Trump: Ukrayna'nın Rusya ile savaşı 'asla başlatmaması gerekiyordu'

ABD Başkanı Donald Trump, Salı günü Kiev yönetiminin Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da Ukrayna'nın doğusundaki savaşı sona erdirmeyi amaçlayan görüşmelerden dışlanmasına yönelik itirazlarına karşı çıktı.

Trump ayrıca, Rusya'nın ülkeyi işgal etmesinin ardından başlayan savaşın sorumlusunun Ukrayna olduğunu öne sürdü.

Mar-a-Lago'daki malikanesinden gazetecilere konuşan Trump, "Bugün şunu duyuyorum: davet edilmemişiz. Üç yıldır oradasınız. Bunu üç yıl önce bitirmeliydiniz. Hiç başlatmamalıydınız."

Trump, Ukrayna'nın Riyad'da ABD'li ve Rus üst düzey yetkililerin katılımıyla gerçekleştirilen görüşmelerden dışlanmasına yönelik itirazlarına pek sabır göstermedi. Defalarca kez Ukrayna'nın çatışmanın başlamasına asla izin vermemesi gerektiğini vurguladı ve Kiev'in 2022'de Ukrayna'ya asker göndermeden önce Rusya'ya taviz vermeye istekli olması gerektiğini belirtti.

Bu tür açıklamalar ve Trump'ın Moskova ile ilişkileri düzeltme hedefi, ABD ile Avrupa arasındaki transatlantik ittifaka zarar verebilir ve Washington'un Ukrayna ile birlikte NATO ve diğer platformlarda ABD liderliğine güvenen ülkeler nezdindeki konumunu ciddi şekilde sarsabilir.

"Deneyimsiz bir müzakereci bile bunu yıllar önce çok az toprak kaybıyla, hatta hiç toprak kaybetmeden ve tek bir can kaybı olmadan çözebilirdi," diyen Trump, Rusya'nın işgalini önleyebileceği yönündeki sık sık dile getirdiği iddiasını yineledi.

Trump, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşını sona erdirmek için "iyi bir şansı" olduğunu düşündüğünü belirtti ancak ABD ve Rusya'nın Ukrayna'nın katılımı olmaksızın çatışmaları sona erdirmek için müzakerelere başladığı yönündeki önerilere karşı çıktı.

Avrupa'yı dışlama niyeti yok

Salı günü Riyad'da yapılan görüşmelere ne Ukrayna ne de Avrupa ülkeleri davet edildi ancak ABD'li yetkililer ciddi bir şekilde başlaması halinde barış görüşmelerinden dışlanmaları gibi bir niyetin olmadığını açıkladı.

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, "Burada kimse bir kenara itilmiyor," dedi. "Açıkçası, Ukrayna ile, Avrupa'daki ortaklarımızla ve diğerleriyle angajman ve istişare olacak. Ancak nihayetinde Rus tarafı bu çabanın vazgeçilmezi olacaktır."

Trump'ın ulusal güvenlik danışmanı Mike Waltz, Trump'ın geçen hafta Putin ile görüştükten hemen sonra Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştüğünü ve ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ve Rubio'nun cuma günü Almanya'da Zelenskiy ile bir araya geldiğini kaydetti.

Yine de Zelenskiy'nin toplantıya dahil edilmediği için kızgın olduğu ve seyahatinin salı günkü ABD-Rusya görüşmeleriyle ilişkilendirilmesini önlemek için çarşamba günü Suudi Arabistan'a yapacağı ziyareti ertelediği anlaşılıyor.

Üstelik bu, Trump'ın çatışmaların başlamasında Kiev'in hatalı olduğunu öne süren yorumlarından önceydi.

Londra'daki Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nde Avrasya ve Rusya konusunda kıdemli araştırmacı ve İngiltere'nin eski Belarus Büyükelçisi Nigel Gould-Davies, "Tüm bu müzakereler başından beri Rusya'nın lehine görünüyor. Hatta bunun bir müzakere mi yoksa bir anlamda bir dizi Amerikan teslimiyeti olarak mı adlandırılması gerektiği bile bir soru işareti," dedi.

Rubio, tarafların Ukrayna ihtilafını sona erdirmeyi müzakere etmeyi başarması halinde, bunun Ruslarla "umarım dünya için iyi olacak ve aynı zamanda uzun vadede ilişkilerimizi geliştirecek konularda" ortaklık yapmak için "inanılmaz fırsatlar" yaratabileceğini ifade etti ancak bunların neler olabileceğinden bahsetmedi.