Hangi AB ülkeleri yetişkin sitelerine erişimde yaş doğrulama zorunluluğu getirdi?

İtalya, çocukların yetişkin sitelerine erişimini engellemek için yaş doğrulama kontrollerini zorunlu kılan en son Avrupa ülkesi oldu.

İtalya’da pornografik görüntü ve videolar dağıtan internet siteleri, artık bu güvenlik kontrollerini uygulamak zorunda; ülkede ofisleri olup olmaması fark etmiyor.

Pornografi siteleri, kullanıcıların bu sitelere her girişlerinde yaşlarını gösteren resmi kimliklerinin bir kopyasını ibraz etmelerini isteyen üçüncü taraf yaş doğrulama hizmetlerini kullanmak zorunda kalacak.

Hükümet, Pornhub, YouPorn ve Redtube dahil 45 pornografi sağlayıcısını tespit etti; bunların yeni kurallara uyması gerekecek.

İtalya’nın hamlesi, Avrupa genelinde çocuklar için dijital alanları daha güvenli hale getirme yönündeki daha geniş bir çabanın parçası. İşte diğer ülkelerin şu ana kadar attığı adımlar.

Fransa

2024’te Fransa, ülkenin düzenleyici kurumu Arcom’a, 18 yaş altındakilerin içeriklerini görüntülemesine hâlâ izin veren pornografik sitelere yasal yaptırım uygulama ve erişimi engelleme yetkisi tanıyan bir yasa çıkardı.

Yasal yaptırımlar devreye girmeden önce Arcom, uyum sağlamayan sitelere ihtar gönderiyor.

Uymamaları hâlinde Arcom, şirketlere geçen yılki küresel cirolarının yüzde 2’sine kadar ya da €150.000 tutarına kadar para cezası kesebiliyor. Tekrarı durumunda ceza €300.000’e, yani küresel cironun yüzde 4’üne çıkıyor.

Düzenleyici, internet veya alan adı sağlayıcılarından bu sitelere erişimi en az iki yıl boyunca engellemelerini de talep edebiliyor. Sağlayıcıların 48 saat içinde uyum sağlaması gerekiyor; aksi takdirde cezai sorumlulukla karşılaşabilirler.

Yaş doğrulama önlemlerine uymayan siteler, çocuklara yönelik cinsel davranış suçlamasıyla da yargılanabilir; bunun cezası üç yıla kadar hapis ve €75.000 para cezasıdır.

Yaş doğrulama yasası, bu yaz Pornhub ve Redtube’un ana şirketi Aylo’nun, yasa nedeniyle Fransız kullanıcıların bu platformlara erişimini engelleyeceğini duyurmasıyla manşetlere çıktı. Daha sonra erişim yeniden sağlandı.

Önemlisi, Avrupa merkezli sivil toplum kuruluşu AI Forensics, Fransa’da faaliyet gösteren üçüncü taraf yaş doğrulama hizmetlerinin, örneğin AgeGO ve AgeVerif’in, kontrolleri gerçekleştirmek için kullanıcıların kişisel bilgilerini başka şirketlere ilettiğini ya da sitenin açıklamasına tek satırlık bir kod eklenerek bu kontrollerin kolayca aşılabildiğini ortaya koydu.

İspanya

İspanya, 2022’de, örneğin pornografi veya çocukların sağlığına, ruh sağlığına zarar veren ya da “ahlaki gelişim” olarak adlandırdığı ancak ayrıntılandırmadığı içeriklerden küçükleri korumayı amaçlayan bir yasa çıkardı.

Yasa, yayın, video paylaşım ve diğer çevrimiçi platformların, çocukların “en zararlı görsel-işitsel içeriklere, örneğin nedensiz şiddet veya pornografiye” erişmesini engelleyen yaş doğrulama sistemleri kurmasını şart koşuyor.

Bu arada, yılın başlarında İspanya ulusal polisi, yaş doğrulama dahil gerçek zamanlı dijital kimlik doğrulama sağlayan MiDNI adlı bir dijital uygulamayı resmen kullanıma sundu.

Diğer bir ulusal yaş doğrulama projesi ise beklemede. İspanya’nın eski dijital dönüşüm bakanı José Luis Escrivá, 2024’te duyurdu ve yaş doğrulama için Cartera Digital Beta adlı bir cüzdanın hayata geçirileceğini açıkladı.

O dönemde yayımlanan teknik bir belgeye göre cüzdan, sistemde saklanan kimlik kartını uygulama analiz ettikten sonra, kişinin kimliğini doğrulamak için bir kez kullanılabilen ayda 30 anahtar çifti üretecekti.

Ancak İspanyol medyası, hükümetin aracı kullanıma sunmadan önce bazı veri koruma gerekliliklerine onay beklediğini bildirdi.

Almanya

Alman yetkililere göre, kullanıcıların yetişkin sitelerine girmeden önce en az 18 yaşında olduklarını beyan etmeleri yeterli değil.

Ülkede, bu sitelere girişe izin verilmeden önce dijital yaş doğrulaması yapılması zorunlu.

Avrupa Görsel-İşitsel Gözlemevi’nin 2023 tarihli raporuna göre platformlar ayrıca, Almanya’daki küçüklerin “gelişimlerine zararlı” içeriklere erişmesini engellemek için, ebeveyn denetimli filtreleme yazılımları gibi güvenlik önlemlerini de bulundurmak zorunda.

Bu sitelerin, çevrimiçi ortamda küçükleri korumanın en iyi yolları konusunda kendilerine danışmanlık veren bağımsız bir “gençlik koruma görevlisi” görevlendirmesi de gerekiyor.

İhlal edenler €500.000’a kadar para cezasıyla karşılaşabiliyor.

Geçen yıl Alman yetkililer, popüler pornografi siteleri Pornhub ve RedTube’un ana şirketi Aylo’yu, bir Alman mahkemesinin yasal düzenlemeyi ihlal ettiğini belirtmesi üzerine engelledi.

Haziranda yapılan bir açıklamada düzenleyici, Berlin’deki iki mahkemenin Aylo’nun “küçükleri koruma hedefi yerine kendi mali çıkarlarını öncelediğini” tespit ettiğini bildirdi. Mahkemeler ayrıca Aylo’nun “yasal olarak bağlayıcı ve uygulanabilir ihtiyati tedbir kararlarını ısrarla hiçe saydığı” gerekçesiyle şirketin yasağa itirazını reddetti.

Düzenleyici ayrıca, platformların hangilerinin uygun güvenlik önlemlerine sahip olduğunu bilmesi için üçüncü taraf yaş doğrulama yazılımlarını düzenli olarak değerlendiriyor.

AB pilot projesi

Avrupa Birliği, kendi yaş doğrulama mekanizmalarını test etmek için bir pilot proje üzerinde çalışıyor.

Avrupa Komisyonu’na göre, AB genelinde uygulanacak sürece ilişkin taslak, kullanıcıların herhangi bir kişisel bilgiyi ifşa etmeden en az 18 yaşında olduklarını kanıtlamalarına olanak tanıyor ve “sağlam, kullanıcı dostu ve mahremiyeti koruyucu” olmayı hedefliyor.

Yaş doğrulama hizmeti, nihayetinde tüm üye devletlerin 2026 sonuna kadar kullanıma sunması gereken dijital kimlik cüzdanlarıyla birlikte kullanılacak. Ayrıca Danimarka, Fransa, İspanya, İtalya ve Yunanistan’da hâlihazırda mevcut bağımsız doğrulama uygulamalarına da entegre edilebilir.