Η ΕΕ θα ξανανοίξει την αντιπροσωπεία της στη Συρία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποκαταστήσει επαφή με τη νέα ηγεσία της Συρίας και θα ξανανοίξει την αντιπροσωπεία της στη χώρα, δήλωσαν η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Κάγια Κάλας και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε επίσης πως η ΕΕ θα αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία. Προειδοποίησε, ωστόσο, για τον κίνδυνο επανεμφάνισης των σκληροπυρηνικών μαχητών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος και είπε πως αυτό δεν πρέπει να επιτραπεί να συμβεί.

Η αντιπροσωπεία της ΕΕ στη Συρία δεν έκλεισε ποτέ επίσημα, αλλά δεν υπήρχε διαπιστευμένος πρεσβευτής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Δαμασκό στη διάρκεια του πολέμου στη Συρία.

«Θέλουμε η αντιπροσωπεία αυτή να είναι και πάλι πλήρως λειτουργική», είπε η Κάλας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η Κάλας είπε πως ζήτησε από τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας της ΕΕ να πάει στη Δαμασκό χθες, Δευτέρα, προκειμένου να αποκαταστήσει επαφή με τη νέα ηγεσία στη Συρία και διάφορες άλλες οργανώσεις.

Η φον ντερ Λάιν δήλωσε στους δημοσιογράφους στην Άγκυρα έπειτα από μια συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πως η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει την «άμεση εμπλοκή» της με την οργάνωση Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), την ισλαμιστική οργάνωση που αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος στην επίθεση που οδήγησε στην ανατροπή του προέδρου της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

«Ωστόσο, η έλλειψη προβλεψιμότητας απαιτεί μέγιστη προσοχή. Ο κίνδυνος αναβίωσης του Νταές (σ.σ. Ισλαμικό Κράτος), ιδιαίτερα στην ανατολική Συρία, είναι πραγματικός. Δεν μπορούμε να αφήσουμε να συμβεί αυτό. Και οι θεμιτές ανησυχίες της Τουρκίας πρέπει να αντιμετωπιστούν», πρόσθεσε.

Η φον ντερ Λάιν είπε πως η ΕΕ θα αυξήσει την ανθρωπιστική βοήθεια στη Συρία και σκοπεύει να βοηθήσει στην αποκατάσταση βασικών υπηρεσιών όπως η ηλεκτροδότηση, η υδροδότηση και οι υποδομές.

Η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Βρετανία δήλωσαν ότι θα αποκαταστήσουν επαφή με την HΤS.

Ντ. Τραμπ: Η Τουρκία κρατά «το κλειδί των εξελίξεων»

Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα πως η Τουρκία κρατά —και θα συνεχίσει να κρατά— «το κλειδί των εξελίξεων» στη Συρία, όπου συμμαχία οργανώσεων ανταρτών που υποστηρίχθηκε εν μέρει από την Άγκυρα ανέτρεψε νωρίτερα αυτόν τον μήνα την κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

Ο Αμερικανός εκλεγμένος πρόεδρος είπε πως η Τουρκία έκανε «μη φιλική κατάληψη του ελέγχου» στη Συρία (σ.σ. ο όρος που χρησιμοποίησε ήταν «unfriendly takeover», προέρχεται από τον κόσμο των επιχειρήσεων, συνήθως αποδίδεται «επιθετική εξαγορά»).

«Η Τουρκία είναι πολύ έξυπνη. Είναι πολύ έξυπνος τύπος, πολύ επίμονος», δήλωσε ο κ. Τραμπ, πιθανότατα αναφερόμενος στον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Η Τουρκία έκανε μη φιλική κατάληψη του ελέγχου χωρίς να χαθούν πολλές ζωές. Μπορώ να πω ότι ο Άσαντ ήταν χασάπης», πρόσθεσε.

Ακόμη, μοιάζοντας να παραπέμπει στην οθωμανική αυτοκρατορία, που κατείχε άλλοτε τη σημερινή Συρία, ο κ. Τραμπ —που θα ορκιστεί και θα αναλάβει την εξουσία την 20ή Ιανουαρίου 2025— ανέφερε πως η Τουρκία «το ήθελε για χιλιάδες χρόνια και τώρα το έχει, οι άνθρωποι που ανέλαβαν ελέγχονται από την Τουρκία» και αυτό «είναι εντάξει».

Το τρέχον διάστημα «η Συρία έχει — ξέρετε, υπάρχουν πολλές ασάφειες (...) Νομίζω πως η Τουρκία θα έχει στα χέρια της το κλειδί (των εξελίξεων) στη Συρία», ανέφερε ο Ρεπουμπλικάνος.

Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν «είναι κάποιος με τον οποίο τα πάω σπουδαία», διαβεβαίωσε ακόμη, σημειώνοντας πως έχει δημιουργήσει «πολύ δυνατό στρατό», που δεν έχει «υποστεί φθορά» διεξάγοντας πόλεμο.

Η Τουρκία ελέγχει μεγάλες ζώνες της βόρειας Συρίας, έπειτα από σειρά εισβολών και επιχειρήσεων εναντίον κυρίως των κούρδων μαχητών των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG), ενώ υποστήριξε οργανώσεις ανταρτών που πολεμούσαν για την ανατροπή του προέδρου Άσαντ. Διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τη Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ, ο άλλοτε βραχίονας της Αλ Κάιντα στη Συρία), που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από τις περισσότερες δυτικές χώρες.

Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα διεξήγαγαν συνομιλίες επικεντρωμένες στην αποτροπή της ενίσχυσης των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), κατά τις κυβερνήσεις των δύο χωρών. Η Ουάσιγκτον διατηρεί ανεπτυγμένους περίπου 900 στρατιωτικούς στην ανατολική Συρία για αυτό. Συνεργάζονται στενά με την παράταξη YPG, τη δεσπόζουσα δύναμη στις λεγόμενες Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (ΣΔΔ), γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει επανειλημμένα έντονες τριβές με την Άγκυρα.

Ερωτηθείς σχετικά με τους αμερικανούς στρατιωτικούς στη Συρία, ο κ. Τραμπ απέφυγε να δώσει συγκεκριμένη απάντηση.

Την Κυριακή, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ δήλωσε πως η Άγκυρα είναι «έτοιμη» να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στην επόμενη συριακή κυβέρνηση αν θελήσει να πολεμήσει τους αυτονομιστές Κούρδους, κάτι που χαρακτήρισε κοινή επιδίωξη. Για την Άγκυρα, «τρομοκρατική» οργάνωση είναι οι ΣΔΔ.

Απεναντίας, η Ουάσιγκτον θεωρεί την παράταξη αυτή «κρίσιμη» για την αποτροπή νέας ενίσχυσης του ΙΚ. Οι ΣΔΔ υπήρξαν αιχμή του δόρατος στις επιχειρήσεις εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης στο συριακό έδαφος.

Ο κ. Γκιουλέρ είπε πως «αναμένουμε» οι «αμερικανοί φίλοι μας» να «αναθεωρήσουν τις θέσεις τους».

Δεν έχει υπάρξει ως τώρα τουλάχιστον επίσημη αντίδραση από πλευράς Ουάσιγκτον.

Γαλλία και Γερμανία αποκαθιστούν διπλωματικές επαφές με τη HTS

Η Γερμανία σχεδιάζει συνομιλίες με αντιπροσώπους της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) σήμερα στη Δαμασκό, ανακοίνωσε το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών, μετά την αποκατάσταση επαφών από τις ΗΠΑ και τη Βρετανία με την ισλαμιστική οργάνωση που ανέτρεψε τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Ο Γάλλος ειδικός απεσταλμένος για τη Συρία Ζαν-Φρανσουά Γκιγιόμ δήλωσε ότι «η Γαλλία ετοιμάζεται να είναι στο πλευρό των Σύρων», λίγο μετά την άφιξή του στη Δαμασκό, όπου η γαλλική σημαία υψώθηκε στην πρεσβεία της χώρας, που παρέμενε κλειστή από το 2012.

Οι πρώτες συνομιλίες γερμανών διπλωματών με αντιπροσώπους της διορισμένης από την HTS προσωρινής κυβέρνησης θα επικεντρωθούν σε μια μεταβατική διαδικασία για τη Συρία και στην προστασία των μειονοτήτων, δήλωσε εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.

«Διερευνώνται επίσης εδώ οι δυνατότητες για μια διπλωματική παρουσία στη Δαμασκό», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος επαναλαμβάνοντας ότι το Βερολίνο παρακολουθεί στενά την HTS λόγω των καταβολών της στην ιδεολογία της αλ Κάιντα.

«Απ' όσο μπορούμε να πούμε, μέχρι στιγμής έχουν ενεργήσει συνετά», δήλωσε ο εκπρόσωπος για την οργάνωση.

Σχετικά με τη Συρία, η Γερμανία διατηρεί στενό σύνδεσμο με τους εταίρους της, περιλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Βρετανίας, καθώς και με αραβικά κράτη, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου.

Εξάλλου, ο ειδικός απεσταλμένος της Γαλλίας δήλωσε σε δημοσιογράφους λίγο μετά την άφιξη του στη Δαμασκό πως «η Γαλλία ετοιμάζεται να είναι στο πλευρό των Σύρων».

