Macaristan ve Slovakya, bombalanan Druzhba petrol hattı nedeniyle Ukrayna ile gerilim yaşıyor

Ukrayna’nın Druzhba petrol boru hattına yönelik saldırıları, Macaristan ve Slovakya’ya günlerdir petrol sevkiyatını engelledi ve Kiev ile Budapeşte–Bratislava arasında süregelen bir tartışmaya yol açtı.

Ukrayna, Rusya topraklarındaki petrol tesislerine insansız hava araçları ve roketlerle saldırılar düzenledi. Druzhba hattı, Rus petrolünü Ukrayna ve Belarus üzerinden Orta Avrupa’ya taşıyor. Macaristan ve Slovakya ise bu hattan hâlâ büyük miktarda petrol ithal ediyor.

Pazar günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, boru hattına yönelik saldırıların Macaristan’ın Ukrayna’nın AB üyelik sürecine koyduğu vetoyla bağlantılı olabileceğini ima etti.

Zelenskiy, kendisine yöneltilen bir soruya, “Biz her zaman Ukrayna ile Macaristan arasındaki dostluğu destekledik. Şimdi ise bu dostluğun varlığı Macaristan’ın aldığı tutuma bağlı,” diye yanıt verdi.

Boru hattının adının “Druzhba” (Dostluk) olması nedeniyle Budapeşte, bu mesajı doğrudan Rus petrol ithalatına yönelik bir tehdit olarak yorumladı.

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, X hesabından yaptığı paylaşımda hükümetinin, Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın bu "gözdağını kesin bir dille reddettiğini" belirtti. Szijjarto ayrıca Rusya’daki boru hatlarına yapılan bu bombalamaları Macaristan’ın egemenliğine saldırı olarak nitelendirdi.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sybiha, Szijjarto’nun paylaşımını bir tweet ile reddetti.

Sybiha, mesajında şu ifadeleri kullandı: “Macarca bir şekilde yanıt vereceğim. Ukrayna Cumhurbaşkanı’na ne yapacağını ya da ne söyleyeceğini, ne zaman yapacağını söylemenize gerek yok. O, Ukrayna’nın Cumhurbaşkanı, Macaristan’ın değil. Macaristan’ın enerji güvenliği sizin kendi ellerinizde. Avrupa’nın geri kalanı gibi çeşitlendirin ve Rusya’dan bağımsız hale gelin.”

Macaristan’ın iktidardaki Fidesz Partisi’nin Avrupa Parlamentosu’ndaki heyet başkanı Tamas Deutsch, boru hattına yönelik bombalamaların bir AB üyesi devlete karşı gerçekleştirilen askeri saldırı anlamına geldiğini söyledi.

Deutsch, bu nedenle Avrupa Birliği’nin Ukrayna ile üyelik müzakereleri yürütmemesi gerektiğini belirtti.

Slovakya da devreye giriyor

Pazar akşamı Slovakya Dışişleri Bakanı Juraj Blanar, verdiği bir röportajda Rus petrolü ithalatını sürdürmenin ülkesinin ulusal çıkarına olduğunu söyledi ve Ukrayna’nın Druzhba hattına yönelik saldırılarının, aynı zamanda Kiev’e yakıt tedarikini de kesebileceğini ekledi.

Bakan, Ukrayna’nın dizel yakıtının yüzde 10’unun Slovakya üzerinden geldiğini, bunun da büyük ölçüde Slovakya’da rafine edilen Rus petrolünden elde edildiğini vurguladı.

Geçen hafta Macaristan da Ukrayna’yı, elektrik arzının kolaylıkla kesilebileceği konusunda uyarmıştı. Ukrayna, elektriğinin yüzde 40’ını Macaristan’dan ithal ediyor.

Macaristan ve Slovakya, Cuma günü yayımladıkları ortak bir mektupta AB’nin bu konuda Ukrayna’ya karşı harekete geçmesini talep etti. Buna karşılık Avrupa Komisyonu, her iki ülkenin de 90 günlük rezervleri bulunduğunu, bu nedenle enerji arzının tehlikede olmadığını açıkladı.

AB, 2022’de Rusya’dan boru hattı üzerinden petrol ithalatını kesmek için yaptırımları onaylamıştı. Ancak hem Macaristan hem de Slovakya muafiyet alarak büyük miktarlarda ithalata devam ediyor. Komisyon bu yıl, 2027’ye kadar tüm üye ülkeler için Rus fosil yakıtlarının tamamen aşamalı olarak kaldırılmasını önerdi.