Ψήφος εμπιστοσύνης στη Γαλλία: Οι επιλογές του προέδρου Μακρόν αν πέσει η κυβέρνηση Μπαϊρού

Αφού ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού έπαιξε τα ρέστα του, ρισκάροντας το κεφάλι του στην Εθνοσυνέλευση, ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο, αλλά οι επιλογές που διαθέτει είναι λιγοστές: ο διορισμός ενός νέου πρωθυπουργού, η συγκρότηση μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών ή η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης –η προηγούμενη, τον Ιούνιο του 2024, ήταν εκείνη που επέσπευσε το πολιτικό χάος – δεν φαίνεται να είναι βιώσιμες λύσεις, σε ένα κατακερματισμένο κοινοβούλιο, εάν πέσει ο Μπαϊρού.

Άλλα δύο σενάρια θεωρούνται ακόμη πιο απίθανα: η επιβίωση της κυβέρνησης Μπαϊρού και η παραίτηση του ίδιου του προέδρου της Δημοκρατίας.

Ζητώντας ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση, τη Δευτέρα, ο πρωθυπουργός έλαβε αμέσως αρνητική απάντηση από όλα τα αντιπολιτευόμενα κόμματα, από την άκρα δεξιά μέχρι την αριστερά, συμπεριλαμβανομένων και των σοσιαλιστών.

«Το αποτέλεσμα είναι γνωστό εκ των προτέρων, εκτός και αν βρει, μέσα στις επόμενες δέκα ημέρες, έναν δρόμο που θα οδηγεί σε πραγματική διαπραγμάτευση με τις πολιτικές δυνάμεις», οι οποίες θέλουν «να ξηλώσουν ένα μέρος του σχεδίου του προϋπολογισμού», σημείωσε ο πολιτικός επιστήμονας Βενσάν Μαρτινί.

Ο Μπαϊρού είναι «σαφής, θαρραλέος και μαχητικός» διαβεβαίωνε το πρωί ένας πολιτικός, εξερχόμενος από τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τους ηγέτες των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση. «Μας είπε: έχουμε 13 ημέρες για να πείσουμε. Πρέπει να στραφούμε στην κοινή γνώμη», πρόσθεσε αυτό το στέλεχος.

Όμως ο πρωθυπουργός είναι ταυτόχρονα και εξαιρετικά αντιδημοφιλής, κάτι που περιπλέκει το στοίχημά του.

Ο Μακρόν θα μπορούσε να αποφασίσει να του αναθέσει και πάλι τον σχηματισμό κυβέρνησης, ακόμη και αν ηττηθεί στις 8 Σεπτεμβρίου στην Εθνοσυνέλευση. Όμως το πρόβλημα θα παρέμενε ακέραιο, εκτός και αν τροποποιήσει τον προϋπολογισμό του 2026, ο οποίος έχει απορριφθεί κατηγορηματικά από την αντιπολίτευση και την κοινή γνώμη.

Μια άλλη λύση για τον Μακρόν θα ήταν να αναθέσει την πρωθυπουργία σε κάποιο άλλο πρόσωπο εμπιστοσύνης του ιδίου και του Ματινιόν, όπως στον υπουργό Άμυνας Σεμπαστιάν Λεκορνί. «Όμως η κατάσταση θα παρέμενε η ίδια, εφόσον αυτός ο πρωθυπουργός δεν παρουσίαζε ένα ριζικά διαφορετικό προϋπολογισμό», εκτίμησε ο Μαρτινί.

Απομένει η επιλογή ενός πρωθυπουργού προερχόμενου από την αριστερά. «Όμως πιθανότατα είναι πολύ αργά» αφού οι θέσεις των κομμάτων γίνονται πιο άκαμπτες όσο πλησιάζουν οι προεδρικές εκλογές του 2027, είπε ο Ματιέ Γκαλάρ, διευθυντής έρευνας στο ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Ipsos.

Υπάρχει επίσης η λύση της κυβέρνησης τεχνοκρατών, που θα φέρει λίγη περισσότερη σταθερότητα, ενόψει και των μέτρων απομείωσης του χρέους που θα πρέπει να επιβάλει.

Ορισμένοι ζητούν τη διάλυση, ξανά, της Εθνοσυνέλευσης ώστε ο καθένας να αναλάβει τις ευθύνες του και να ξεκαθαριστούν, για άλλη μια φορά, οι ισορροπίες δυνάμεων. Μετά το πείραμα του 2024 όμως, με την εσπευσμένη και ακατανόητη για τους Γάλλους διάλυση του κοινοβουλίου, ο Μακρόν εμφανίζεται πιο διστακτικός από ποτέ. Πολύ απλά «δεν το θέλει», είπε ένα στέλεχος προσκείμενο στο προεδρικό στρατόπεδο.

