Hırvat AP milletvekilinin savaş dönemi fotoğrafı, komşu Sırbistan’da tepki çekti ve istifa çağrılarına yol açtı

Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Sırbistan raportörü Tonino Picula’nın sosyal medyada yaptığı bir paylaşım, Sırbistan’da tepki çekerek görevden alınması yönünde çağrılara yol açtı.

Hırvatistan’ın merkez sol Sosyal Demokrat Partisi'nden (SDP) milletvekili Picula, salı günü yaptığı paylaşımla, ülkenin yıllardır süren savaşına ve etnik Sırp paradevletine fiilen son veren askeri harekât “Fırtına Operasyonu”nun 30. yıl dönümünü andı.

Paylaşılan fotoğrafta, genç yaştaki Picula askeri üniforma içinde ağır bir makineli tüfek tutarken görülüyor.

“Cumhuriyetimizin egemenliğinin ve özgürlüğünün savunulmasına katkıda bulunan herkese teşekkür edelim” ifadelerinin yer aldığı paylaşımda, Picula’nın Hırvat ordusu saflarında savaştığı ve Fırtına Operasyonu’na katıldığı, daha önce de cepheden fotoğraflarını kamuoyuyla paylaştığı belirtildi.

Tepkiler ise gecikmedi. Sosyal ağlarda ve Sırp medyasında yer alan kınamaların ardından, muhalefetteki SSP partisi lideri Dragan Dilas, Picula'yı eleştirerek, milletvekilinin "konumunu tehlikeye attığını çünkü elinde otomatik silahla raportörlük yapamayacağını" söyledi.

Dilas salı günü yaptığı açıklamada, "Biz sizin geçmişin değil geleceğin adamı olduğunuza inanıyorduk. Bugüne kadar da böyleydi," dedi.

Avusturya’nın aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nden (FPÖ) Avrupa Parlamentosu üyesi Harald Vilimsky ve Viyana FPÖ parlamento grubunun Avrupa sözcüsü Maximilian Krauss, söz konusu paylaşımı “rahatsız edici ve siyasi açıdan son derece tehlikeli” olarak nitelendirdi.

Vilimsky, salı günü yaptığı yazılı açıklamada, “AB ile Sırbistan arasındaki hassas diyalogda kilit rol oynayan bir AB raportörünün, askeri teçhizat içinde bir fotoğraf paylaşarak birçok kişiyi rencide etmesi tamamen uygunsuzdur. Bu, ciddi bir diplomatik hatadır,” dedi.

Krauss ise, “Bu paylaşımla Picula, bu görev için ne kadar uygunsuz olduğunu etkileyici bir şekilde göstermiştir. Bir yandan askeri varlığı kamuoyu önünde kutlarken diğer yandan Sırbistan’a anayasal tavsiyelerde bulunan biri, tüm güvenilirliğini heba etmektedir. Bu, bu trajedinin tüm kurbanlarına ve yerinden edilmiş insanlara hakarettir,” ifadelerini kullandı.

İki FPÖ’lü siyasetçi, ilgili AB makamlarının Picula’nın eylemleriyle ilgili derhal soruşturma başlatmasını talep ettiklerini belirtti.

1995 yılının Ağustos ayı başında dört gün süren Fırtına Operasyonu, iki komşu ülke arasında hâlâ tartışmalı bir konu olmaya devam ediyor.

Hırvatistan’ın 1991’de eski Yugoslavya’dan bağımsızlığını ilan etmesi, Belgrad destekli Sırp Krayina Cumhuriyeti adlı paradevlet içinde ülke topraklarının yaklaşık beşte birini ele geçiren azınlık Sırpların isyanını tetikledi. Hırvatistan, 1995’teki askeri harekâtla tüm topraklarını geri aldı.

BM tahminlerine göre, etnik Sırplardan yaklaşık 150 bini bugünkü Sırbistan ve Karadağ’a, 10 ila 15 bini ise komşu Bosna’daki Banja Luka bölgesine kaçtı. Sırbistan ise bu sayının 250 bini aştığını ve harekât sırasında çok sayıda sivilin hayatını kaybettiğini öne sürüyor.

Fırtına Operasyonu sonrasında etnik Sırpların büyük bölümü Hırvatistan’a dönmedi ve 2021 nüfus sayımına göre bu azınlık, ülke nüfusunun yalnızca yaklaşık yüzde 3,2’sini oluşturuyor. Bu oran, 1991’de yüzde 12,2 idi.

Bu, Picula’nın Sırbistan’da eleştirilere hedef olduğu ilk olay değil.

Mayıs ayında Sırbistan Parlamento Başkanı Ana Brnabic, Picula’nın, Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in açıklamalarının “giderek daha garip” hâle geldiğini söylemesine tepki göstererek, Hırvat parlamenteri Batı Balkan ülkesinin içişlerine karışmakla suçladı.

Brnabic, Hırvat milletvekilini “egemen bir ülkeye karşı yürütülen bir cadı avının parçası” olmakla itham ederek, “Picula, Sırbistan’dan uzak dur” dedi.

Picula ise “Sırp karşıtı” duygular beslediği yönündeki suçlamaları defalarca reddetti.

Euronews, konuyla ilgili görüş almak üzere AP üyesi Picula ile iletişime geçti.