AB, İsrail’in 'Horizon Europe' katılımını askıya alma konusunda fikir birliğine varamadı

AB üye ülkeleri, Gazze'de yaşananlara tepki olarak İsrail'i, Avrupa Birliği’nin Horizon Europe araştırma ve inovasyon programından uzaklaştırma konusunda fikir birliğine varamadı. Avrupa Komisyonu'nun İsrail'in AB'nin 95 milyar euroluk Horizon Europe araştırma fonuna kısmi erişimini engellemeye yönelik önerisi, AB büyükelçilerinin konuyu görüşmek üzere salı günü Brüksel'de bir araya geldiği toplantıda gerekli nitelikli çoğunluk desteğini alamadı.

Teklifin kabul edilmesi halinde İsrail, Horizon'un yıkıcı teknolojiler konusunda uzmanlaşmış Avrupa Yatırım Konseyi'nde (EIC) gelecekteki 200 milyon euro değerindeki hibe ve yatırımlara erişimini kaybedecekti.

Ancak Berlin ve Roma'dan temsilciler, Komisyon'un önerisini daha detaylı incelemeleri gerektiğini belirtti. Nitelikli çoğunluk oylamasının geçmesi için İtalya ya da Almanya'nın nüfus ağırlığı gerekiyor.

Toplantıya katılan bir kaynak Euronews'e yaptığı açıklamada, "Almanya harekete geçmek yerine İsrail ile diyaloğu sürdürmek istedi ancak hepimiz diyaloğun işe yaramadığını biliyoruz," dedi.

Bir başka diplomat ise İsrail'e karşı herhangi bir yaptırıma karşı çıkan Almanya'nın şimdi kararla ilgili "kartları elinde tuttuğunu" söyledi.

Konuya yakın iki kaynağa göre, hem Almanya hem de İtalya daha fazla zamana ihtiyaçları olduğunu ve önümüzdeki haftalarda tutumları değişirse bunu AB'ye bildireceklerini belirtti.

Kaynaklara göre, Macaristan, Bulgaristan ve Çekya herhangi bir adım atılmasına karşı çıktı.

Kaynaklar Hollanda, İrlanda, Fransa, Lüksemburg, Slovenya, Portekiz, Malta ve İspanya'nın Komisyon'un planını desteklediğini ve birçoğunun AB'yi potansiyel olarak ticarette daha güçlü yaptırımlar için zorlayacaklarını belirttiğini ifade etti.

Komisyon'un İsrail'in Horizon Europe'a katılımını askıya alma önerisi, ülkenin AB-İsrail Ortaklık Anlaşması'ndaki insan hakları yükümlülüklerini ihlal ettiğini tespit eden bir AB raporuna yanıt niteliği taşıyor.

Bu tespitin ardından iki taraf, AB'nin ihlal nedeniyle harekete geçmesini önlemek için İsrail'in enklav içindeki sivillerin gıda ve ilaca erişimini "önemli ölçüde" arttırması konusunda anlaşmaya varmıştı.

Ancak AB, Filistinliler adına önemli bir gelişme kaydedilmediğini belirtiyor ve AB kaynaklarına göre, İsrail'in açlık çeken nüfusa daha fazla kamyon yardım ulaşmasına izin verdiği iddiaları da bağımsız olarak doğrulanamadı.

AB yetkililerinin durum değerlendirmesi yapmak üzere Gazze'ye gitmeleri şu ana kadar engellendi.

Üst düzey bir yetkili, "Gazze'ye neden giremediğime dair ikna edici bir açıklama almadım," dedi.

Öte yandan, BM ve diğer kuruluşlar Gazze'deki insani felaketin her geçen gün daha da kötüleştiğini ve 88'i çocuk ve bebek olmak üzere 130'dan fazla kişinin sadece açlıktan öldüğünü açıkladı.

Pazartesi günü, İsrail'in önde gelen iki sivil toplum kuruluşu B'Tselem ve İsrail İnsan Hakları için Hekimler, İsrail'in Gazze'de soykırım yaptığını savunan bir rapor yayınladı.

Büyükelçiler salı günü bir araya gelirken, Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, savaşın yeniden alevlendiği Ekim 2023'ten bu yana İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin sayısı 60 bini aştı.

Bakanlık, sadece salı günü 81 kişinin İsrail tarafından öldürüldüğünü, bunlardan 32'sinin yardım almaya çalışırken öldürüldüğünü belirtti.