Impact Αναδασώσεις: Οι επενδύσεις που μπορούν να δώσουν ζωή στα καμμένα δάση της Ελλάδας

Οι καταστροφικές πυρκαγιές του Σεπτεμβρίου σε Πορτογαλία και Ελλάδα ανέδειξαν μία σκληρή πραγματικότητα: οι δασικές εκτάσεις της νότιας Ευρώπης συρρικνώνονται δραματικά κάθε χρόνο και -παρά τις προσπάθειες κατάσβεσης- εκατομμύρια στρέμματα μετατρέπονται σε στάχτη.

Οι αναδασώσεις που πραγματοποιούνται μέχρι τώρα ελάχιστα μπορούν να αποκαταστήσουν το μέγεθος της καταστροφής.

Όμως, το impact investment φιλοδοξεί να μετατρέψει το έργο της αναδάσωσης σε μία προσοδοφόρα επένδυση, που θα δώσει και πάλι ζωή στα δάση και θα τα προστατεύει αποτελεσματικά.

Οι επενδύσεις σε αναδασώσεις έχουν περιβαλλοντικό αλλά και οικονομικό κίνητρο.

«Οι επενδύσεις σε δάση έχουν νόημα για διάφορους λόγους» εξήγησε στο euronews ο Βάουτερ Σουταετ, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης της Triodos Investment Management που πραγματοποιεί επενδύσεις σε δάση στην κεντρική Αμερική.

«Καταρχάς, είναι καλές από την άποψη του κλίματος λόγω του άνθρακα που δεσμεύουν τα δέντρα. Είναι καλές και από την άποψη των αποδόσεων, εφόσον γίνονται σωστά και αν υλοποιούνται με το σωστό τρόπο ώστε και οι άνθρωποι που ζουν γύρω από το δάσος να επωφεληθούν επίσης. Μπορούν να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και μπορούν να αναπτυχθούν βιοποικιλότητα. Είναι ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο από την άποψη του αντίκτυπου, αλλά και από από την άποψη του κινδύνου και της απόδοσης.»

Οι επενδυτές ενδιαφέρονται  για αυτού του είδους τα περιουσιακά στοιχεία, δεδομένων των γρήγορων αποδόσεων που μπορούν να έχουν στις αγορές μετοχών,  για παράδειγμα;

«Κοιτάξτε, υπάρχουν αγορές με πιο γρήγορα κέρδη. Είναι πάντα εκεί. Αλλά τελικά, πρόκειται για τα δέντρα. Και τα δέντρα έχουν ζωή. Κάποια είδη μπορούν να αναπτυχθούν, αρκετά γρήγορα, μέσα σε πέντε, έξι χρόνια, οκτώ χρόνια, ειδικά στις αναδυόμενες αγορές. Αλλά σε γενικές γραμμές  είναι ο ρυθμός του δέντρου που καθορίζει την απόδοση και τον αντίκτυπο που μπορείτε να έχετε. Άρα, υπάρχουν αγορές με ταχύτερα κέρδη, αλλά αυτή είναι μια πολύ σταθερή αγορά. Και αν το κάνεις με τον σωστό τρόπο, μπορείς να έχεις και μια υγιή απόδοση, δίπλα στα έσοδα από την ξυλεία που μπορεί να υπάρχουν. Υπάρχουν επίσης τα έσοδα από τον άνθρακα, που είναι μια λίγο πιο ασταθής αγορά.»

Πώς λειτουργούν οι αγορές άνθρακα

Τα δάση μπορούν να παράγουν σημαντικά έσοδα, χάρη στη δέσμευση άνθρακα που αποτελεί μία από τις φυσικές τους λειτουργίες.

Όποιος διαχειρίζεται ένα δάσος μπορεί να εκδώσει ένα πιστοποιητικό άνθρακα- δηλαδή ένα πιστοποιητικό που θα "πουλάει" τις ποσότητες άνθρακα που δεσμεύει το δάσος, σε τιμή που καθορίζεται από τη ζήτηση (όπως συμβαίνει με κάθε προϊόν που πωλείται στις διεθνείς αγορές).

