Almanya’dan emsal karar: OpenAI, şarkı sözleri için telif ödeyecek

OpenAI, yapay zekâ modellerinde —ChatGPT dâhil— telifli şarkı sözlerini kullanmak için lisans ücreti ödemek zorunda kalacak. Almanya’da bir mahkeme, salı günü verdiği kararla bu konuda emsal niteliğinde bir hükme imza attı.

Davaya başkanlık eden yargıç Elke Schwager, Almanya’nın en büyük müzik hakları toplama kuruluşu olan GEMA’nın lehine karar verdi. GEMA, geçen yıl ABD merkezli OpenAI’ye, telif hakkıyla korunan şarkı sözlerini izinsiz kullandığı gerekçesiyle dava açmıştı.

Mahkeme, OpenAI’nin ödenmemiş telif ücretleri, yasal masraflar ve faiz dahil tüm zararları GEMA’ya tazmin etmesine hükmetti. Kararın onanması hâlinde OpenAI’nin yüz binlerce euro ödemesi gerekebilir.

OpenAI sözcüsü Euronews Next’e yaptığı açıklamada, karara katılmadıklarını ve 'bir sonraki adımlarını değerlendirdiklerini' belirtti: “Karar yalnızca sınırlı sayıda şarkı sözüyle ilgili olup, teknolojimizi her gün kullanan milyonlarca kişi, işletme ve geliştiriciyi etkilememektedir. “Yaratıcıların ve içerik sahiplerinin haklarına saygı duyuyoruz; dünyanın dört bir yanındaki kurumlarla bu teknolojinin sunduğu fırsatlardan birlikte faydalanabilmek için verimli görüşmeler yürütüyoruz.”

OpenAI’nin karara itiraz etme hakkı bulunuyor.

Telifli sözleri ‘ezberleyen’ yapay zekâ

Dava, GEMA tarafından temsil edilen dokuz tanınmış Alman söz yazarının —aralarında Kristina Bach ve Rolf Zuckowski de bulunuyor— şarkı sözleriyle ilgiliydi.

GEMA, ChatGPT’nin bu şarkı sözlerini veri setlerinde “ezberlediğini” ve kullanıcı isteği üzerine bu sözlerin “büyük bölümlerini birebir” şekilde yeniden ürettiğini savundu.

OpenAI ise modellerinin belirli verileri “kopyalamadığını” veya “depolamadığını”, yalnızca dil kalıplarını öğrenip yeni çıktılar ürettiğini öne sürdü. Şirket ayrıca, bu çıktılardan kullanıcıların sorumlu olduğunu savundu. Ancak mahkeme bu argümanı reddetti.

Mahkeme kararında şu ifadelere yer verdi: “Sorumluluk kullanıcılarda değil, sanıklardadır. Sanıkların işlettiği dil modelleri çıktılar üzerinde doğrudan etkiye sahiptir; içeriğin oluşumundan dil modeli sorumludur.”

Avrupa’da bir ilk: Yapay zekâ ve telif hukukunda dönüm noktası

Bu dava, Avrupa’da türünün ilk örneği olarak görülüyor ve yapay zekâ sistemlerinin AB telif hukuku çerçevesinde nasıl düzenleneceğine dair emsal oluşturabilir.

GEMA’nın hukuk müşaviri Kai Welp kararı şöyle değerlendirdi: “Bugünkü karar, yeni teknolojilerin Avrupa telif yasalarıyla nasıl etkileştiğine dair temel hukuki sorulara ilk kez açıklık getirdi. Bu karar, Avrupa genelinde yazar ve besteciler için adil bir ücretlendirmeye giden yolda bir dönüm noktasıdır.”

GEMA, Almanya’da 95 binden fazla besteci, söz yazarı ve yayıncıyı, dünya genelinde ise iki milyondan fazla hak sahibini temsil ediyor. Kuruluş, 2024’ten bu yana yapay zekâ şirketlerinin kataloğunu yasal biçimde kullanabilmeleri için bir “AI lisanslama modeli” sunuyor.

GEMA ayrıca ABD merkezli yapay zekâ müzik üreticisi SunoAI’ye karşı da benzer bir dava açtı. O davanın gelecek yıl görülmesi bekleniyor.