Βέτο του Λουξεμβούργου για την άμεση υιοθέτηση κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρουάντα

Σχεδόν ένα μήνα μετά την κατάληψη της πόλης Γκόμα της λαϊκης Δημοκρατίας του Κονγκό από τους αντάρτες Μ23, οι οποίοι υποστηρίζονται από τη Ρουάντα σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το θέμα βρέθηκε στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες.

Η απάντηση της Ευρωπαϊκης Ενωσης, την οποία παρουσίασε η Κάγια Κάλλας, Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας, ήταν τουλάχιστον άτολμη.

"Η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή και στα πρόθυρα μιας περιφερειακής σύγκρουσης. Η εδαφική ακεραιότητα είναι αδιαπραγμάτευτη τόσο στο Κονγκό όσο και στην Ουκρανία. Ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών ισχύει επίσης παντού. Ως εκ τούτου, υποστηρίζουμε τις ειρηνευτικές διαδικασίες της Λουάντα και του Ναϊρόμπι για την επίτευξη αποτελεσμάτων με διπλωματικά μέσα", δήλωσε η Κάλας.

"Οι αμυντικές διαβουλεύσεις της ΕΕ με τη Ρουάντα έχουν ανασταλεί", ανακοίνωσε η ίδια.

Οι Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών παροτρύνουν επίσης το Κιγκάλι να αποσύρει τα στρατεύματά του από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Το μνημόνιο κατανόησης μεταξύ της ΕΕ και της Ρουάντα σχετικά με βιώσιμες αλυσίδες αξίας για πρώτες ύλες, το οποίο υπεγράφη τον Φεβρουάριο του 2024, "θα επανεξεταστεί", πρόσθεσε η Κάγια Κάλας.

Βέτο του Λουξεμβούργου

Προς έκπληξη όλων, το Λουξεμβούργο με την στάση του καθυστέρησε την υιοθέτηση άλλων, πιο φιλόδοξων κυρώσεων κατά της Ρουάντα για την εμπλοκή της στην κλιμακούμενη σύγκρουση στα ανατολικά της Λαϊκης Δημοκρατίας του Κονγκό.

Οι κυρώσεις που βρίσκονται στο τραπέζι αλλά δεν έχουν εγκριθεί περιλαμβάνουν ατομικές κυρώσεις κατά εννέα φυσικών προσώπων και μιας οντότητας, καθώς και το πάγωμα 20 εκατομμυρίων ευρώ που απελευθέρωσε η ΕΕ τον περασμένο Νοέμβριο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Διευκόλυνσης Ειρήνης (EPF) για τη χρηματοδότηση των δυνάμεων της Ρουάντα στην επαρχία Κάμπο Ντελγκάντο της Μοζαμβίκης.

Αντιμέτωπος με τους κραδασμούς που προκάλεσε αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου διόρθωσε κάπως τα πράγματα την επόμενη ημέρα.

"Αυτή την εβδομάδα, διεξάγονται διαπραγματεύσεις στη Χαράρε μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών της Αφρικής. Και νομίζω ότι είναι σημαντικό, πριν θελήσουμε να λάβουμε κυρώσεις κατά της Ρουάντα, να περιμένουμε αυτό το αποτέλεσμα, αυτές τις επόμενες τρεις ή τέσσερις ημέρες, για να δούμε αν βαδίζουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά ταυτόχρονα, συμφωνούμε ότι πρέπει να ληφθούν νέες κυρώσεις για να αυξηθεί η πίεση", δήλωσε ο Χαβιέ Μπετελ, υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου.

Εν ολίγοις, το Μεγάλο Δουκάτο θα ήθελε η ΕΕ να μην παίξει όλα τα χαρτιά της ταυτόχρονα, προκειμένου να διατηρήσει κάποιο περιθώριο ελιγμών στις διαπραγματεύσεις.

Ωστόσο, πίσω από αυτή τη στάση μπορεί να διακυβεύονται και άλλα ζητήματα.

"Λέγεται ότι το Λουξεμβούργο συνεργάζεται στην κατασκευή ενός χρηματοπιστωτικού κέντρου στο Κιγκάλι. Αλλά δεν ξέρουμε πραγματικά το γιατί, δεν ξέρουμε πραγματικά γιατί το Λουξεμβούργο έχει μπλοκάρει (τις κυρώσεις)", δήλωσε στο Euronews ο Ερίκ Κενέ, ερευνητής στο Βασιλικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων Egmont.

Το 2021, το Μεγάλο Δουκάτο υπέγραψε διμερή συμφωνία με τη Ρουάντα για τη στήριξη της ανάπτυξης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κέντρου στο Κιγκάλι.

Ο ερευνητής θεωρεί επίσης ότι τα μέτρα που ανακοίνωσε η ΕΕ είναι "άτολμα" και "καθυστερημένα". "Όταν μιλάμε για το μνημόνιο κατανόησης, για παράδειγμα, στην πραγματικότητα το μνημόνιο κατανόησης δεν έχει εφαρμοστεί κανονικά και θα πρέπει να μετατραπεί σε οδικό χάρτη. Αλλά ο οδικός χάρτης δεν υλοποιήθηκε ποτέ επειδή η Ρουάντα αρνήθηκε να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις διαφάνειας", λέει. "Πρόκειται για μια μικρή απογοήτευση", προσθέτει.

Ελεύθερο Κονγκό

Τη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες διαδήλωση της συλλογικότητας Free Congo, η οποία ζήτησε την υιοθέτηση κυρώσεων κατά του Κιγκάλι.

"Έχω νέους ανθρώπους στην ομάδα μου που έχουν σφαγιαστεί, πυροβοληθεί στο κεφάλι στην πόλη Γκόμα", δήλωσε στο Euronews η Μαντί Τιεμπέ, πρόεδρος της AFEDE.

"Θέλουμε το μνημόνιο κατανόησης που υπογράφηκε μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ρουάντα για τα ορυκτά που δεν κατέχει η Ρουάντα να σκιστεί εντελώς και να πεταχτεί στον κάδο", προσθέτει ο Σόνι καμπέγια, μέλος της UDPS.

Οι αρχές του Κονγκό και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν κατηγορήσει τη Ρουάντα ότι χρησιμοποιεί τους αντάρτες του κινήματος της 23ης Μαρτίου για τη λεηλασία των ορυκτών πόρων στα ανατολικά της Λαϊκης Δημοκρατίας του Κονγκό.

Την περασμένη εβδομάδα, το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο "καταδικάζει έντονα" την επίθεση που διεξάγουν οι αντάρτες M23 στη ΛΔΚ με την υποστήριξη των δυνάμεων άμυνας της Ρουάντα.

Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε στις 13 Φεβρουαρίου, οι ευρωβουλευτές κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο να αναστείλουν "το μνημόνιο συμφωνίας της ΕΕ για βιώσιμες αλυσίδες αξίας βασικών προϊόντων με τη Ρουάντα, έως ότου η Ρουάντα σταματήσει κάθε παρέμβαση στη ΛΔΚ, συμπεριλαμβανομένης της εξαγωγής ορυκτών που εξάγονται από περιοχές που ελέγχονται από την M23".

Οι μάχες στα ανατολικά της Λαϊκης Δημοκρατίας του Κονγκό χουν αφήσει πίσω τους χιλιάδες νεκρούς και εκτοπισμένους, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Πολυάριθμες ένοπλες ομάδες, συχνά υποστηριζόμενες από περιφερειακές δυνάμεις, μάχονται για τον έλεγχο περιοχών πλούσιων σε πρώτες ύλες εδώ και αρκετές δεκαετίες.