Τα πιστοποιητικά άνθρακα ενδιαφέρουν τις μεγάλες επιχειρήσεις (που θέλουν να μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα) και διακινούνται στις παγκόσμιες αγορές αντιστάθμισης άνθρακα/πιστωτικών μονάδων άνθρακα (carbon credits) που αναπτύσσονται στα πλαίσια των μέτρων για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.

Οι επονομαζόμενες "impact αναδασώσεις"- δηλαδή αυτές που λειτουργούν ως επενδύσεις με κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα και εκδίδουν πιστοποιητικά άνθρακα- πραγματοποιούνται ήδη σε αρκετές περιοχές του κόσμου. 

Τώρα, το Ελληνικό Δίκτυο Impact Επενδύσεων (Hellenic Impact Investment Network, HIIN) φιλοδοξεί να τις φέρει και στην Ελλάδα και βρίσκεται σε συζητήσεις με φορείς από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ώστε το πρώτο πιλοτικό έργο αναδάσωσης να ξεκινήσει στην Ελλάδα έως το 2026.

«Μπορούμε να πετύχουμε τις αναδώσεις μέσω του impact investing και να βάλουμε την Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της πώλησης των πιστοποιητικών άνθρακα. Πρόκειται για μία αγορά, η οποία μεγαλώνει πάρα πολύ γρήγορα και  περιμένουμε ότι θα “εκραγεί” και θα φτάσει σε επίπεδα τρισεκατομμυρίων» εξήγησε στο euronews ο διευθύνων σύμβουλος του ΗΙΙΝ, Κωστής Τσελένης.

Οι impact αναδασώσεις μπορούν να προκύψουν από συνεργασία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. 

Όπως σημείωσαν οι ομιλητές στο 2ο Συνέδριο του Ελληνικού Δικτύου Impact Επενδύσεων ( 2nd Hellenic Impact Investing Conference), στην Ελλάδα υπάρχει δυνατότητα ακόμα υψηλότερων επενδύσεων με κοινωνικό και περιβαλλοντικό τομέα, κυρίως από τους Έλληνες επιχειρηματίες.

«Υπάρχουν καινοτόμες ελληνικές οικογένειες που είναι ηγέτες στο χώρο του Impact investing για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα» σημείωσε στο euronews o Δαμιανός Παγιατάκης , επικεφαλής Επενδύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Barclays.

«Αλλά είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες που θα μπορούσαν να εμπλακούν. Βλέπουμε, όμως, ότι οικογένειες που δραστηριοποιούνται στα  ναυτιλιακά, στην αγορά ακινήτων, στην ενέργεια και βλέπουν ότι η βιωσιμότητα έχει σημασία για την επιχείρησή τους αρχίζουν να συμμετέχουν, αλλά και οι νεότερες γενιές έχουν διαφορετική άποψη για το πώς θέλουν να χρησιμοποιήσουν τον πλούτο τους.

Με αυτή την έννοια, νομίζω ότι η Ελλάδα έχει μια μεγάλη ευκαιρία να γυρίσει σελίδα, τόσο από την άποψη του ύψους των κεφαλαίων, αλλά και την ταχύτητα με την οποία μπορούν να αναπτυχθούν αυτά τα κεφάλαια.

Άρα, ενώ η Ελλάδα μπορεί να μην ηγείται σε αυτή την αγορά σήμερα μπορεί να ακολουθήσει πολύ γρήγορα και να μάθει από τα πολλά παραδείγματα και τις εμπειρίες που είχαν άλλες οικογένειες σε όλο τον κόσμο.»

Μόνο το 2023, περίπου 1,7 εκατομμύρια στρέμματα δασικής γης κάηκαν στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας την χώρα σε αυτή με τις μεγαλύτερες δασικές καταστροφές της Μεσογείου.