Trump-Putin görüşmeleri: Rusya ABD'nin Alaska üzerindeki egemenliğine karşı mı çıkıyor?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşına ilişkin merakla beklenen görüşmeler için cuma günü Alaska'nın başkenti Anchorage'daki uzak bir ordu üssünde yüz yüze görüşecek.

Mekan seçimi oldukça pratik. Alaska anakarası ile Rusya arasında sadece 90 kilometre mesafe bulunurken, Alaska'nın Küçük Diomede Adası, Rusya'nın Bering Boğazı'ndaki Büyük Diomede Adası'na dört kilometreden daha az bir mesafede yer alıyor.

Bu da Putin'in görüşmeler için seyahat ederken, Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) tutuklama emrini uygulamak üzere uçuşunu engellemeye çalışabilecek Batılı ülkelerin hava sahasından uzak durabileceği anlamına geliyor.

Ancak bu mekan sadece pratik değil, aynı zamanda sembolik de. Alaska bir zamanlar Rus toprağıydı.

Rus Çarı Alexander II, 1853-1856 Kırım Savaşı sırasında tahakkuk eden yüksek borçların geri ödenmesine yardımcı olmak için 1867'de Alaska'yı ABD'ye 7,2 milyon dolara sattı.

Kremlin için Alaska, topraklarının ekonomik açıdan önemli bir parçası olarak görülmüyordu.

Alaska 1949 yılında resmen ABD'nin 49. eyaleti olarak ilan edildi ve şu anda ABD'nin mevcut 50 eyaletinin en büyüğü.

Putin, Anchorage'ı ziyaret eden ilk Rusya Devlet Başkanı olacak.

Yer seçimi, emperyalist söylemleri yeniden alevlendiriyor

Anchorage zirvesi Alaska'nın "tarihi" bir Rus toprağı olduğu yönündeki söylemleri yeniden alevlendirdi. Kremlin'in önde gelen yetkilileri ve müttefikleri bölgenin Rus mirasına ve tarihine vurgu yapmakta gecikmedi.

Rusya'nın bir gün ABD'nin bu eyaletini yeniden kendi toprağı olarak kabul edeceği teorisi yeni değil ve geçmişte de Kremlin'in önde gelen bazı yetkilileri ve müttefikleri tarafından dile getirilmişti.

Geçtiğimiz yıl Rus devlet televizyonu propagandacısı Olga Skabeyeva ABD topraklarından "bizim Alaska'mız" diye bahsetmişti.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev sosyal medya hesabından alaycı bir dille ABD ile bu bölge yüzünden savaşa girme konusundan bahsetti.

Kremlin'in üst düzey müzakerecilerinden olan ve aynı zamanda Rusya Doğrudan Yatırım Fonu'nu yöneten Kirill Dmitriev geçen hafta yaptığı açıklamada, Alaska'nın bir "Rus Amerikası" olduğunu söyledi ve zirvenin Moskova ile Washington arasında Kuzey Kutbu'nda daha yakın bir iş birliğini tetikleyebileceğini öne sürdü.

O dönemde bazı ABD senatörleri arasında öfkeye yol açan "Alaska bizimdir" mesajını taşıyan 2022 tarihli bir billboard da yeniden ortaya çıktı.

Moskova'nın 1867 Alaska satışını iptal ettiğine dair bir kanıt yok

Moskova'nın bölgeyi yeniden ele geçirmek için adımlar attığına dair spekülasyonlar da yaygın bir şekilde dolaşıyor.

Bu spekülasyon, Trump'ın pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında Alaska ile Rusya'yı karıştırmış gibi görünmesi ve Alaska'yı daha önce teyit etmiş olmasına rağmen Putin'le görüşmek üzere "Rusya'ya" gideceğini söylemesi üzerine alevlendi.

Bazı sosyal medya kullanıcıları, 2022'de Rusya Yüksek Mahkemesi'nin aldığı bir kararla Alaska'nın 1867'de ABD'ye satışını geçersiz kıldığını öne sürdü.

Ancak Euroverify bu iddiayı doğrulayacak herhangi bir resmi mahkeme belgesi bulamadı.

Diğer kullanıcılar ise 1867 Alaska satışını yasa dışı ilan ettiği iddia edilen 2024 tarihli bir kararnameye atıfta bulundu.

Bu kararname gerçekten var. Kararname 18 Ocak 2024 tarihli ve Rusya'nın denizaşırı tarihi varlıklarının araştırılması, tescili ve yasal olarak korunması için fon tahsis ediyor.

İçeriğini doğruladık ve Alaska'ya ya da Rusya'nın bölge üzerindeki tarihi iddialarına herhangi bir atıfta bulunmadığını gördük. Ancak analistler Kremlin'in bu kararnameyi sadece Alaska'da değil eski Rus topraklarında da tarihi anlaşmazlıkları yeniden açmak için kullanabileceğine inanıyor.