin görüşmesi için herhangi bir tarih belirlenmeden sona erdiğini açıkladı. Putin'in danışmanı Yuri Uşakov, böyle bir görüşmenin önümüzdeki hafta gerçekleşmesinin pek olası olmadığını söyledi ancak tarafların Ukrayna konusunda müzakerelere başlaması konusunda anlaşmaya vardığını bildirdi.

Genel olarak, Ushakov'a göre görüşmeler "fena değildi." Ayrıca, "[Rusya ve ABD'nin pozisyonlarının] birleştiğini söylemek hala zor ancak bu konuda konuşuldu" sonucuna varıldı.

Taraflar "ayrı bir müzakereci ekibinin zamanı gelince temas kuracağı" konusunda anlaştılar.

Riyad'da gerçekleştirilen toplantı, Putin'in yaklaşık üç yıl önce Ukrayna'ya yönelik geniş çaplı işgalini başlatmasından bu yana iki ülkenin üst düzey yetkilileri arasında yapılan ilk yüz yüze görüşme olma özelliğini taşıyor.

Uşakov'a Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'un eşlik ettiği görüşmelere, ABD tarafından ise Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Özel Temsilci Steve Witkoff katıldı.

Toplantı, ABD Başkanı Trump'ın geçtiğimiz çarşamba günü Putin'le bir telefon görüşmesi yaparak ve her ikisinin de müzakerelere derhal başlama konusunda anlaştıklarını açıklayarak ABD'nin Rusya'ya yönelik yıllardır sürdürdüğü dış politikayı altüst ettiği bir döneme denk geliyor.

ABD'li yetkililerin bir hafta boyunca yaptıkları konuşmalarda, ABD'nin Ukrayna'nın barışa yönelik temel talepleriyle -uzun süredir devam eden NATO hedefleri de dahil olmak üzere- ilgilenmediği ve Avrupalı liderlerin müzakere masasında ilk etapta yer almayacakları ortaya çıktı. Rubio daha sonra Ukrayna ve Avrupalı liderlerin 'gerçek' müzakerelere dahil olacağını açıkladı.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy pazartesi günü yaptığı açıklamada, Kiev'in kendi katılımı olmadan yapılacak hiçbir barış anlaşmasını tanımayacağını ifade etti.

"Biz olmadan bizimle ilgili herhangi bir anlaşmayı ... tanıyamayız," diyen Zelenskiy, Ukrayna'nın Riyad'daki görüşmelerden haberdar edilmediğini de sözlerine ekledi.

Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov görüşmenin "Ukrayna'da çözüm için olası müzakerelerin hazırlanması ve iki devlet başkanı arasında bir toplantı düzenlenmesi" konularına ayrılacağını söyledi.

Rusya Doğrudan Yatırım Fonu Başkanı Kirill Dmitriev de görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada, "İyi ABD-Rusya ilişkileri tüm dünya için çok önemli. Rusya ve ABD ancak birlikte dünyanın pek çok sorununu ele alabilir, küresel çatışmaları çözebilir ve çözümler sunabilir."

Zelenskiy pazartesi günü bir video brifinginde Suudi Arabistan'a da gideceğini açıkladı ancak ziyaretinin Rusya-ABD barış görüşmeleriyle bağlantılı olmadığını vurguladı.

Trump'ın Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg da perşembe günü Kiev'de Zelenskiy'yi ziyaret edecek.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa'nın katılımı dışında gerçekleşecek gibi görünen hızlı müzakerelere yanıt olarak pazartesi günü Paris'te diğer Avrupalı liderlerle acil bir toplantı düzenledi.

Toplantı sonrasında liderler Ukrayna'ya desteklerini sürdürecekleri sözünü verdiler ancak cepheye barış gücü askerleri gönderme fikri de dahil olmak üzere herhangi bir somut güvenlik garantisi sunamadılar.