Η Ουρουγουάη νομιμοποίησε την ευθανασία – Ιστορική απόφαση στην καθολική Λατινική Αμερική

Η Γερουσία της Ουρουγουάης ενέκρινε την Τετάρτη νόμο που αποποινικοποιεί την ευθανασία, κατατάσσοντας το μικρό κράτος της Νότιας Αμερικής ανάμεσα σε ελάχιστες χώρες παγκοσμίως όπου ασθενείς με σοβαρές παθήσεις μπορούν πλέον να λάβουν νόμιμα βοήθεια για να θέσουν τέλος στη ζωή τους.

Η απόφαση καθιστά την Ουρουγουάη την πρώτη χώρα της κυρίως καθολικής Λατινικής Αμερικής που επιτρέπει την ευθανασία μέσω νομοθετικής πράξης.

Ο νόμος επιτρέπει την ευθανασία που διενεργείται από επαγγελματία υγείας, αλλά όχι την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, η οποία προϋποθέτει ότι ο ίδιος ο ασθενής λαμβάνει μόνος του τη θανατηφόρα δόση του φαρμάκου που του έχει συνταγογραφηθεί.

«Η κοινή γνώμη μάς ζητά να αναλάβουμε αυτή την πρωτοβουλία», δήλωσε προς τους νομοθέτες στο Μοντεβιδέο η γερουσιαστής Πατρίσια Κράμερ από την αριστερή κυβερνητική συμμαχία της Ουρουγουάης.

Η νομοθεσία, που προχωρούσε με διακοπές και καθυστερήσεις τα τελευταία πέντε χρόνια, πέρασε το τελευταίο της εμπόδιο την Τετάρτη, όταν 20 από τους 31 γερουσιαστές ψήφισαν υπέρ.

Η Κάτω Βουλή είχε εγκρίνει το νομοσχέδιο ήδη από τον Αύγουστο με μεγάλη πλειοψηφία· το μόνο που απομένει πλέον είναι η κυβέρνηση να εκδώσει τους κανονισμούς εφαρμογής του νόμου.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, οι γερουσιαστές της κυβερνώσας συμμαχίας Ευρύ Μέτωπο (Frente Amplio) υπερασπίστηκαν με πάθος το δικαίωμα στο να επιλέγει κανείς τον θάνατο, συγκρίνοντας το κίνημα της ευθανασίας με τους ιστορικούς αγώνες για τη νομιμοποίηση του διαζυγίου και του γάμου μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.

Τα τελευταία χρόνια, έντονες δημόσιες συζητήσεις και ακτιβισμός γύρω από το θέμα έχουν συγκλονίσει την περιοχή.

«Όλοι πιστεύουμε και αισθανόμαστε ότι η ζωή είναι δικαίωμα – τόσο στην υγεία όσο και στην ασθένεια – αλλά ποτέ δεν θα έπρεπε να είναι υποχρέωση, μόνο και μόνο επειδή κάποιοι δεν κατανοούν ένα τόσο αφόρητο μαρτύριο», δήλωσε ο γερουσιαστής Ντανιέλ Μπορμπονέτ, αφού πρώτα διάβασε μαρτυρίες Ουρουγουανών ασθενών με ανίατες παθήσεις.

Αντιδράσεις από την Εκκλησία

Η Καθολική Εκκλησία υπήρξε η βασική δύναμη που αντιτάχθηκε στην ευθανασία στην Ουρουγουάη. Πριν από την ψηφοφορία, ο αρχιεπίσκοπος του Μοντεβιδέο, Ντανιέλ Στούρλα, κάλεσε τους πολίτες «να υπερασπιστούν το δώρο της ζωής και να θυμούνται ότι κάθε άνθρωπος αξίζει να φροντίζεται, να συνοδεύεται και να υποστηρίζεται μέχρι το τέλος».

Ωστόσο, η κοσμικοποίηση της κοινωνίας έχει αποδυναμώσει την αντίσταση σε αυτήν την πρακτική σε μια χώρα 3,5 εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία απαγορεύει κάθε αναφορά στον Θεό στους όρκους δημοσίων αξιωματούχων και έχει μετονομάσει τα Χριστούγεννα σε «Ημέρα της Οικογένειας».

Οι αξιωματούχοι χαιρέτισαν την ψήφιση του νόμου ως επιβεβαίωση της φήμης της Ουρουγουάης ως μίας από τις πιο κοινωνικά φιλελεύθερες χώρες της περιοχής.

Η Ουρουγουάη υπήρξε η πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε τη χρήση μαριχουάνας για ψυχαγωγικούς σκοπούς και έχει ήδη θεσπίσει πρωτοποριακή νομοθεσία για τον γάμο ομοφύλων και τις αμβλώσεις εδώ και πάνω από μία δεκαετία.

«Πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός που τοποθετεί την Ουρουγουάη στην πρωτοπορία της αντιμετώπισης βαθιά ανθρώπινων και ευαίσθητων ζητημάτων», δήλωσε η αντιπρόεδρος Καρολίνα Κόσε.

Τι προβλέπει ο νέος νόμος

Σε αντίθεση με τη νομοθεσία ορισμένων πολιτειών των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, που περιορίζουν την ευθανασία σε ασθενείς με προσδόκιμο ζωής μικρότερο των έξι μηνών ή ενός έτους, η Ουρουγουάη δεν θέτει χρονικά όρια.

Ο νέος νόμος δεν απαιτεί περίοδο αναμονής και επιτρέπει σε κάθε άτομο που πάσχει από ανίατη ασθένεια προκαλούσα αφόρητο πόνο να ζητήσει ιατρικά υποβοηθούμενο θάνατο, ακόμη κι αν η διάγνωσή του δεν είναι τελική.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο ενδιαφερόμενος να είναι ψυχικά ικανός να λάβει αυτή την απόφαση.

Αν και ο νόμος δεν απαγορεύει ρητά την ευθανασία για άτομα με ψυχικές παθήσεις όπως η κατάθλιψη, απαιτεί την έγκριση δύο ιατρών, οι οποίοι πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι ο ασθενής διαθέτει την ψυχική διαύγεια για να λάβει μια τέτοια απόφαση.

Ωστόσο, σε αντίθεση με χώρες όπως το Βέλγιο, η Κολομβία και η Ολλανδία, η Ουρουγουάη δεν θα επιτρέπει την ευθανασία σε ανηλίκους.