Danimarka'da inek, koyun ve domuz başına karbon vergisi getiriliyor

Dünya genelinde karbon emisyonlarını azaltmaya yönelik çalışmalar devam ederken, Danimarka tarıma yönelik dünyanın ilk karbon vergisi uygulamasını duyurdu.

Danimarka hükümetinin yeni önerisine göre, ülkede 2030 yılından itibaren hayvan yetiştiricilerinden inek, koyun ve domuz başına sera gazı salınımları için vergi alınacak.

Vergi Bakanı Jeppe Bruus, planın Kuzey Avrupa ülkesinin sera gazı emisyonlarını 2030 yılına kadar yüzde 70 oranında azaltmayı hedeflediğini belirterek, "2045 yılında iklim nötr olma yolunda büyük bir adım daha atacağız" dedi.

Danimarka'nın "dünyada tarıma gerçek bir CO2 vergisi getiren ilk ülke olacağını" vurgulayan Bruus, diğer ülkelerin de aynı uygulamayı takip etmesini umduğunu sözlerine ekledi.

Anlaşma, Pazartesi günü geç saatlerde merkez sağ hükümet ile çiftçi, endüstri ve sendika temsilcileri arasında yapıldı.

Danimarkalı hayvancılıkla uğraşan çiftçilerden 2030 yılında ton başına 300 kron (40,2 euro) karbondioksit eşdeğeri vergi alınması ve verginin 2035 yılında 750 krona (100,5 euro) çıkarılması bekleniyor.

Ancak yüzde 60'lık gelir vergisi kesintisi nedeniyle ton başına gerçek maliyet 120 krondan (16 euro) başlayacak, 2035 yılına kadar ise 300 krona (40,2 euro) çıkacak.

Verginin yürürlüğe girebilmesi için 179 sandalyeli parlamento Folketing'de onaylanması gerekirken, geniş tabanlı bir mutabakatın ardından geçmesi bekleniyor.

Bu adım, Avrupa genelinde çiftçilerin kendilerini iflasa sürüklediğini söyledikleri iklim değişikliğini azaltma önlemleri ve düzenlemelerine karşı aylardır süren protestolarının ardından geldi.

Danimarka'daki en büyük doğa koruma ve çevre kuruluşu olan Danimarka Doğa Koruma Derneği vergi anlaşmasını "tarihi bir uzlaşma" olarak nitelendirdi.

Dernek başkanı Maria Reumert Gjerding yaptığı açıklamada, "2030'un diğer tarafında da yeniden yapılandırılmış bir gıda endüstrisi için zemin hazırlayan bir CO2 vergisi üzerinde uzlaşmayı başardık," dedi.

İnekler daha fazla emisyon üretiyor

Danimarka İstatistik Kurumu'nun en güncel verilerine göre, Haziran 2022 itibariyle İskandinav ülkesinde 1,4 milyon inek bulunuyor. Tipik bir Danimarka ineği yılda yaklaşık 6 metrik ton CO2 eşdeğeri üretiyor.

Büyük bir süt ürünleri ve domuz eti ihracatçısı olan Danimarka, domuzları da vergilendirecek ancak inekler çok daha yüksek emisyon üretiyor.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'ne göre, karbondioksit iklim değişikliğindeki rolü nedeniyle daha fazla dikkat çekse de metan 20 yıllık bir zaman ölçeğinde yaklaşık 87 kat daha fazla ısıyı hapsediyor.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) insan kaynaklı metan emisyonlarının yaklaşık yüzde 32'sinin hayvancılıktan kaynaklandığını belirtiyor.

Yeni Zelanda'da 2022'de Danimarka'ya benzer bir yasa çıkarıldı ancak tarım sektöründen gelen tepkiler üzerine yasa kısa süre önce iptal edildi ve hükümet 2023'te değişti.

Yeni Zelanda, metanı azaltmanın diğer yollarını araştırmak adına tarımı emisyon ticareti planının dışında tutacağını söyledi.