Ίσως να μην υπάρχει άλλη επιλογή. «Εάν μια νέα κυβέρνηση καταψηφιστεί πριν από την έγκριση του προϋπολογισμού, η αστάθεια θα δημιουργούσε τις συνθήκες για τη διάλυση» της Εθνοσυνέλευσης, εκτίμησε ένα μέλος της κυβέρνησης.

Κάποιοι δεν βλέπουν παρά μόνο μία λύση, την παραίτηση του αρχηγού του κράτους που κυβερνά τη Γαλλία από το 2017 και επανεξελέγη το 2022. Ή την καθαίρεσή του, όπως ζητά επίμονα ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ο ηγέτης της ριζοσπαστικής αριστεράς. «Το χάος, είναι ο Μακρόν», είπε στον ραδιοφωνικό σταθμό France Inter.

Όμως ο πρόεδρος επαναλαμβάνει διαρκώς ότι θα ολοκληρώσει τη θητεία του, το 2027, ό,τι και αν συμβεί στο μεταξύ.

Επιλογή μεταξύ χάους και ευθύνης

Αφού προκάλεσε έκπληξη ανακοινώνοντας ότι θα καταστήσει την κυβέρνησή του υπόλογη στην Εθνοσυνέλευση στις 8 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού υπερασπίστηκε την Τρίτη στο θερινό πανεπιστήμιο CFDT στο Boissy-la-Rivière της Essonne την πρότασή του για τον προϋπολογισμό του 2026 και κάλεσε την αντιπολίτευση να "προβληματιστεί" και να ξεπεράσει τα "αυθόρμητα αντανακλαστικά" της.*

«Τις επόμενες 13 ημέρες, οι Γάλλοι θα επιλέξουν, θα επηρεάσουν τους εκπροσώπους τους, ώστε να επιλέξουν και να πουν αν βρίσκονται στην πλευρά του χάους ή της ευθύνης» δήλωσε ο Μπαϊρού, κάνοντας λόγο για «μια στιγμή ξεκαθαρίσματος και αλήθειας».

Στα μέσα Ιουλίου, ο επικεφαλής της κυβέρνησης είχε ανακοινώσει την πρόθεσή του να προβεί σε εξοικονόμηση σχεδόν 44 δισεκατομμυρίων ευρώ, προκειμένου να περιορίσει την απειλή υπερχρέωσης της Γαλλίας. Σχεδόν οι μισές από αυτές τις εξοικονομήσεις θα βασίζονταν στον "έλεγχο των δημόσιων δαπανών".

Ο Φρανσουά Μπαϊρού προειδοποίησε ότι«το βάρος του χρέους, με το οποίο επιβαρύνουμε τώρα τους εργαζόμενους Γάλλους πολίτες και τις μελλοντικές γενιές, θα συντρίψει τις πρωτοβουλίες και, σε συνδυασμό με τη δημογραφική κατάρρευση, θα θέσει σε κίνδυνο το κοινωνικό συμβόλαιο της χώρας».

Απαιτείται "ειδική προσπάθεια" από τους έχοντες τα υψηλότερα εισοδήματα

Ο Φρανσουά Μπαϊρού δήλωσε ότι είναι έτοιμος να ζητήσει από τα υψηλότερα εισοδήματα να καταβάλουν "συγκεκριμένη προσπάθεια", υποσχόμενος να αντιμετωπίσει τη φορολόγηση των πλουσιότερων.

"Οι φορολογικές κόγχες για τους πιο εύπορους και τις μεγάλες επιχειρήσεις που θεωρούνται άδικες θα καταργηθούν", ανακοίνωσε, λέγοντας ότι "ωφελούν κυρίως τα εύπορα νοικοκυριά και τις μεγάλες επιχειρήσεις".

Επιστροφή της διαχείρισης της κοινωνικής προστασίας στους κοινωνικούς εταίρους

Ο πρωθυπουργός πρότεινε επίσης να επιστρέψει η διαχείριση της κοινωνικής προστασίας, ιδίως των επικουρικών συντάξεων, στους κοινωνικούς εταίρους.

"Προτείνω να αλλάξουμε πορεία" και να τους αναθέσουμε "τη διαχείριση των βασικών πυλώνων του συστήματος κοινωνικής προστασίας, ιδίως της ασφάλισης ανεργίας και γήρατος", δήλωσε.

Τη Δευτέρα, μετά την ανακοίνωση της ψήφου εμπιστοσύνης, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης επιβεβαίωσαν ότι δεν θα στηρίξουν την κυβέρνηση. Μόνο οι Ρεπουμπλικάνοι (LR) ανέφεραν ότι θα συνταχθούν με το προεδρικό μπλοκ.

Η ανακοινωθείσα κατανομή των ψήφων καταδικάζει τον πρωθυπουργό σε σχεδόν βέβαιη πτώση.

Όπως μετέδωσε νωρίτερα η L'Express, ο Φρανσουά Μπαϊρού δήλωσε ότι θα "παλέψει σαν το σκυλί" για να υπερασπιστεί το σχέδιο προϋπολογισμού του.