ΕΕ: Υπέρ της παράκαμψης του βέτο η υπουργός Εξωτερικών της Ρουμανίας

Η Ρουμάνα υπουργός Εξωτερικών Οάνα Τόιου δήλωσε στο Euronews ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προωθήσει «μεταρρυθμίσεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων» για να επιταχύνει τη διαδικασία διεύρυνσης και να παρακάμψει το δικαίωμα βέτο των μεμονωμένων κρατών - μελών.

Μιλώντας στην εκπομπη του Euronews 12 λεπτά, η υπουργός Τόιου ρωτήθηκε αν η διαδικασία ένταξης της Μολδαβίας στην ΕΕ θα πρέπει να αποσυνδεθεί από αυτή της Ουκρανίας, η οποία βρίσκεται σε αδιέξοδο λόγω του βέτο του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν.

Οι αιτήσεις του Κιέβου και του Κισινάου συνδέθηκαν από την στιγμή που έγιναν επίσημοι υποψήφιοι για ένταξη στην ΕΕ αμέσως μετά την πλήρη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πράγμα που σημαίνει ότι το βέτο του Όρμπαν έχει έμμεσα εμποδίσει τη Μολδαβία να ξεκινήσει τις πρώτες συζητήσεις.

Η Τόιου, η οποία ανέλαβε επικεφαλής της διπλωματίας της Ρουμανίας τον Ιούνιο, τόνισε ότι το πραγματικό πρόβλημα έγκειται στο μπλοκάρισμα της διαδικασίας της Ουκρανίας.

«Είναι καιρός να ξεμπλοκάρουμε και την Ουκρανία. Νομίζω ότι αυτό είναι πολύ σημαντικό τώρα», είπε, εξηγώντας ότι τόσο η Μολδαβία όσο και η Ουκρανία είναι «πολύ πιο μπροστά από ό,τι συλλογικά αναγνωρίζει η ΕΕ».

«Πρέπει να διασφαλίσουμε [...] ότι έχουμε τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, γιατί δεν είναι μόνο το επίτευγμα της Μολδαβίας, το επίτευγμα της Ουκρανίας, της Αλβανίας, του Μαυροβουνίου και ούτω καθεξής».

Περιέγραψε την απομονωμένη προσπάθεια του Όρμπαν να καθυστερήσει την πρόοδο της Ουκρανίας ως «ανεύθυνη».

«Είναι σαφώς πρόβλημα για εμάς όταν η θέληση των είκοσι έξι χωρών μπλοκάρεται ανεύθυνα από μία μόνο ψήφο. Και πρέπει να κάνουμε τις κατάλληλες μεταρρυθμίσεις, αλλά και να χρησιμοποιήσουμε πλήρως το τρέχον πλαίσιο που έχουμε για να προχωρήσουμε», είπε η Τόιου.

Μεταρρυθμίσεις για παράκαμψη του βέτο

Το ζήτημα αναμένεται να συζητηθεί όταν οι ηγέτες συγκεντρωθούν για σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες την επόμενη εβδομάδα.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα ηγείται τις τελευταίες εβδομάδες μιας προσπάθειας να προωθήσει την αίτηση της Ουκρανίας για ένταξη στην ΕΕ και να βρει έναν τρόπο να παρακάμψει την αντίθεση της Ουγγαρίας.

Η πρόταση του Κόστα θα επέτρεπε στο μπλοκ να ανοίγει κάθε βήμα στη διαδικασία ένταξης μιας χώρας, γνωστό ως 'διαπραγματευτικές ενότητες', με την υποστήριξη της λεγόμενης ειδικής πλειοψηφίας των χωρών.

Αυτό σημαίνει ότι θα απαιτούσε την έγκριση μόνο των 15 από τις 27 χώρες της ΕΕ, που εκπροσωπούν τουλάχιστον το 65% του πληθυσμού. Οι τρέχοντες κανόνες απαιτούν ομόφωνη υποστήριξη από όλους τους ηγέτες για το άνοιγμα κάθε βήματος.

Όταν πιέστηκε για το αν η κυβέρνηση της Ρουμανίας θα υποστηρίξει ρητά αυτήν την πρόταση, η Τόιου δεν το διευκρίνισε, αλλά είπε: «Η Ρουμανία πιστεύει ότι πρέπει να κινηθούμε γρηγορότερα και να διασφαλίσουμε ότι δεν μπλοκάρουμε τις κοινές μας αποφάσεις».

Τα προκαταρκτικά πορίσματα για τη σύνοδο κορυφής, που είδε το Euronews, δεν περιλαμβάνουν συγκεκριμένο τμήμα για τη διεύρυνση όπως συνηθίζεται. Αλλά το κείμενο σημειώνει σε σχέση με τη Μολδαβία ότι το Συμβούλιο «ενθαρρύνει τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προωθήσουν την εργασία για τη διαδικασία ένταξης, σύμφωνα με την προσέγγιση βάσει των επιτευγμάτων».

Η Βουδαπέστη έχει επικαλεστεί διάφορους λόγους για να δικαιολογήσει το βέτο της στην αίτηση της Ουκρανίας, όπως τη συνέχιση του πολέμου της Ρωσίας, ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και την κατάσταση της ουγγρικής μειονότητας στην Ουκρανία.

Για αυτόν τον λόγο, η πρώτη ενότητα των διαπραγματεύσεων, γνωστή ως θεμελιώδη - που καλύπτει βασικά θέματα όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ασφάλεια, το δικαστικό σύστημα και οι δημόσιες προμήθειες - δεν έχει ανοίξει ούτε με την Ουκρανία ούτε με τη Μολδαβία.

Το μπλοκ μέχρι στιγμής έχει αντισταθεί στην αποσύνδεση των διαδρομών ένταξής τους, φοβούμενο ότι η κίνηση αυτή θα μπορούσε να μειώσει τις ελπίδες της Ουκρανίας καθώς ο πόλεμος με τη Ρωσία μαίνεται και οι προσπάθειες για επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός συνεχίζονται.

Η Τόιου μίλησε στο Euronews λίγες ώρες πριν ο Πρόεδρος Τραμπ ανακοινώσει ότι σκοπεύει να συναντηθεί με τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, στην Ουγγαρία για να προσπαθήσει να επιλύσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ωστόσο, υπάρχουν φόβοι ότι η έμμεση καθυστέρηση της Μολδαβίας από το βέτο του Όρμπαν θα μπορούσε να ωφελήσει το Κρεμλίνο, το οποίο κατηγορείται ότι διεξάγει υβριδικό πόλεμο στη χώρα των 2,4 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Το φιλοευρωπαϊκό κόμμα PAS της Προέδρου Μάια Σάντου κέρδισε πρόσφατα τις βουλευτικές εκλογές στη Μολδαβία, παρά τις εκτεταμένες αναφορές για εξαγορά ψήφων και νοθεία. Υπάρχουν φόβοι ότι μια παρατεταμένη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ θα μπορούσε να ωφελήσει τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις.