Grönland’dan açık mesaj: 'Ne AB’ye katılacağız ne ABD’nin parçası olacağız'

Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen, çarşamba günü Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı ilk konuşmada, ülkesinin Avrupa Birliği’ne katılma niyetinde olmadığını ve 'kesinlikle Amerika Birleşik Devletleri’nin bir parçası olmayı da istemediğini' söyledi.

Euronews’in “Grönland gelecekte AB’ye mi katılmaya yoksa ABD tarafından ilhak edilmeye mi daha yakın?” sorusuna Nielsen, “Bunu açıkça söyleyeyim, başka bir ülkeye katılmayacağız” yanıtını verdi.

“Şu anda Avrupa Birliği’ne üye olma yönünde hiçbir planımız yok,” diyen Nielsen, Grönland’ın mevcut AB ortaklığını geliştirmeye ve eğitim, madenler, sanayi gibi birçok alanda işbirliğini derinleştirmeye çalıştığını belirtti.

Grönland ne istiyor?

Yaklaşık 56 bin nüfuslu Grönland, 2009’dan bu yana geniş özerklik haklarına sahip ve 1979’da başlayan “kendi kendini yönetme” geleneğini sürdürüyor. Kuzey Atlantik’te Danimarka Krallığı'na bağlı özerk bölge, 1982’de yapılan referandumun ardından 1985’te Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan (bugünkü AB’nin öncülü) ayrılmıştı.

Grönland o tarihten bu yana AB ile yakın ilişkilerini koruyor. Son yıllarda bu ilişkiler daha da güçlendi ve AB, başkent Nuuk’ta bir ofis açtı.

Başbakan Nielsen, özellikle eğitim, kritik mineraller, yenilenebilir enerji, dijitalleşme ve sürdürülebilir turizm alanlarında mevcut iş birliğini geliştirmek istiyor. Grönland, AB’nin “kritik mineraller” listesinde yer alan 34 ham maddenin 24’üne sahip olması nedeniyle stratejik önem taşıyor.

“2023’te AB ile Grönland arasında sürdürülebilir hammadde tedarik zincirlerine ilişkin stratejik bir ortaklık kuruldu,” diyen Nielsen, “küresel güvenlik koşulları ve yeşil dönüşüm göz önüne alındığında artık daha hızlı hareket etmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Grönland ekonomisinin temelini oluşturan balıkçılık da AB ilişkilerinin önemli bir ayağını oluşturuyor. 1985’ten beri yürürlükte olan sistemle AB gemileri, belirlenen kota ve mali katkı karşılığında Grönland sularında avlanabiliyor. Nielsen, mevcut anlaşmadan memnun olduğunu ancak “Grönland balıkçılık sektörünün büyümesine paralel olarak işbirliğinin güncellenmesi gerektiğini” vurguladı.

Grönland ne istemiyor?

Nielsen, konuşmasında AB’nin fok ürünlerinin piyasaya sürülmesini yasaklayan kararına da tepki gösterdi. Bu yasağın “fok avcılığı üzerinde ciddi olumsuz etkiler yarattığını” belirten Nielsen, bu durumun hem iç tedarikte hem de ihracatta büyük düşüşe yol açtığını söyledi.

Fok avcılığının Inuit kültürünün ayrılmaz bir parçası olduğunu vurgulayan Nielsen, “Bu bizim kültürümüzün ve kimliğimizin yaşam kaynağı,” dedi.

“Grönland Avrupa Birliği’ne ihtiyaç duyuyor, Avrupa Birliği de Grönland’a,” diyerek sözlerini bitiren Nielsen, dolaylı biçimde Washington’a da mesaj gönderdi. ABD Başkanı Donald Trump, Grönland’ı satın alma ya da ilhak etme fikrini gündeme getirerek Avrupa’da tepki toplamıştı.

Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola da Nielsen’in sözlerini yineledi: “Grönland her zaman Avrupa Birliği’nde güçlü bir ortak bulacak,” dedi. Metsola, AB’nin Grönland’a “taleplerle değil, dostluk ve karşılıklı saygı ruhuyla” yaklaştığını vurguladı.