Portekiz'de uzatılan 'ebeveyn izni' en az 2025'e kadar ertelenebilir

Portekiz'de tam ücretli ebeveyn izninin altı aya çıkarılmasını öngören bir teklif şu anda parlamentonun incelemesi altında, ancak tedbir özel olarak görüşülmek üzere gönderilmiş olmasına rağmen nihai oylama tarihi henüz belirlenmediği için bu yılın sonuna kadar onaylanmayacak.

Portekiz Parlamentosu kısa bir süre önce ebeveynlerin işten uzak kaldıkları süre boyunca ödenek almalarını sağlayan ebeveyn izni yardımlarının uzatılmasını onaylamıştı. Bu teklife göre, mevcut dört aylık tam ücretli izin altı aya uzatılabilir ve yüzde 80 ücretli beş aylık izin hakkı da yedi aya çıkarılabilir.

Teklif ön onay almış olmakla birlikte, Çalışma ve Emeklilik Komitesi tarafından daha fazla tartışılması gerekmektedir. Devlet Bütçesi üzerinde devam eden tartışmalar nedeniyle teklifin bu yıl kabul edilmesi pek olası görünmüyor.

İktidar partileri Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Demokratik ve Sosyal Merkez – Halk Partisi (CDS-PP), konunun sosyal istişare yoluyla ele alınması gerektiğini savunarak teklife karşı oy kullandı.

Muhalefet partileri ise yeni doğan bakımının desteklenmesinin ve daha yüksek doğum oranlarının teşvik edilmesinin önemini vurguladı.

Universidade Nova de Lisboa'daki Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi'nde demograf ve profesör olan Maria Joao Valente Rosa, “Bu önlem, ebeveynlerin çocuklarının yaşamının erken aşamalarında bulunmalarına yardımcı olmak için çok önemli, ancak doğrudan daha yüksek doğum oranlarını teşvik ettiğini söylemek zor” diyor.

Altmış yılda doğum oranı yüzde 60 düştü

Doğum oranlarının altmış yılda yüzde 60 düşerek 1964'te 217.000'den 2023'te 85.000'e gerilediğini belirten Rosa, bu nedenle doğum oranlarında ani artışların muhtemelen göç gerektireceğini belirtti.

Bu önlem, Portekiz'in azalan doğum oranına doğrudan bir çözüm olmaktan ziyade, iş ve aile yaşamını dengelemek için değerli bir yardımcı olarak görülüyor.

Şu anda maaşının %80'i ile izinde olan iki çocuk annesi Daniela Costa, “İki ay yarı zamanlı çalıştım, sonra bir ayımı tamamen kızlarıma adadım ve şimdi tekrar yarı zamanlı döneceğim. Bu esneklik özellikle kadınlar için faydalı, çünkü zorlu programlara devam etmeden işe dönmemizi sağlıyor” ifadelerini kullandı.

Daniela bu uzatmadan yararlanamayacak olsa da, gelecekteki ebeveynler çocuklarıyla daha fazla zaman geçirebilecek ve aynı zamanda hane mali durumları üzerindeki etkiyi en aza indirebilecekler. Costa, “Hem annelere hem de babalara, en çok ihtiyaç duydukları zamanda küçük çocuklarıyla daha fazla zaman geçirebilmeleri için destek sunmanın çok önemli olduğunu düşünüyorum” diye ekledi.

Uzatılmış ebeveyn izni önerisi parlamento komitesinde görüşülmeye devam edecek.

Bununla birlikte, 2025 devlet bütçesinde yer almıyor ve hükümet önerilen değişikliklerin 230 milyon euro maliyet ekleyeceği ve ebeveyn izni için toplam harcamaları 630 milyon euroya çıkaracağı konusunda uyarıda bulunuyor.