Μπορεί η ΕΕ να ξεπεράσει τις διαφωνίες όσον αφορά τις κυρώσεις κατά του Ισραήλ;

Η ανακοίνωση της Ursula von der Leyen κατά τη διάρκεια της ομιλίας της για την κατάσταση της Ένωσης αυτόν τον μήνα έρχεται μόλις λίγες εβδομάδες πριν από τη δεύτερη επέτειο του πολέμου στη Γάζα. Σε μια ασυνήθιστη επίπληξη του εβραϊκού κράτους, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επέκρινε την κλίμακα της ισραηλινής στρατιωτικής εκστρατείας, που, όπως είπε η ίδια, δημιούργησε έναν «ανθρωπογενή λιμό» στα παλαιστινιακά εδάφη. 

Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά τις οποίες σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι και απήχθησαν 250 όμηροι, το Ισραήλ εξαπέλυσε μια μεγάλη στρατιωτική επιχείρηση στη Λωρίδα της Γάζας, η οποία έχει ήδη προκαλέσει περισσότερους από 64.000 θανάτους, σύμφωνα με στοιχεία της κυβέρνησης υπό την ηγεσία της Χαμάς στη Γάζα. 

Για να αναγκάσει την κυβέρνηση του Τελ Αβίβ να αλλάξει την πορεία δράσης της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε μια δέσμη μέτρων, το πιο σημαντικό από τα οποία ήταν η αναστολή της εμπορικής συνιστώσας της Συμφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ. Εκτιμάται ότι αυτό θα κόστιζε 227 εκατομμύρια ευρώ στους Ισραηλινούς εξαγωγείς. 

Για να εφαρμοστεί η κύρωση αυτή απαιτείται ειδική πλειοψηφία των 27 κρατών μελών, η οποία είναι δύσκολο να επιτευχθεί. 

«Οι διαφωνίες στην Ευρώπη είναι πάρα πολύ βαθιές. Από τη μία, υπάρχουν χώρες που θέλουν να προχωρήσουν με κυρώσεις, που πιστεύουν ότι η Παλαιστίνη έχει το δικαίωμα να είναι κράτος, που πιστεύουν στη λύση των δύο κρατών και θέλουν περισσότερη δράση», δήλωσε η Maïa de La Baume, η οποία καλύπτει αυτό το θέμα για το Euronews. 

«Από την άλλη, υπάρχουν χώρες που έχουν επίσης ιστορικούς δεσμούς με το Ισραήλ - η Γερμανία, η Αυστρία, η Τσεχική Δημοκρατία - που θέλουν να διατηρήσουν τον ιερό δεσμό τους με το Ισραήλ», πρόσθεσε η ίδια. 

Η προτεινόμενη δέσμη μέτρων περιλαμβάνει επίσης τη διακοπή των μεταφορών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στο πρόγραμμα διμερούς συνεργασίας και κυρώσεις κατά Ισραηλινών υπουργών για υποκίνηση μίσους και κατά βίαιων εποίκων που προκαλούν καταστροφές στη Δυτική Όχθη. 

Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Gideon Sa'ar αντέδρασε στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λέγοντας ότι πρόκειται για «απαράδεκτη συμπεριφορά μεταξύ εταίρων». 

Το Κοινοβούλιο εγκρίνει επίσης ψήφισμα εν μέσω βαθιών διαφωνιών

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα (305 ψήφοι υπέρ, 151 κατά και 122 αποχές) με το οποίο ζητά μέτρα για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και την εξεύρεση λύσης για τη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης. 

Η Hildegard Bentele (Γερμανία/ΕΛΚ), πρόεδρος της Αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με το Ισραήλ, δήλωσε στο Euronews ότι «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή» για να προταθούν κυρώσεις, ιδίως σε εμπορικό επίπεδο. 

«Στο ψήφισμα, λέμε ότι υπάρχει βελτίωση της ανθρωπιστικής κατάστασης. Θα προτιμούσα να επιλέξουμε μια υπό όρους αναστολή (του εμπορίου) ή να δώσουμε ένα κίνητρο για το Ισραήλ, αντί για τιμωρία», δήλωσε η Bentele. 

Αντιθέτως, η συνάδελφός της Lynn Boylan (Ιρλανδία/Αριστερά), πρόεδρος της Αντιπροσωπείας για τις σχέσεις με την Παλαιστίνη, δήλωσε: «Πιστεύω ότι, αν είχαμε αναλάβει δράση νωρίτερα, θα είχαμε στείλει ένα πολύ ισχυρό μήνυμα και πιθανότατα θα είχαμε σώσει χιλιάδες ζωές.» 

Η ΕΕ έχει υποστηρίξει παραδοσιακά τη λύση των δύο κρατών, με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη να συνυπάρχουν ειρηνικά. Μόνο 10 από τις 27 χώρες της ΕΕ έχουν αναγνωρίσει την παλαιστινιακή κυριαρχία. Η Ισπανία, η Ιρλανδία και η Σλοβενία το έπραξαν μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα και η Γαλλία, το Βέλγιο, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο ανακοίνωσαν πρόσφατα την πρόθεσή τους να κάνουν το ίδιο. 

Η ευρωβουλευτής Bentele λέει ότι αυτό είναι ένα ριψοκίνδυνο βήμα: «Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αυτό το νέο κράτος της Παλαιστίνης θα αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει, διότι αυτό είναι το κύριο πρόβλημα στην περιοχή, και ότι δεν θα υποθάλπει τρομοκράτες.» 

Ωστόσο, η ευρωβουλευτής Boylan χαιρέτισε την κίνηση αυτή λέγοντας: «Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αναγνωρίσει το κράτος της Παλαιστίνης, αλλά για μένα η κύρια προτεραιότητα πρέπει να είναι ο τερματισμός των δολοφονιών, διότι χρειαζόμαστε μια Παλαιστίνη με Παλαιστίνιους για να υπάρχει κράτος.» 

Δείτε το βίντεο εδώ! 

Δημοσιογράφος: Isabel Marques da Silva 

Παραγωγή περιεχομένου: Pilar Montero López 

Παραγωγή βίντεο: Zacharia Vigneron 

Γραφικά: Loredana Dumitru 

Συντονισμός σύνταξης: Ana Lázaro Bosch και Jeremy Fleming-Jones