AB ülkelerinden ortak insansız hava aracı, füze ve savaş gemisi geliştirme taahhüdü

Avrupa Birliği üye devletleri Salı günü entegre hava ve füze savunması, mühimmat ve yeni nesil muharip gemi konularında ortak askeri projeler geliştirmek için bir araya geliyor.

Üye ülkelerin savunma bakanlarının, kısa vadeli ortak tedarikten uzun vadeli kabiliyet yaratma girişimlerine kadar ortak askeri kabiliyetler geliştirmeye yönelik dört siyasi niyet mektubundan (her proje için bir mektup) en az birini imzalaması bekleniyor.

Avrupa Savunma Ajansı (EDA) İcra Kurulu Başkanı Jiří Šedivý, "Güvenilir bir güvenlik sağlayıcısı olmak için AB, yüksek yoğunluklu savaş senaryoları da dahil olmak üzere stratejik kabiliyetler geliştirmelidir," dedi.

Euronews'e konuşan iki AB diplomatı, niyet mektuplarının henüz herhangi bir mali taahhüt içermediğini ve daha çok üye ülkelerin gelecekte ortak savunma projeleri yürütme konusundaki inançlarının "siyasi bir işareti" olduğunu belirtti.

EDA tarafından hazırlanan yeni bir rapora göre üye ülkeler NATO'nun yüzde 2'lik savunma harcaması hedefini tutturmaya daha yakın. 2024 yılında toplam askeri harcamaların 326 milyar euro'ya (AB GSYİH'sinin yüzde 1,9'una) ulaşması bekleniyor.

Ancak savunma harcamalarındaki artışa rağmen, AB'nin yüksek yoğunluklu savaşa hazır olması için ulusal çabaların tek başına yeterli olmadığını söyleyen AB dış politika şefi ve EDA başkanı Josep Borrell Borrell, "Savunmaya yönelik ek fonlar mümkün olduğunca verimli bir şekilde harcanmalı ve bu fonların bir kısmının kabiliyet ihtiyaçlarına yönelik ortak Avrupa yatırımları yoluyla kullanılması yardımcı olacaktır," dedi.

Geçtiğimiz hafta Avrupa Komisyonu EDIRPA olarak adlandırılan araç kapsamında beş ortak savunma projesi için 300 milyon euroluk finansmanı onayladı ve AB yürütme organı da Avrupa Savunma Sanayi Programı (EDIP) için 1.5 milyar euro tahsis edilmesine yönelik bir teklif sundu.

Ancak bu rakamlar, halen son derece parçalı ve dış tedarikçilere bağımlı olan Avrupa savunma sektörünün karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmek için gerekli olanın çok gerisinde kalıyor.

AB'nin yeni Savunma Komiseri Andrius Kubilius, geçen hafta onay oturumunda milletvekillerine, askeri teçhizat ve birliklerin AB genelinde kolayca harekete geçirilebilmesi amacıyla altyapının iyileştirilmesi için önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 200 milyar euro'ya ve AB hava savunma kalkanının inşası için de 500 milyar euro'ya ihtiyaç duyulacağını söyledi.

Bu projeler neyle ilgili?

EDA, savunma ve güvenlik alanında iş birliği için toplam 18 fırsat belirledi, ancak şu ana kadar sadece bahsedilen dört tanesi tam teşekküllü projeler haline getirmek için üye devletlerden daha derin iş birliği taahhütleri aldı.

Euronews'in haberine göre, aralarında Belçika ve Hollanda'nın da bulunduğu en az yedi üye ülke, sularını korumak ve yurt dışındaki çatışmalara müdahale etmek için Avrupa Savaş Gemisi'ni geliştirmekle ilgileniyor.

Bu üye devletler şimdi gereksinimleri uyumlaştırmayı, bir iş vakası geliştirmeyi ve 2040 yılına kadar ortak tedarik için hazırlanmayı planlayacak ve bunu büyük bir Avrupa deniz iş birliği haline getirmeyi hedefleyecek.

Ancak üye devletler arasında en fazla ilgi gören projeler, insansız hava sistemleri (C-UAS), yer tabanlı hava savunması (GBAD) ve mühimmat tedariki yoluyla entegre hava ve füze savunması ile ilgili olanlar.

EDA raporunda ayrıca 13 üye ülkenin, dost kuvvetleri tespit ve müdahaleden korurken düşman iletişim ve sensörlerinin bozulmasını sağlayan elektronik refah kabiliyetleri konusunda iş birliği yapmaya ilgi duyduklarını ifade ettikleri belirtildi.

"İş birliği fırsatları ulusal politika yapıcıları, planlamacıları ve silahlanma uzmanlarını ilgili askeri varlıkları geliştirmek üzere bir araya getirecektir. Bunlar NATO öncelikleriyle de uyumludur," dedi.