"Το Βερολίνο ως ενδιάμεσος σταθμός για την Αλάσκα": τι πέτυχε η βιντοεδιάσκεψη κορυφής του Μερτς για την Ουκρανία;

Μετά την βιντεδιάσκεψη κορυφής με πρωτοβουλία του Μερτς, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δημοσίευσαν κοινή δήλωση στην οποία συμφώνησαν σε πέντε βασικά σημεία.

"Στην Αλάσκα, τα θεμελιώδη ευρωπαϊκά και ουκρανικά συμφέροντα ασφαλείας πρέπει να διασφαλιστούν", δήλωσε ο Μερτς.

Στην κοινή τους εικονική κλήση, στην οποία συμμετείχαν επίσης ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο αντιπρόεδρός του Τζέι Ντι Βανς, ο Μερτς λέει ότι ξεκαθάρισαν αρκετά σημεία για τις διαπραγματεύσεις, μεταξύ των οποίων ότι η Ουκρανία πρέπει να είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων μόλις υπάρξει επόμενη συνάντηση.

Ωστόσο, ο Merz επαναλαμβάνει ότι η κατάπαυση του πυρός "πρέπει να είναι στην αρχή", ενώ στη συνέχεια θα πρέπει να συμφωνηθούν βασικά στοιχεία σε μια συμφωνία-πλαίσιο.

'Η νομική αναγνώριση της ρωσικής κατοχής δεν τίθεται προς συζήτηση'

"Τρίτον, η Ουκρανία είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί για εδαφικά ζητήματα, αλλά τότε η λεγόμενη γραμμή επαφής πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης", εξηγεί ο Merz. "Και η νομική αναγνώριση της ρωσικής κατοχής δεν είναι προς συζήτηση. Η αρχή ότι τα σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία πρέπει να συνεχίσει να ισχύει.

Το τέταρτο σημείο που συζητήθηκε ήταν οι "ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας", αλλά η καγκελάριος επιβεβαίωσε ότι δεν συζητήθηκαν συγκεκριμένες εγγυήσεις. Ωστόσο, τόνισε ότι οι ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις "πρέπει να είναι και να παραμείνουν" σε θέση να υπερασπιστούν αποτελεσματικά την κυριαρχία της χώρας τους.

Το πέμπτο και τελευταίο σημείο είναι η απαίτηση ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να αποτελούν μέρος μιας κοινής διατλαντικής στρατηγικής, μόνο "τότε είναι πιο πιθανό να επιτύχουν στο τέλος".

"Αυτή η στρατηγική πρέπει να συνεχίσει να επικεντρώνεται στην ισχυρή υποστήριξη της Ουκρανίας και στην απαραίτητη πίεση προς τη Ρωσία, πράγμα που σημαίνει ότι αν δεν υπάρξει καμία κίνηση από τη ρωσική πλευρά στην Αλάσκα, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες και εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει και πρέπει να αυξήσουμε την πίεση", κατέληξε ο Merz.

Ο Merz υπενθύμισε επίσης την 61η επέτειο από την ανέγερση του Τείχους του Βερολίνου. Ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος είχε "ανοίξει ξανά την πληγή της ευρωπαϊκής διαίρεσης", δήλωσε ο Merz.

Γιατί ο Merz σχεδίασε την εικονική σύνοδο κορυφής;

Αυτή την Παρασκευή, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν θα συναντηθούν στην Αλάσκα. Θα συζητήσουν για έναν πιθανό τερματισμό του ρωσικού επιθετικού πολέμου κατά της Ουκρανίας. Ωστόσο, η Ουκρανία, ή η Ευρώπη, δεν θα είναι παρούσα στη συνάντηση.

Σε απάντηση, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς (CDU) σχεδίασε μια σύνοδο κορυφής σε σύντομο χρονικό διάστημα, η οποία πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Βερολίνο. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, ταξίδεψε στη γερμανική πρωτεύουσα.

