AB Komisyonu, İslam çalışmalarının arkasında: 'Fonlar şeffaf'

Avrupa Komisyonu, son yıllarda İslam, Kur’an ve İslamofobi gibi konulara odaklanan projelere AB araştırma fonları ayrılmasına yönelik aşırı sağcı gruplardan gelen eleştirileri reddetti.

Tartışma, İtalyan aşırı sağcı AP milletvekili Silvia Sardone’un projeleri “tartışmalı faydası olan, tamamen İslam’a odaklı çalışmalar” şeklinde nitelemesi ve kamu fonlarının bu şekilde kullanılmasına açıklama istemesiyle başladı. Benzer eleştiriler Fransız aşırı sağcı milletvekili Jean-Paul Garraud tarafından da dile getirildi. İkili, Avrupa Parlamentosu’ndaki Patriots for Europe (Avrupa İçin Yurtseverler) grubuna üye.

Pazartesi günü kamuoyuna açıklanan yanıtta, AB Araştırma Komiseri Ekaterina Zaharieva, Birliğin bilimsel fonlama organı olan Avrupa Araştırma Konseyi’ni (ERC) savunarak söz konusu projelerin “bilginin sınırlarını ileriye taşıyan dünya çapında akademik çalışmalar” olduğunu vurguladı.

Zaharieva, fonlanan araştırmaların geniş bir konu yelpazesini kapsadığını belirtti: Demokratik toplumlarda azınlıkların dahil edilmesi, İslam hukukunun evrimi, İslam felsefesinde hayvanların rolü gibi başlıklar bunlardan bazıları.

Örnek projeler arasında şunlar var:

• Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nin 2029’a kadar sürecek olan, Şeriat hukukunun evrimini haritalandırmayı amaçlayan 2,5 milyon euroluk projesi
• İstanbul Bilgi Üniversitesi’nin 2018-2019 arasında yürüttüğü, Avrupa’daki popülist ve İslamofobik söylemlerin yükselişini inceleyen 2,3 milyon euroluk çalışma
• Münih Ludwig-Maximilians Üniversitesi’nin 2023’te tamamladığı, İslam felsefesinde hayvanların rolüne dair 2,3 milyon euroluk araştırma
• Oxford Üniversitesi’nin 2021-2027 arasında yürütmekte olduğu, Avrupa ve İngiltere’deki Müslüman gençlerin deneyimlerini inceleyen 2,7 milyon euroluk proje yer alıyor.

Komisyon, önyargı iddialarını reddederek, ERC’nin bağımsız hakemlerce yürütülen titiz bir değerlendirme sürecine sahip olduğunu ve fonların şeffaf ve rekabetçi bir süreçle verildiğini vurguladı.

Zaharieva, “Fonlamadaki tek kriter, önerinin bilimsel mükemmelliğidir,” dedi ve tüm projelerin desteklenmeden önce ayrıntılı etik incelemelerden geçtiğini hatırlattı.

2007’de kuruluşundan bu yana ERC, mühendislikten yaşam bilimlerine, sosyal bilimlerden beşeri bilimlere kadar çeşitli alanlarda 17 binden fazla projeyi ve 10 binden fazla araştırmacıyı destekledi. Bu çalışmaların sonucunda 200 binden fazla bilimsel yayın, 2 bin 200 patent ve fikri mülkiyet başvurusu yapıldı; ayrıca 14 Nobel, 7 Fields Madalyası ve 11 Wolf Ödülü kazanıldı.