Ο κωμικός που έγινε… φαβορί των social media στις πορτογαλικές εκλογές

Οι προεδρικές εκλογές της Πορτογαλίας, που θα πραγματοποιηθούν τον Ιανουάριο του 2026, απέκτησαν έναν ακόμη υποψήφιο — αλλά πολύ διαφορετικό από όλους τους άλλους. Την ώρα που οι Αντρέ Βεντούρα, Ενρίκε Γκοβέια ε Μέλο, Μάρκες Μέντες, Καταρίνα Μαρτίνς, Ζόρζε Πίντου, Ζοάνα Αμαράλ Ντίας, Κοτρίμ ντε Φιγκειρέδου, Αντόνιου Ζοζέ Σεγκούρου, Αντόνιου Φελίπε και ο γνώριμος Τίνο ντε Ρανς παρουσιάζουν πολιτικά προγράμματα με μεγαλύτερη ή μικρότερη σοβαρότητα, ο Μανουέλ Ζουάο Βιέιρα δηλώνει υποψήφιος για έναν εντελώς διαφορετικό λόγο: «Θα παραιτηθώ μόνο αν εκλεγώ».

Ο Βιέιρα, τραγουδιστής του θρυλικού συγκροτήματος Ena Pá 2000 και γνωστή φιγούρα της πορτογαλικής ποπ κουλτούρας επί δεκαετίες, ανακοίνωσε ότι συγκέντρωσε τις απαιτούμενες 7.500 υπογραφές – ίσως και μέχρι 9.000.

Μια υποψηφιότητα-παρωδία σε μια πολιτική σκηνή που φθείρεται

Με λόγο κωμικό και παραληρηματικό, ο Βιέιρα επιχειρεί να σατιρίσει ένα πολιτικό σκηνικό που εμφανίζει κόπωση έπειτα από 50 χρόνια εναλλαγής εξουσίας μεταξύ Σοσιαλιστικού Κόμματος (PS) και Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD). Η φθορά αυτή αντανακλάται τόσο στην άνοδο της ακροδεξιάς του Τσέγκα και του Αντρέ Βεντούρα, όσο και στη δημοφιλία της υπερκομματικής υποψηφιότητας του ναυάρχου Γκοβέια ε Μέλο.

Ίσως σε μια προσπάθεια να τον παρωδήσει, ο Βιέιρα εμφανίστηκε σε συνέντευξη στο SIC Notícias φορώντας καπέλο διοικητή. Στα 20 λεπτά της εμφάνισής του απαρίθμησε ένα συνονθύλευμα σουρεαλιστικών προτάσεων, προτού τραγουδήσει —μπροστά σε έναν εμφανώς αιφνιδιασμένο δημοσιογράφο— ένα παράλογο προεκλογικό άσμα με ανοικτά χυδαίους στίχους, το οποίο έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι «προτάσεις» του Βιέιρα

Ανάμεσα στις εξωπραγματικές και ενίοτε επαναλαμβανόμενες υποσχέσεις του:

• Δημιουργία πόλης 10 εκατομμυρίων κατοίκων, της «Βιεϊρόπολης», λειτουργικής αποκλειστικά μέσω τεχνητής νοημοσύνης.
• Κρασί σε κάθε σπίτι από σωληνώσεις και συντριβάνια που «τρέχουν τσικουδιά» στους δρόμους.
• Μία πόρνη σε κάθε γωνία, «Ρωσίδες πατινάζ για κάθε άνδρα και Κουβανές χορεύτριες για κάθε γυναίκα».
• Ένα Ferrari για κάθε Πορτογάλο.
• Για το μεταναστευτικό, προτείνει άμβλυνση του χρώματος δέρματος όλων ώστε να ομογενοποιηθεί η κοινωνία — μια πρόταση που χαρακτηρίστηκε ρατσιστική και προσβλητική.

Παρά τον σατιρικό χαρακτήρα, ο Βιέιρα δεν απέφυγε να θίξει σοβαρά θέματα, όπως «την άνοδο του φασισμού» και την απουσία της κλιματικής κρίσης από την ατζέντα των άλλων υποψηφίων.

Ποιος είναι ο Μανουέλ Ζουάο Βιέιρα;

Γεννημένος το 1963, γιος του ζωγράφου Ζοάο Ροντρίγκες Βιέιρα, ακολούθησε αρχικά το καλλιτεχνικό μονοπάτι ως εικαστικός και καθηγητής τέχνης. Η ευρεία του αναγνωρισιμότητα, ωστόσο, προήλθε από τη μουσική και το συγκρότημα Ena Pá 2000, που από το 1984 έχει αποκτήσει cult status χάρη στον χιουμοριστικό και συχνά χυδαίο χαρακτήρα του. Ο Βιέιρα έχει επίσης τα ψευδώνυμα Λέλο Μαρμέλο και Λέλο Μινσκ και ηγείται μουσικών παραλληλίων εγχειρημάτων όπως οι Corações de Atum και οι Irmãos Catita.

Από τον Κολούς έως τον Ζελένσκι: Οι κωμικοί που έγιναν υποψήφιοι

Η περίπτωση Βιέιρα δεν είναι μοναδική. Το 1980, ο Γάλλος κωμικός Κολούς ανακοίνωσε υποψηφιότητα με το σύνθημα: «Αφού μας περνούν για ηλίθιους, ας ψηφίσουμε έναν ηλίθιο». Σε δημοσκόπηση εκείνης της περιόδου άγγιξε το 10%–12%, προκαλώντας πιέσεις και απειλές μέχρι που τελικά αποσύρθηκε.

Πολύ πιο πρόσφατα, ο κωμικός Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξελέγη πρόεδρος της Ουκρανίας, καθοδηγώντας τη χώρα σε περίοδο πολέμου. Στις ΗΠΑ της δεκαετίας του ’80, ένας πρώην ηθοποιός —ο Ρόναλντ Ρέιγκαν— ανέλαβε την προεδρία και καθόρισε την παγκόσμια πορεία της εποχής του Ψυχρού Πολέμου.