Ηνωμένο Βασίλειο: Διαδηλώσεις κατά των αιτούντων άσυλο σε Λονδίνο, Λίβερπουλ και Μπρίστολ

Το δίλημμα για το πώς θα στεγαστούν οι αιτούντες άσυλο στο Ηνωμένο Βασίλειο γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο για την κυβέρνηση, μετά από μια σημαντική δικαστική απόφαση που ενθάρρυνε τους αντιπάλους της χρήσης ξενοδοχείων ως καταλυμάτων να κινηθούν νομικά.

Πολιτικοί της δεξιάς εκμεταλλεύτηκαν την προσωρινή δικαστική εντολή που απέτρεψε τη στέγαση αιτούντων άσυλο σε ξενοδοχείο στο Έπινγκ, στα περίχωρα του Λονδίνου, καλώντας και άλλες τοπικές κοινωνίες να προσφύγουν στη δικαιοσύνη.

Το ζήτημα βρίσκεται στο επίκεντρο μιας έντονης δημόσιας αντιπαράθεσης για τον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης, ένα θέμα που απασχολεί πολλές χώρες της Δύσης, καθώς χιλιάδες άνθρωποι αναζητούν μια καλύτερη ζωή, διαφεύγοντας από εμπόλεμες ζώνες, τη φτώχεια, τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής ή πολιτικές διώξεις.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η συζήτηση εστιάζει στις αφίξεις μεταναστών που διασχίζουν τη Μάγχη με υπερφορτωμένες βάρκες διακινητών και στην αυξανόμενη ένταση γύρω από τη στέγαση χιλιάδων αιτούντων άσυλο με δαπάνες του κράτους.

Τα ξενοδοχεία

Η κυβέρνηση έχει νομική υποχρέωση να στεγάζει τους αιτούντες άσυλο. Η χρήση ξενοδοχείων ήταν περιορισμένη έως το 2020, όταν η αύξηση του αριθμού τους ανάγκασε την τότε συντηρητική κυβέρνηση να βρει νέες λύσεις.

Μέχρι στιγμής φέτος έχουν καταγραφεί πάνω από 27.000 παράτυπες αφίξεις — σχεδόν 50% περισσότερες σε σχέση με πέρυσι και υψηλότερες από την αντίστοιχη περίοδο του 2022, όταν σημειώθηκε ρεκόρ 45.755 αφίξεων.

Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Εσωτερικών, στα τέλη Ιουνίου πάνω από 32.000 αιτούντες άσυλο στεγάζονταν σε ξενοδοχεία, αριθμός αυξημένος κατά 8% σε σχέση με πέρυσι, αλλά χαμηλότερος από το αποκορύφωμα των 56.000 τον Σεπτέμβριο του 2023.

Συνολικά, 111.084 άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση ασύλου στο δωδεκάμηνο έως τον Ιούνιο 2025 – το υψηλότερο επίπεδο από τότε που υπάρχουν καταγεγραμμένα στοιχεία (2001). Ο Εθνικός Οργανισμός Ελέγχου ανέφερε ότι το 35% των αιτούντων άσυλο που στεγάζονται προσωρινά βρίσκονται σε ξενοδοχεία.

Η υπόθεση Έπινγκ

Διαδηλωτές κατά και υπέρ των μεταναστών συγκεντρώνονταν για εβδομάδες έξω από το Bell Hotel στο Έπινγκ, μετά την είδηση ότι ένοικος του ξενοδοχείου κατηγορήθηκε για σεξουαλική επίθεση σε 14χρονη – κατηγορία που ο ίδιος αρνείται και αναμένεται να δικαστεί αργότερα μέσα στον μήνα.

Ο Δήμος του Έπινγκ Φόρεστ ζήτησε προσωρινή δικαστική εντολή για το κλείσιμο του ξενοδοχείου λόγω των «πρωτοφανών επιπέδων διαμαρτυριών και αναταραχών», που οδήγησαν σε αρκετές συλλήψεις.

Η απόφαση του Ανώτερου Δικαστηρίου υπέρ του δήμου θα μπορούσε να δημιουργήσει προηγούμενο, με υπουργούς να εξετάζουν πώς θα αντιδράσουν αν και άλλοι δήμοι καταφέρουν να κερδίσουν αντίστοιχες υποθέσεις. Ωστόσο, η συγκεκριμένη απόφαση βασίστηκε σε πολεοδομική νομοθεσία που ίσως δεν ισχύει παντού.

Η πολιτική διάσταση

Πολιτικοί όπως ο Νάιτζελ Φάρατζ, επικεφαλής του κόμματος Reform UK, επιχειρούν να συνδέσουν προβλήματα όπως η υγεία και η στέγαση με τις μεταναστευτικές ροές.

Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι τέτοιες ρητορικές εργαλειοποιούν το ζήτημα για πολιτικό όφελος και επισημαίνει ότι δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, καθώς το πρόβλημα απασχολεί πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Η αρχηγός του συντηρητικού κόμματος της αντιπολίτευσης, Κέμι Μπάντενοκ, κάλεσε τους δήμους των Τόρι να κινηθούν νομικά κατά των ξενοδοχείων ασύλου, εφόσον το επιτρέπει η νομική τους υπηρεσία. Το κυβερνών Εργατικό Κόμμα χαρακτήρισε την πρόταση «απελπισμένη και υποκριτική», ωστόσο και αρκετοί δήμοι υπό την ηγεσία των Εργατικών εξετάζουν ανάλογες κινήσεις.

Οι φόβοι εντείνονται μήπως η ένταση οδηγήσει σε εκρήξεις βίας, όπως εκείνες που συγκλόνισαν πολλές πόλεις της Αγγλίας το περασμένο καλοκαίρι, μετά την επίθεση με μαχαίρι σε σχολή χορού που κόστισε τη ζωή σε τρία κορίτσια.

Οι επιλογές της κυβέρνησης

Πρώτος στόχος της κυβέρνησης είναι η μείωση των επικίνδυνων διελεύσεων της Μάγχης.

Αφού εγκατέλειψε το σχέδιο της προηγούμενης συντηρητικής κυβέρνησης για αποστολή μεταναστών στη Ρουάντα, ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα πλήξει τα κυκλώματα διακινητών.

Εξετάζεται επίσης η ταχύτερη διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου, καθώς και μια συμφωνία με τη Γαλλία για την επιστροφή μεταναστών που διασχίζουν τη Μάγχη, ώστε να λειτουργήσει αποτρεπτικά.

Ανεξάρτητα από την επιτυχία των σχεδίων αυτών, το ζήτημα της στέγασης των δεκάδων χιλιάδων αιτούντων άσυλο παραμένει ανοιχτό.

Ο υφυπουργός Εσωτερικών Νταν Τζάρβις ανέφερε ότι η κυβέρνηση εξετάζει εναλλακτικά σενάρια.

Η χρήση πλωτής πλατφόρμας για τη στέγαση μεταναστών εγκαταλείφθηκε στις αρχές του έτους, ενώ τον επόμενο μήνα αναμένεται να σταματήσει η χρήση στρατοπέδων στο Κεντ. Αντίθετα, πρώην αεροπορική βάση στο Έσσεξ θα προσθέσει περισσότερες κλίνες για άνδρες αιτούντες άσυλο.

Η πιο άμεση λύση θα ήταν η στέγαση στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που όμως θα μπορούσε να επιδεινώσει την κρίση στη βρετανική αγορά ενοικίων, όπου η οικοδομική δραστηριότητα παραμένει χαμηλή εδώ και χρόνια.