Slovakya'da dil yasası değişikliği Macar azınlığın hakları konusunda endişelere yol açtı

Slovakya'da azınlık dillerinin kamusal alanda kullanımını kısıtlayacak bir yasa taslağı, ülkedeki Macar nüfusun hakları konusunda endişelere yol açtı.

Yerel basında çıkan haberlere göre, Slovakya'nın mevcut dil yasasında yapılması önerilen değişiklik, kamuya açık tabela ve reklamlarda ilk olarak Slovakça metnin yer alması gerektiğini ve azınlık dillerinin toplu taşıma araçlarında ve postane gibi yerlerde yasaklanacağını belirtiyor. Mevzuata aykırı davranan kişiler 15.000 euro'ya kadar para cezasına çarptırılabilecek.

Slovakya 2009 yılında da benzer bir değişiklik yaparak Slovakçayı devlet memurları için zorunlu dil haline getirmiş ve Macaristan ile diplomatik gerilime yol açmıştı.

İki eski komünist ülke Slovakya'nın Macar azınlığa bakışı ve muamelesi konusunda defalarca karşı karşıya gelmiş, ancak NATO ve AB üyeleri arasındaki ilişkiler Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Slovak mevkidaşı Robert Fico'nun benzer milliyetçi tutumları nedeniyle son zamanlarda iyileşmiştir.

Slovak muhalefet milletvekilleri ve insan hakları uzmanları, bu son yasa teklifinin 2009'daki değişiklikten daha katı olduğunu belirterek, iş dünyasına zarar verebileceğinden, ülkenin rekabet gücünü azaltabileceğinden ve AB'den eleştiri alabileceğinden endişe duyduklarını söyledi.

Özgürlük ve Dayanışma Partisi (SaS) milletvekili René Parák, geçtiğimiz günlerde düzenlediği basın toplantısında, "Slovak Kültür Bakanlığı tarafından hazırlanan dil yasası değişikliği saçmadır, Macar azınlığa yöneliktir ve Slovakya'yı 1990'lara geri götürmektedir," dedi.

Parák, "Milliyetçilikle yoğrulmuş bu yasa, ülke nüfusunun ana dillerinde özgürce bilgi yayma ve alma haklarını sık sık kısıtladı ve hala da kısıtlıyor, ayrıca girişimcilik özgürlüğünü de kısıtlıyor," dedi.

Slovak Ulusal Partisi'nden Slovakya Kültür Bakanı Martina Šimkovičová'nın bu tür endişeleri reddettiği ve değişiklik taslağının "devlet dilinin statüsünü sağlamlaştıracağını ve etkin devlet kontrolünü garanti altına alacağını" söylediği bildirildi.

Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjártó yerel basına yaptığı açıklamada, Slovakya Parlamento Başkanı Peter Žiga ile görüştüğünü ve Slovakya'nın dil yasasında yapılacak herhangi bir değişikliğin ülkedeki Macar azınlığın haklarını etkilemeyeceği konusunda güvence aldığını söyledi.

Macarlar, Slovakya'nın 5.4 milyonluk nüfusunun yaklaşık yüzde 8'ini oluşturuyor ve son nüfus sayımı verilerine göre onları ülkenin en büyük azınlığı yapıyor. Budapeşte, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra dağılana kadar Slovakya'yı Avusturya-Macaristan imparatorluğu içinde yönetti.

Slovakya Başbakanı Fico, solcu partisi Smer'in Rusya yanlısı ve ABD karşıtı bir platformda parlamento seçimlerini kazanmasının ardından geçen yıl dördüncü kez iktidara geldi.

Fico'nun Rusya'nın 2022'deki geniş çaplı Ukrayna işgaline karşı duruşu - ülkesinin Ukrayna'ya askeri yardımını sona erdirdi ve Moskova'ya yönelik AB yaptırımlarına karşı çıkıyor - onu Orban'ı ile aynı çizgiye getirdi. İki lider kısa süre önce yasa dışı göçle mücadele için daha fazla AB fonu çağrısında bulundu.