Έκρηξη ιλαράς στην Ευρώπη: 47% άνοδος λόγω μείωσης των εμβολιασμών

Τα κρούσματα ιλαράς αυξήθηκαν κατά 47% στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία πέρυσι, κυρίως λόγω της πτώσης των ποσοστών εμβολιασμού, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).

Η προειδοποίηση διατυπώνεται εν μέσω ανησυχητικών ενδείξεων ότι η ιλαρά επανεμφανίζεται παγκοσμίως, με τα κέρδη που είχαν επιτευχθεί στις αρχές του 21ου αιώνα στον περιορισμό των λοιμώξεων και των θανάτων να αρχίζουν να υποχωρούν.

Το 2024, εκτιμάται ότι 95.000 άνθρωποι πέθαναν από ιλαρά σε όλο τον κόσμο, κυρίως παιδιά κάτω των πέντε ετών. Αν και ο αριθμός αυτός είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με τις 780.000 καταγεγραμμένες το 2000, ο ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι «κάθε θάνατος από μια νόσο που προλαμβάνεται με ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό και χαμηλού κόστους εμβόλιο είναι απαράδεκτος».

Από τις αρχές του αιώνα, οι εκστρατείες εμβολιασμού κατά της ιλαράς έχουν σώσει σχεδόν 59 εκατομμύρια ζωές, σύμφωνα με τον Οργανισμό.

Ωστόσο, τα κρούσματα αυξάνονται ξανά σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπολογίζεται ότι πέρυσι σημειώθηκαν 11 εκατομμύρια λοιμώξεις, περίπου 800.000 περισσότερες από την προ πανδημίας περίοδο.

Νωρίτερα φέτος, ο ΠΟΥ είχε αναφέρει ότι στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία καταγράφηκαν πάνω από 120.000 κρούσματα ιλαράς το 2024 — ο υψηλότερος αριθμός των τελευταίων 25 ετών.

Συνολικά, το 2023 σημειώθηκαν μεγάλης κλίμακας επιδημίες ιλαράς σε 59 χώρες, σχεδόν τριπλάσιες από το 2021, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

«Η ιλαρά είναι ο πιο μεταδοτικός ιός παγκοσμίως και τα στοιχεία δείχνουν για άλλη μια φορά ότι εκμεταλλεύεται κάθε κενό στη συλλογική μας άμυνα», δήλωσε ο επικεφαλής του ΠΟΥ, δρ. Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.

Ο Οργανισμός αποδίδει την αναζωπύρωση κυρίως στην αυξανόμενη άρνηση εμβολιασμού. Η ιλαρά είναι τόσο μεταδοτική, ώστε οι υγειονομικές αρχές τονίζουν ότι απαιτείται εμβολιασμός τουλάχιστον 95% του πληθυσμού για να διακοπεί η μετάδοση.

Παγκοσμίως, το 2024 περίπου 84% των παιδιών έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου και 76% τη δεύτερη, ποσοστά ελαφρώς αυξημένα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά — με δύο εκατομμύρια περισσότερα παιδιά να εμβολιάζονται.

Ωστόσο, περισσότεροι από 30 εκατομμύρια ανήλικοι παρέμειναν «ανεπαρκώς προστατευμένοι», κυρίως στην Αφρική και την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Οι επιδημίες μπορούν να εκδηλωθούν ακόμη και σε χώρες με υψηλή συνολική εμβολιαστική κάλυψη, εάν υπάρχουν τσέπες ανεμβολίαστων πληθυσμών.

Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι η ιλαρά είναι συχνά η πρώτη νόσος που επανεμφανίζεται όταν μειώνονται τα ποσοστά εμβολιασμού, σημειώνοντας ότι η αύξηση των κρουσμάτων αποκαλύπτει αδυναμίες στα υγειονομικά συστήματα και στα προγράμματα ανοσοποίησης.

Τα παιδιά που επιβιώνουν από την ιλαρά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών επιπλοκών, όπως πνευμονία, τύφλωση και εγκεφαλίτιδα, που μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό οίδημα και βλάβες.

Ο ΠΟΥ καλεί σε περισσότερη χρηματοδότηση και ανανεωμένη δέσμευση για την εξάλειψη της νόσου.

«Η ιλαρά δεν γνωρίζει σύνορα, αλλά όταν κάθε παιδί σε κάθε κοινότητα εμβολιάζεται, οι δαπανηρές επιδημίες μπορούν να αποφευχθούν, ζωές μπορούν να σωθούν και η νόσος να εξαλειφθεί από ολόκληρες χώρες», δήλωσε ο Τέντρος.