Diplomatik çöküş: Büyükelçiler çizgiyi aştığında

Avusturya'nın AB Büyükelçisi Thomas Oberreiter'in şok istifası, yetkililerin ve diplomatların merakla bekledikleri yaz tatiline hazırlandıkları bir dönemde Brüksel'de ağızları açık bıraktı.

Oberreiter'in durumu manşetlere çıkan en son vaka olsa da, bir büyükelçinin diplomatik kariyerini kısa kesen tek davranış biçimi olmaktan çok uzak. İşte, kurum içi taciz şikayetlerinden siyasi saiklerle görevden almalara kadar, sessizce veya dramatik bir şekilde kenara itilen diplomatların daha az bilinen hikayelerinden bazıları.

Thomas Oberreiter, erotik blog yazarı

Avusturya'nın Avrupa Birliği Büyükelçisi (2023-2025)

Avusturya'nın Avrupa Birliği Büyükelçisi Thomas Oberreiter, kadın düşmanı içeriğe sahip cinsel içerikli bir blogu anonim olarak yazdığı iddiaları üzerine geçen hafta istifa etti.

Oberreiter'in sadomazoşizm temalı blogu yazdığını reddetmesine rağmen, medya soruşturmaları blogdaki gönderileri Avusturya Dışişleri Bakanlığı IP adresleri ve cihazlarıyla ilişkilendirdi. Birkaç yıldır aktif olan ve bir kadının bakış açısıyla yazılmış sadomazoşist fanteziler içeren blogun mesai saatleri içinde ve resmi bir binada yazıldığının ortaya çıktığı bildirildi.

Avrupa ve Meksika'da 30 yılı aşkın bir süre diplomat olarak görev yaptıktan sonra Brüksel'de polemik yaşanırken istifa eden Oberreiter, yorum taleplerine yanıt vermedi.

Marta Kos, mercek altında bir geri dönüş

Slovenya'nın İsviçre Büyükelçisi (2017-2020)

Slovenya'nın 2024 yılından bu yana Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi olan Marta Kos, işyerinde taciz suçlamalarının ardından İsviçre Büyükelçiliğinden istifa ettiği 2020 yılında Bern'deki diplomatik görevinden şaibe altında ayrılmıştı. Bunun nedeni olarak da dış politika ve elçilik yönetimi konusundaki "görüş farklılıklarını" göstermişti.

Personelin şikayetleriyle tetiklenen bir iç denetim mekanizması, onun gözetimi altında zehirli bir çalışma ortamı olduğunu ortatya çıkardı.

Dört yıl sonra siyasi bir geri dönüş yapmış olsa da Kos'un Avrupa Komisyonu'na aday gösterilmesi çalkantısız olmadı. Atanması Slovenya ve Brüksel'de eleştirilere yol açmış, muhalifler hem Kos'un liderlik tarzını hem de AB'nin üst düzey bir görevi için uygunluğunu sorgulamıştı. Hatta bazıları, Kos'un kesin bir dille reddettiği, Yugoslavya'nın eski gizli polis teşkilatıyla geçmişteki bağlantılarına ilişkin uzun süredir devam eden söylentileri yeniden gündeme getirdi.

İspanya'da tartışmalı işten çıkarmalar

Alberto Antón, İspanya'nın Belçika Büyükelçisi (2022-2025) & Juan González-Barba İspanya'nın Hırvatistan Büyükelçisi (2022-2025)

İspanya'nın Belçika Büyükelçisi Alberto Antón, Madrid'deki önemli bir diplomatik etkinlik sırasında uyuklarken görüntülendikten beş ay sonra, Haziran 2025'te görevden alındı. Yıllık büyükelçiler konferansında kameralara yakalanan olayda, Dışişleri Bakanı José Manuel Albares uzun bir açılış konuşması yaparken Antón'un esnediği ve hafif bir uykuya daldığı görülüyordu. Klip kısa sürede sosyal medyada viral oldu ve bazı İspanyol medya kuruluşlarına göre Antón'un görevden alınmasına neden oldu.

Antón ise olay esnasında bilinçli olmadığını ve o sırada sadece antihistaminiklerin etkisi altında olduğu konusunda ısrar etti. Antón yazdığı açık mektupta Albares'i zararsız bir "siesta"yı tasfiye için bahane haline getirmekle suçladı. Bakanı eleştirenler Antón'un görevden alınmasının daha geniş bir siyasi motivasyonlu işten çıkarma modeline uyduğunu söylüyorlar.

Daha birkaç ay önce Hırvatistan Büyükelçisi ve AB işlerinden sorumlu eski Dışişleri Bakanı Juan González-Barba da İspanya'daki parlamenter monarşiyi savunan ve Kral 6. Felipe'yi öven bir görüş yazısı yayınladığı gerekçesiyle görevinden alınmıştı.

Finlandiya'nın diplomatik kurumlarında suistimal

Jarmo Viinanen, Finlandiya'nın İsveç Büyükelçisi (2014-2016) & Jari Vilén, Finlandiya'nın Kanada Büyükelçisi (2023-2024)

Finlandiya'nın İsveç Büyükelçisi Jarmo Viinanen, büyükelçilik personeli ve misafirlerinin cinsel tacize uğradığı iddialarına ilişkin iç soruşturmalar ve basında çıkan haberlerin ardından 2016 yılında geri çağrılmıştı. Viinanen, Dışişleri Bakanlığı'nın süreci ele alış biçimini kamuoyu önünde eleştirerek sürecin adil olmadığını ve kötü yönetildiğini söyledi. Kendisine neyi yanlış yaptığına dair net bir açıklama yapılmadığını iddia eden Viinanen, aylar süren bu süreci bir adaletsizlik olarak nitelendirdi.

Eylül 2023'ten bu yana Finlandiya'nın Kanada Büyükelçisi olan Jari Vilén, istenmeyen fiziksel temas da dahil olmak üzere uygunsuz davranış iddiaları üzerine bir yıl sonra istifa etti. Resmi olarak görevden alınmasa da Vilén, davranışlarının cinsel tacize vardığı sonucuna varıldığı bildirilen bir iç soruşturmanın ardından Dışişleri Bakanlığı bünyesinde çalışmak üzere Helsinki'ye döndü. Vilén, suçlamaları reddetti.