Προγραμματίστηκαν δύο βιντεοκλήσεις: η πρώτη, στις 2 μ.μ., με Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιταλία, η Πολωνία και η Φινλανδία, καθώς και με την πρόεδρο της Επιτροπής της ΕΕ φον ντερ Λάιεν, τον πρόεδρο του Συμβουλίου της ΕΕ Αντόνιο Κόστα και τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.

Μια δεύτερη εναλλαγή έχει προγραμματιστεί για τις 3 μ.μ. Ο Τραμπ και ο αντιπρόεδρός του Τζέι Ντι Βανς αναμένεται επίσης να λάβουν μέρος.

Πριν από το τηλεφώνημα, ο Τραμπ δημοσίευσε μια ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης "Truth Social" στην οποία αποκάλεσε τους Ευρωπαίους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων "σπουδαίους ανθρώπους" που "θέλουν μια συμφωνία".

Εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών αντέδρασε επίσης στη σύνοδο κορυφής, λέγοντας: "Θεωρούμε ότι οι διαβουλεύσεις που επιδιώκουν οι Ευρωπαίοι είναι πολιτικά και πρακτικά ασήμαντες".

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφαν Κορνέλιους εξήγησε ότι οι συνομιλίες αποσκοπούσαν στην άσκηση περαιτέρω πίεσης στη Μόσχα και στην προετοιμασία πιθανών ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων σχετικά με τις εδαφικές διεκδικήσεις και τις εγγυήσεις ασφαλείας.

Παραχώρηση εδαφών, "ο απόλυτος δρόμος προς το πουθενά

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι η Ουκρανία και η Ρωσία θα πρέπει να προβούν σε "ανταλλαγή εδαφών" που θα είναι "καλή" και "κακή" και για τις δύο χώρες. Αποκαλεί αυτές τις εδαφικές παραχωρήσεις σημαντικό μέρος των προσπαθειών του για τον τερματισμό του πολέμου.

Δεν είναι ακόμη σαφές ποια εδάφη πρόκειται να "ανταλλαγούν". Σύμφωνα με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, υπάρχουν εικασίες ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να "παραδώσει" τμήματα της περιοχής Ντονέτσκ στα ανατολικά της χώρας και η Ρωσία θα μπορούσε να αποσύρει τα στρατεύματά της από τις περιοχές Χάρκοβο και Σούμι σε αντάλλαγμα.

Ο Ζελένσκι έχει επικρίνει πολλές φορές την πρόταση αυτή, καθώς η συμφωνία στη λεγόμενη ανταλλαγή ουκρανικών εδαφών με τη Ρωσία θα ήταν όχι μόνο εξαιρετικά αντιδημοφιλής, αλλά και αντισυνταγματική.

Ο Ουκρανός δημοσιογράφος Denis Trubetskoy συμφωνεί και προσθέτει ότι αυτές οι εδαφικές παραχωρήσεις είναι "ο απόλυτος δρόμος προς το πουθενά, στον οποίο η Ουκρανία δεν μπορεί να συμφωνήσει".

"Αυτή η ιδέα ότι η Ουκρανία θα εκκενώσει με κάποιο τρόπο εθελοντικά το βόρειο τμήμα της περιοχής του Ντονέτσκ χωρίς ίσως να το αναγνωρίσει ως ρωσικό θα ήταν αυτοκτονία από στρατιωτική άποψη", επιβεβαιώνει ο Trubetskoy, αναφέροντας τις αμυντικές θέσεις που έχουν πλέον δημιουργηθεί στην περιοχή εδώ και έντεκα χρόνια.

Σε περίπτωση που η Ουκρανία παραχωρήσει την περιοχή στη Ρωσία, αυτές οι αμυντικές θέσεις θα πρέπει να ξαναχτιστούν και "η Ρωσία θα έχει αποκτήσει ένα τεράστιο στρατιωτικό πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης χωρίς να κάνει τίποτα", λέει ο δημοσιογράφος.

"Όμηροι του πολιτικού παιχνιδιού

Τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, το CNN ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ ήταν έτοιμη να αναγνωρίσει τον ρωσικό έλεγχο της Κριμαίας ως μέρος της αμερικανικής πρότασης για τον τερματισμό του πολέμου.

