Οι αμυντικές δαπάνες της ΕΕ σημείωσαν νέο ρεκόρ το 2024

Οι αμυντικές δαπάνες μεταξύ των χωρών της ΕΕ έφθασαν σε νέο ρεκόρ 343 δισεκατομμυρίων ευρώ, σύμφωνα με νέα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας (EDA).

Τα κράτη μέλη αύξησαν τις επενδύσεις τους στο συγκεκριμένο τομέα, κατά 19% μεταξύ 2023 και 2024.

Το μεγαλύτερο μερίδιο του προϋπολογισμού αφορά το στρατιωτικό υλικό, περίπου 88 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 39% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Οι δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη (Ε&Α) στον τομέα της άμυνας αυξήθηκαν κατά 20% στα 13 δισ. ευρώ.

Το ετήσιο κόστος για κάθε πολίτη της ΕΕ εκτιμάται πλέον σε 764 ευρώ.

Ποια μέλη της ΕΕ βρίσκονται σε πορεία προς την επίτευξη του στόχου του ΝΑΤΟ για ποσοστό 3,5%;

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Πολωνία αύξησε κατακόρυφα τις αμυντικές επενδύσεις της σε σχεδόν 3,8% του ΑΕΠ της, περισσότερο από κάθε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ.

Η Εσθονία και η Λετονία ακολουθούν με 3,3% έκαστη, με τη Λιθουανία να βρίσκεται στο 3,1%.

Στο άλλο άκρο της κλίμακας, η Ιρλανδία δαπάνησε μόλις το 0,2% του ΑΕΠ της για την άμυνα.

Σε απόλυτους αριθμούς, ωστόσο, η Γερμανία έχει κάνει τις μεγαλύτερες δαπάνες, με περίπου 90 δισ. ευρώ (2,1% του ΑΕΠ), ακολουθούμενη από τη Γαλλία με σχεδόν 60 δισ. ευρώ (2%) και την Ιταλία με περίπου 33 δισ. ευρώ (1,5%).

Όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ αύξησαν τον στρατιωτικό προϋπολογισμό τους το 2024, εκτός από την Ιρλανδία, όπου αυτός υποχώρησε στα 1,2 δισ. ευρώ, και την Πορτογαλία, όπου μειώθηκε στα 4,1 δισ. ευρώ.

Πώς συγκρίνονται οι δυνάμεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Κίνα;

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας συνέκρινε επίσης τις δυνάμεις της ΕΕ με εκείνες των ΗΠΑ.

Το 2024, η Ουάσινγκτον επένδυσε 845 δισ. ευρώ στην άμυνα (3,1% του ΑΕΠ), σχεδόν τριπλάσια από το σύνολο της ΕΕ που ανέρχεται σε 343 δισ. ευρώ.

Αν και οι χώρες της ΕΕ διαθέτουν συλλογικά περισσότερα άρματα μάχης, συστήματα πυροβολικού και οχήματα μάχης πεζικού, οι δυνατότητές τους είναι κατακερματισμένες σε διαφορετικά λειτουργικά συστήματα, σημειώνει η έκθεση , γεγονός που τις καθιστά λιγότερο αποτελεσματικές από ό,τι θα μπορούσαν να είναι.

Αντίθετα, η Ρωσία (107 δισ. ευρώ) και η Κίνα (250 δισ. ευρώ) δαπανούν λιγότερα σε απόλυτους αριθμούς από την ΕΕ, αλλά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας προειδοποιεί ότι είναι πιθανό να επιτύχουν μεγαλύτερη σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας λόγω των χαμηλότερων εγχώριων τιμών, του ολοκληρωμένου σχεδιασμού, του λιγότερου κατακερματισμού και των χαμηλότερων διαρθρωτικών γενικών εξόδων.

Τόσο η Ρωσία όσο και η Κίνα έχουν επίσης αυξήσει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι η ΕΕ κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Δεν υπάρχει αποτελεσματική αποτροπή χωρίς συνεργασία, λέει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας εκτιμά ότι οι αμυντικές επενδύσεις της ΕΕ μπορεί να φθάσουν τα 381 δισ. ευρώ το 2025, «ανεβάζοντας τις δαπάνες της ΕΕ στο 2,1% του ΑΕΠ και υπερβαίνοντας για πρώτη φορά την κατευθυντήρια γραμμή του 2%».

Η αύξηση των δαπανών από το 2% στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2035 θα απαιτήσει επιπλέον 254 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα οι συνολικές αμυντικές δαπάνες να ανέλθουν σε περίπου 635 δισ. ευρώ, αναφέρει ο οργανισμός.

Η πρωτοβουλία "Ετοιμότητα 2030" της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχεδιάζει να δημιουργήσει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο ύψους έως και 800 δισ. ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια για την περαιτέρω ενίσχυση των αμυντικών δαπανών.

Αλλά ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας τονίζει ότι τα χρήματα από μόνα τους δεν θα είναι αρκετά: Θα χρειαστούν περισσότερες προσλήψεις προσωπικού για να αντιμετωπιστούν οι "ελλείψεις" και να διασφαλιστεί ότι υπάρχουν αρκετοί εκπαιδευμένοι στρατιώτες για να χειρίζονται τον προηγμένο εξοπλισμό.

Πάνω απ' όλα, ο οργανισμός καλεί τα κράτη μέλη να εντείνουν τη συνεργασία τους - τόσο για να δαπανήσουν πιο αποτελεσματικά όσο και για να διασφαλίσουν ότι οι δυνάμεις τους συνεργάζονται καλύτερα μεταξύ τους, χρησιμοποιώντας διαλειτουργικά συστήματα και εξοπλισμό.