Türk sanatçı Refik Anadol TIME'ın yapay zeka alanındaki en etkili 100 kişi listesine girdi

ABD'li TIME dergisinin yapay zekâ (AI) alanında en etkili 100 kişi listesinde OpenAI ve Deepseek AI gibi büyük girişimlerin geliştiricilerinin yanı sıra Türk yeni medya sanatçısı Refik Anadol da yer alıyor.

Refik Anadol'un açılış profilinde "veriyi bir pigment olarak—düşünebilen bir fırça olarak—tanımlamayı seviyor. Son on yılda Türk-Amerikalı sanatçı, yapay zekâ ile kendine özgü bir üslup geliştirdi: Stüdyosu, özel modeller kullanarak, makinelerin 'rüyaları' ya da 'halüsinasyonları' olarak çerçevelenen hipnotik, dönen parçacıkları betimleyen büyük ölçekli görsel-işitsel enstalasyonlar üretiyor; bu çalışmalar dünyanın dört bir yanındaki galerileri ve kamusal alanları aydınlatıyor," diyor.

Öte yandan, bu yıl TIME’ın 'Yılın Kızları Listesi'nde 17 yaşındaki Türk pilot Defne Özcan da yer almıştı.

Listede OpenAI'nin CEO'su Sam Altman, xAI'nin CEO'su Elon Musk, çip şirketi NVIDIA'nın CEO'su Jensen Huang ve Meta'nın CEO'su Mark Zuckerberg gibi AI şirketlerinin bazı olağan liderleri öne çıkıyor.

Listede, ABD'li aktörken yapay zekâ filmine dönüşen Natasha Lyonne ya da bir chatbot'a aşık olduktan sonra hayatına son veren 14 yaşındaki Sewell Setzer III'ün annesi Megan Garcia gibi çok da belirgin olmayan isimler de yer alıyor.

Avrupa'dan Virkkunnen, Fransa'dan Chappaz listede

Küresel listede Avrupa Birliği Komisyonu’nun teknolojik egemenlikten sorumlu başkan yardımcısı Henna Virkkunen ve Fransa’nın yeni atanan Yapay Zekâ Bakanı Clara Chappaz da yer aldı.

TIME, Virkkunen’in profilinin girişinde Avrupa’nın yapay zekâ geliştirmede ABD ve Çin’in gerisinde kaldığını, ancak düzenleme konusunda küresel ölçekte standart belirlediğini vurguluyor. Yayın, AB’yi teknolojiyi yönetmek için “kapsamlı düzenleme yapan ilk küresel güç” konumuna getiren Yapay Zekâ Yasası’na dikkat çekiyor.

Derginin Virkkunen’i övdüğü başlıca nokta ise Nisan ayında başlatılan “Yapay Zekâ Kıtası Eylem Planı.” Bu plan, Avrupa’da büyük ölçekli veri altyapısı kurulmasını, yapay zekâ algoritmalarının farklı sektörlere uygulanmasını ve düzenlemelerin basitleştirilmesini hedefliyor. Virkkunen ayrıca, yapay zekâ şirketlerini “uyumluluğu kolaylaştırma çabası” olarak tanımlanan bir uygulama kurallarına imza atmaya ikna etmesiyle de öne çıkarılıyor.

Listede yer alan bir diğer isim, Fransa’nın Yapay Zekâ Bakanı Clara Chappaz oldu. Chappaz, Ulusal Yapay Zeka Değerlendirme ve Güvenlik Enstitüsü’nü (INESIA) ve 2030 yılına kadar yapay zekâyı ekonomiye entegre etmeyi amaçlayan “Dare AI” planını duyurduğu için listeye girdi. Ayrıca, ABD’li şirketlerin bulut hizmetlerini kullanmalarına rağmen Avrupalı kurumların kendi kontrolleri altında olduklarını iddia ettikleri “egemenlik yıkama” uygulamasına karşı duruşuyla da övgü aldı.

Avrupa’nın temsilini tamamlayan isim ise, yapay zekâ sistemlerinden doğabilecek riskleri değerlendiren İngiltere Yapay Zeka Güvenlik Enstitüsü Başkanı Oliver Ilott oldu.

Deepseek CEO'su listeye girdi

2025'te ilk kez listeye giren isimlerden biri, Çinli açık kaynak yapay zekâ şirketi Deepseek'in CEO'su Liang Wenfeng oldu. Deepseek’in ilk modeli R1’in Ocak ayında piyasaya sürülmesi, OpenAI’ye karşı koyabilecek daha uygun fiyatlı bir alternatif olarak görülmesi nedeniyle sektörde büyük yankı uyandırdı.

TIME, Wenfeng’in ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve başladığı Ocak ayında, Çin Başbakanı Li Qiang’ın ev sahipliğinde düzenlenen kapalı kapılar ardındaki sempozyuma davet edilen dokuz kişiden biri olduğunu aktardı.

Wenfeng’le ilgili yazıda, bu durumun “Çin’in Amerika’nın en iyi bilgisayar gücünün yalnızca bir kısmına sahip olduğu şeklinde güçlü bir anlatı” yarattığı belirtildi.

Wenfeng’in listeye dahil edilmesi, girişim şirketi Andreessen Horowitz’in, Deepseek’in OpenAI ve Google’ın Gemini’sinin ardından internette aylık kullanım açısından en çok tercih edilen üçüncü jeneratif yapay zekâ uygulaması olduğunu açıkladığı rapordan sadece birkaç gün sonra geldi.

Ancak aynı raporda, Deepseek’in yapay zekâ modelinin mobil kullanımının Şubat ayındaki zirvesinden bu yana yüzde 40 düştüğü öngörülüyor.

Deepseek, İtalya ve Çek Cumhuriyeti’nde kamu çalışanları için yasaklanırken, Almanya’da da gizlilik riskleri nedeniyle potansiyel kısıtlamalar gündemde.

Öte yandan İtalya, İrlanda, Belçika, Hollanda ve Fransa, yapay zekânın veri toplama süreçlerinin kişisel verileri Çin’e göndererek Genel Veri Koruma Yönetmeliği’ni (GDPR) ihlal edip etmediğini incelemek üzere Deepseek hakkında soruşturma başlattı.