Η αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικό έδαφος "αφορά φυσικά περισσότερους από δύο εκατομμύρια ανθρώπους που έχουν γίνει φαντάσματα αυτού του πολιτικού παιχνιδιού", λέει ο Trubetskoy, ο οποίος μεγάλωσε ο ίδιος στην Κριμαία.

Σύμφωνα με ρωσικές πηγές, σχεδόν δύο εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να ζουν στην Κριμαία. Τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, το ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων Euromaidan Press ανέφερε ότι στην κατεχόμενη Κριμαία είχε σημειωθεί μια "μαζική δημογραφική μετατόπιση", με περίπου ένα εκατομμύριο νέους κατοίκους - πιθανότατα από τη Ρωσία - να μετακομίζουν στη χερσόνησο.

Ταυτόχρονα, ο αρχικός πληθυσμός εκτοπίστηκε μέσω "συστηματικής καταστολής". Από το 2022, τουλάχιστον 20.000 κάτοικοι έχουν επίσης στρατολογηθεί με τη βία στον ρωσικό στρατό.

Ο "ξένος καγκελάριος" Merz

Η μαυροκόκκινη κυβέρνηση υπό τον Μερτς βρίσκεται πλέον στην εξουσία εδώ και σχεδόν 100 ημέρες. Οι γνώμες για τον καγκελάριο διίστανται όσον αφορά την εξωτερική και την εσωτερική πολιτική του. Η πρόσφατη απόφαση του καγκελάριου να σταματήσει προς το παρόν την προμήθεια όπλων στο Ισραήλ, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο στη Γάζα, έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια στις τάξεις του. Ο λόγος γι' αυτό λέγεται ότι είναι ότι ο Μερτς δεν συζήτησε την απόφαση αυτή με τη δική του κοινοβουλευτική ομάδα.

Ο Μερτς δεν είναι και τόσο δημοφιλής στον πληθυσμό. Σύμφωνα με το ARD Deutschlandtrend, μόνο το 32% των ερωτηθέντων είναι ικανοποιημένο από τον καγκελάριο του CDU. Μετά από 100 ημέρες, το ποσοστό αυτό ήταν 56% για τον Όλαφ Σολτς και 74% για τη Μέρκελ το 2006.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Forsa, η σημερινή κυβέρνηση συγκεντρώνει σήμερα μόνο το 37%. Σύμφωνα με την έρευνα, το CDU/CSU βρίσκεται στο 24%, ενώ το SPD μόλις στο 13%.

Ωστόσο, το κλίμα γυρίζει υπέρ της Μέρτζ όσον αφορά την εξωτερική πολιτική. Λέγεται ότι έχει καλές σχέσεις τόσο με τον Ουκρανό όσο και με τον πρόεδρο των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον Trubestkoy, έτσι θα τον έβλεπαν και στην Ουκρανία.

"Αυτή η προσωπική χημεία μεταξύ του Ζελένσκι και του Μερτς γίνεται ήδη αντιληπτή από τον πληθυσμό", εξηγεί, προσθέτοντας ότι είναι ωστόσο κρίμα που δεν παραδίδονται στο Κίεβο πύραυλοι κρουζ Taurus επί Μερτς.

"Ωστόσο, η Γερμανία επενδύει σημαντικά στην ουκρανική αμυντική βιομηχανία και προωθεί την κοινή παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών", λέει ο Trubetskoy, ο οποίος πιστεύει ότι αυτό σίγουρα γίνεται αντιληπτό.

"Η Γερμανία αναμενόταν να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο. Δεν θα έλεγα ότι φαίνεται διαφορετικό υπό τον Μερτς από ό,τι υπό τον Όλαφ Σολτς (SPD)", αλλά ο Trubetskoy λέει ότι η συμπεριφορά του Μερτς είναι "σαφώς διαφορετική". "Αυτό είναι ευπρόσδεκτο και εκτιμάται στην Ουκρανία", καταλήγει ο δημοσιογράφος, ο οποίος ζει στο Κίεβο.