İsrail-Hizbullah çatışması tırmanırken Kıbrıs vatandaşların tahliyesini yönetmeye hazır

Orta Doğu'da durumun giderek gerginleştiği bir ortamda, Türkiye'de Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) olarak adlandırılan Kıbrıs hükümeti, üçüncü ülke vatandaşlarının Kıbrıs Adası üzerinden olası tahliyelerini yönetmeye hazır olduğunu açıkladı.

Konu, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis ile Birleşmiş Milletler (BM) Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi arasında yapılan bir görüşmede ele alındı.

Kıbrıs Cumhurbaşkanı ayrıca, Lübnan Başbakanı Necip Mikata ile de bir araya geldi. Bun görüşmede Mikata, adanın bölgede bir istikrar unsuru olarak oynadığı role değindi.

Kıbrıs, gerektiği takdirde koruma talep eden Lübnan vatandaşlarının gelişini kolaylaştıracağını belirtti.

Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis de Lübnanlı mevkidaşı ile görüşerek, 21 günlük acil bir ateşkes çağrısını desteklediğini bildirdi.

Lübnan'ın başkenti Beyrut'tan Yunanistan'ın başkenti Atina'ya gelen Lübnan vatandaşları ülkelerindeki durumun vehametini anlattı.

Lübnanlı bir kadın, "Havaalanına giderken çok korkuyordum çünkü orası güney Lübnan'ın içinde ve orayı bombalıyorlar. Allah'a şükür yolda hiçbir sorun çıkmadı ve şükür ki havaalanını vurmadılar," dedi.

Avrupa hükümetleri, Hizbullah ve İsrail arasında tırmanan ve hafifleme belirtisi göstermeyen çatışmalar nedeniyle Lübnan'daki vatandaşlarını derhal ülkeyi terk etmeye çağırıyor.

İsrail'in Lübnanlı militan grup Hizbullah üyelerini hedef alan saldırıları pazartesi gününden bu yana ülkenin güneyinde aralarında sivillerin de bulunduğu en az 575 kişinin ölümüne neden oldu.

Öte yandan Hizbullah, Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırısından bu yana İsrail'e yüzlerce roket fırlattı.

Hizbullah Gazze'de ateşkes istiyor

Hizbullah, 7 Ekim’de Hamas militanlarının güneydeki saldırısının hemen ardından İsrail'in kuzeyine roket, insansız hava aracı ve füze yollamaya başladı. Hizbullah, İran’a yakınlığıyla biliniyor ve Filistinlilerle dayanışma içinde hareket ettiğini belirtiyor.

İsrail ise Hizbullah'ın füzelerine hava saldırılarıyla yanıt verdi. Çatışmalar genel olarak İsrail'de onlarca, Lübnan'da 1.500'den fazla insanın ölümüne neden oldu ve sınırın her iki tarafındaki on binlerce insan tahliye edildi.

Hizbullah, Gazze'de bir ateşkes olursa saldırıların duracağını taahhüt ediyor ancak ABD, Katar ve Mısır tarafından yürütülen Gazze müzakereleri defalarca tıkandı.

Hizbullah'a göre, Filistinliler için somut kazanımlar elde etmeden füze atışını durdurmak, İsrail baskısına boyun eğmek olarak görülecek ve bu da son dönemde hayatını kaybeden tüm komutanların, boşuna kaybedildiği anlamına gelecek.

Gazze'de ateşkes yapılmasına İsrail tarafı da sıcak bakmayabilir çünkü ülke kamuoyunda, hava saldırıları ile on binlerce vatandaşın yerinden edilmesine yol açan Hizbullah'ın "ödüllendirildiği" algısı oluşabilir.

İsrail, neredeyse bir yıl önce kuzeyde tahliye edilen on binlerce kişinin güvenli bir şekilde evlerine dönmesini istiyor. Ayrıca Hizbullah’ın Hamas tarzı bir saldırı gerçekleştirmesine karşı teyakkuz halinde.

Hizbullah’a yönelik büyük saldırılar sonrasında toparlanma şansı verecek ve haftalarca sürecek bir ateşkes bu nedenle kabul görmeyebilir. Bunun geçici süreliğine olduğunu bilen yerinden edilmiş insanlar evlerine geri dönmeyecek ve kalıcı bir ateşkese karşı daima şüpheyle yaklaşacaklar.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, 2006 yılındaki İsrail-Hizbullah savaşını sona erdiren kararda, militanların sınırdan 30 kilometre (18 mil) kadar uzaktaki Litani Nehri'nin kuzeyine çekilmesini ve aradaki alanın Lübnan güçleri ve BM'nin kontrolüne bırakılmasını önermişti.

İsrail, bunun asla uygulanmadığını iddia ediyor ve yeni bir ateşkeste ek güvence talep etmeleri muhtemel. Fakat Hizbullah, Lübnan’ın düzenli ordusundan ve BM birliklerinden çok daha güçlü ve herhangi bir anlaşmayı "zorla" uygulamayabilir.

Netanyahu’nun hükümet ortakları savaşa devam edilmesini istiyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, İsrail tarihinin en radikal ve milliyetçi hükümetine liderlik ediyor. Aşırı sağcı koalisyon hükümetinin ortakları, Hamas’a taviz verilmesi halinde hükümetin devrileceği yönünde tehditte bulunuyor ve Hizbullah ile herhangi bir anlaşmaya karşı çıkmaları muhtemel.

Netanyahu'nun aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich perşembe günü yaptığı açıklamada, İsrail’in kuzeydeki mücadelesinin "sadece Hizbullah'ın yok olmasıyla" sona erebileceğini belirtti.

Kamu Güvenliği Bakanı Itamar Ben-Gvir ise geçici bir ateşkesi desteklemeyeceğini ve bu ateşkes kalıcı hale gelirse hükümetteki görevinden istifa edeceğini açıkladı.

Muhalefet partileri ateşkesi desteklese de, koalisyon hükümetinin devrilmesi ülkenin erken seçimlere gitmesi anlamına geliyor. Bu da Netanyahu'yu, 7 Ekim'deki güvenlik zafiyeti ve savaş öncesi yolsuzluk iddialarıyla ilgili soruşturmalara karşı daha savunmasız bırakabilir. Hatta uzun soluklu siyasi kariyerinin sonunu bile getirebilir.