Ο Ζαν-Φρανσουά Γκιγιόμ διευκρίνισε πως έφθασε στη Δαμασκό «στο πλαίσιο επίσης της αποκατάστασης επαφής με τις ντε φάκτο αρχές» και εξέφρασε την ελπίδα ότι «η μεταβατική περίοδος» θα είναι «ειρηνική».

Μέλη γαλλικών δυνάμεων ασφαλείας απέκτησαν πρόσβαση στο κτίριο της πρεσβείας από την κουζίνα και έσπασαν την αλυσίδα της κύριας εισόδου από το εσωτερικό, διαπίστωσε εικονολήπτης του Γαλλικού Πρακτορείου.

Στη συνέχεια μια γαλλική σημαία υψώθηκε στο κτίριο.

Ερωτηθείς για την ημερομηνία επαναλειτουργίας της πρεσβείας, ο Γκιγιόμ δήλωσε ότι δεν μπορεί να πει πότε θα επαναλειτουργήσει «όσο δεν πληρούνται τα κριτήρια για την ασφάλεια».

Η πρεσβεία της Γαλλίας στη Συρία είχε κλείσει στις 6 Μαρτίου 2012 με απόφαση του προέδρου Νικολά Σαρκοζί σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την βίαιη καταστολή από την εξουσία του Μπασάρ αλ-Άσαντ της ειρηνικής λαϊκής εξέγερσης.

Η πρεσβεία είχε τότε προσφέρει καταφύγιο στους πληροφοριοδότες και τους εργαζομένους της, είχε κάψει ή μεταφέρει τόνους αρχείων και είχε καταστρέψει με τσεκούρι τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Ο τελευταίος φρουρός είχε υποστείλει τη γαλλική σημαία, την είχε διπλώσει και είχε κλείσει από μέσα την πρεσβεία, πριν βγει και ο ίδιος πηδώντας από τον τοίχο, σύμφωνα με δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου που βρισκόταν επιτόπου.

Το Ιράν δεν ανοίγει άμεσα την πρεσβεία στη Δαμασκό

Το Ιράν δεν θα ξανανοίξει άμεσα την πρεσβεία του στη Συρία, δήλωσε η ιρανική διπλωματία, μετά τον βανδαλισμό της αντιπροσωπείας της στη Δαμασκό κατά την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.

«Το εκ νέου άνοιγμα της πρεσβείας στη Δαμασκό χρειάζεται προετοιμασία … Θα συνεχίσουμε το έργο αυτό όταν θα πληρούνται οι απαραίτητες συνθήκες σε ό,τι αφορά την ασφάλεια», δήλωσε ο Εσμαΐλ Μπαγάι, εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών.

«Το σημαντικότερο είναι να διασφαλιστεί η ασφάλεια της πρεσβείας και του προσωπικού της», πρόσθεσε ο ίδιος.

Η Συρία και το Ιράν είχαν επί μακρόν φιλικές σχέσεις, χάρη στην προσέγγιση που έγινε τα χρόνια του 1970 από τον Χαφέζ αλ Άσαντ, τον πατέρα του Μπασάρ, πολύ πριν από τη δημιουργία της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.

Αλλά η άνοδος στην εξουσία στη Δαμασκό από τους αντάρτες απειλεί να αλλάξει τα δεδομένα αυτά.

Στις αρχές Δεκεμβρίου, η πρεσβεία του Ιράν στη Συρία βανδαλίστηκε, μια πράξη έως τότε αδιανόητη σε μια συμμαχική χώρα.

Το Ιράν ενεπλάκη περισσότερο σε πολιτικό, οικονομικό αλλά και στρατιωτικό επίπεδο στη Συρία υπό τον Μπασάρ αλ Άσαντ, με την αποστολή «στρατιωτικών συμβούλων», όπως τους χαρακτήρισε η Τεχεράνη για να στηρίξουν τον στρατό του κατά τον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε το 2011.

«Ήμασταν παρόντες στη χώρα έπειτα από πρόκληση της κυβέρνησης και για συμβουλευτικούς λόγους», δήλωσε ο Μπαγάι σε συνέντευξη Τύπου. «Ποτέ δεν ήμασταν στη Συρία για να στηρίξουμε ειδικά ένα πρόσωπο, μια οργάνωση ή ένα κόμμα», δήλωσε ο ίδιος.

Από την πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ, το Ιράν, πιστός υποστηρικτής του έκπτωτου προέδρου της Συρίας, επαναπάτρισε σχεδόν 4.000 υπηκόους. Περίπου 10.000 Ιρανοί ζούσαν τα τελευταία χρόνια στη Συρία, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.