Avrupa ülkeleri, Ukrayna'ya asker gönderme planı üzerinde sessizce çalışıyor

Associated Press (AP) tarafından yayınlanan bir habere göre Ukrayna'nın Batılı ortakları Ukrayna'ya asker gönderme planı üzerinde sessizce çalışıyor. İngiltere ve Fransa bu çabanın ön saflarında yer alsa da ayrıntılar henüz net değil.

Görüşmelere katılan ülkeler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in üç yıl önce başlattığı savaşı sona erdirmek için müzakere etmeyi kabul etmesi halinde ellerini güçlendirmek ve Rus lidere avantaj sağlamak konusunda isteksiz.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer perşembe günü yaptığı temkinli açıklamalarda, "Belirli kabiliyetlere girmeyeceğim, ancak barış olursa Ukrayna için bir tür güvenlik garantisi olması gerektiğini ve İngiltere'nin bu konuda üzerine düşeni yapacağını kabul ediyorum," dedi.

Avrupalı liderler yaklaşık bir yıl önce ne tür bir güce ihtiyaç duyulabileceğini araştırmaya başladılar, ancak ABD Başkanı Donald Trump'ın Putin'le bir anlaşmaya varması endişeleri artırdı.

Münih Güvenlik Konferansında konuşan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Ukrayna'nın NATO'ya kabul edilmemesi halinde, Ukrayna'da başka bir NATO inşa etmek zorunda kalacaklarını tekrarladı.

Olası Avrupa askeri birliğini görüşmek üzere yapılan ilk toplantılar

Aralık ayında, Trump seçildikten sonra ama göreve başlamadan önce, bir grup lider ve bakan Brüksel'de NATO Genel Sekreteri Mark Rutte'nin konutunda Zelenskiy ile bir araya geldi. Bu liderler İngiltere, Danimarka, Fransa, Almanya, İtalya, Hollanda ve Polonya'dan geliyorlardı. Toplantıya üst düzey Avrupa Birliği (AB) yetkilileri de katıldı.

Görüşmeler Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından 2024 yılı başlarında ortaya atılan bir fikir üzerine inşa edildi. O dönemde Macron'un Ukrayna'ya asker gönderme fikri özellikle Almanya ve Polonya liderlerinin tepkisine yol açmıştı.

Macron Avrupa sahnesinde yalnız kalmış gibi görünse de planı o zamandan beri ilgi görüyor. Yine de bu gücün neye benzeyeceği ve kimlerin yer alacağı, herhangi bir barış anlaşmasının şartlarına ve daha fazlasına bağlı olacak.

İtalya'nın kuvvetlerini kullanma konusunda anayasal sınırları var. Hollanda'nın parlamentosundan onay alması gerekecek. 23 Şubat seçimlerinden sonra yeni bir hükümetin kurulmasıyla pozisyonu değişebilecek olan Almanya da öyle. Polonya, Ukrayna ile İkinci Dünya Savaşı'ndan kalma düşmanlıkları nedeniyle temkinli davranıyor.

Estonya Savunma Bakanı Hanno Pevkur Münih Güvenlik Konferansı sırasında yaptığı açıklamada, "Henüz çok erken bir aşamadayız," dedi.

Pevkur, devam eden çeşitli tartışmalar ve söylentiler olsa da, Avrupalı müttefiklerin bir plan ortaya koymadan önce Ukrayna'daki temas hattının neye benzeyeceğini anlamalarının "kritik" olduğunu söyledi.

Eğer Rusya ve Ukrayna cephe hattındaki güçlerini her iki tarafta da "birkaç bine" indirirse, "Avrupa'nın da orada olması sorun olmaz" diyen Pevkur, "kaynayan bir çatışma" varsa bunun çok daha zor olacağına işaret etti.

Gücün yapısı ve rolü, varılacak barış anlaşmasına göre belirlenecektir.

Basında çıkan haberlerde 30.000-40.000 kişilik bir güçten bahsediliyor. Diplomatlar ve yetkililer her iki rakamı da doğrulamadı.

Ukrayna Cumhurbaşkanı ayrıca Avrupalıların ülkesinin deneyimlerinden çok şey öğrenebilecekleri konusunda da ısrarlı: "Avrupa'da sadece bizim ordumuz gerçek ve modern savaş deneyimine sahip."

Münih Güvenlik Konferansı'nda konuşan Zelenskiy, "Birliklerden bahsettiğimizde, elimde 110.000 yabancı askeri gösteren bir harita var. İngiltere ve İskandinav ülkeleri gibi deniz operasyonlarında uzmanlaşmış ortaklarımızın denizde konuşlandırılması tercih edilir," diye ekledi.

Ukrayna ordusunun yeterli silah ve teçhizata sahip olmadığını da itiraf etti.

"Bir birlikten bahsettiğimizde, Avrupalı bir birliğe açık olup olmadığımızla ilgili bir soru vardı. Tamamen Ukraynalılardan oluşan bir birliğe hazır olduğumuzu söyledim. Asıl mesele teçhizat. Eğer 150 ila 160 F-16 savaş uçağımız ve 25'in üzerinde Patriot sistemimiz varsa neden ABD veya Avrupa birliklerine ihtiyaç duyalım? Eğer soru milliyetle ilgiliyse, bunun bir önemi yok," dedi.

Ancak Zelenskiy, Rusya'nın Avrupalı NATO ülkelerine saldırması halinde AB'nin tek başına baş edemeyeceği uyarısında bulundu. Bu yılın başlarında Rusya'nın olası bir saldırısı için fırlatma rampası olarak özellikle Belarus'u işaret etti.

Zelenskiy cumartesi günü Münih Güvenlik Konferansında yaptığı konuşmada 'Avrupa Silahlı Kuvvetleri'nin oluşturulmasının zamanının geldiğini açıkladı. "Ukrayna ordusu olmadan Avrupa orduları Rusya'yı durdurmaya yetmeyecektir. Gerçek budur," dedi.