Avrupa teknolojisi eşikte: Yapay zekâ, savunma ve iklim AB'nin geleceğini belirleyecek, rapor

Avrupa’nın teknoloji ekosistemi bir dönüm noktasında ve ilerleme hızını korumak istiyorsa iklim teknolojisi, yapay zekâ (AI) ve savunma gibi sektörlere sürdürülebilir yatırım, girişim sermayesi şirketi Atomico’nun State of European Tech 2025 raporunda uyardığı gibi, Avrupa’nın gelecek on yılını belirleyecek.

Yine de rapor, Avrupa’nın yeteneğe ve inovasyona sahip olduğunu ancak “hırs ile taahhüt arasında uyum” eksikliği bulunduğunu söylüyor. Avrupa’nın ilk trilyon avroluk şirketini hayata geçirme çağrısı yapıyor.

"Teknolojide egemenlik korumacılık değildir; inisiyatif ve tercih meselesidir: geleceği şekillendirmek için yetkinlik, özgüven ve sermaye oluşturmak ve bağımsız hareket etme özgürlüğünü koruyarak Avrupa’nın kendi koşullarında liderlik etmek," dedi Atomico ortağı ve istihbarat başkanı Tom Wehmeier.

Yıllık rapor, kıtanın teknolojik ilerlemede nerede olduğuna dair anlık bir görüntü sunmak için kamu verilerini ve teknoloji sektöründen yaklaşık 2.500 oyuncuyla yapılan bir anketi kullanıyor.

Avrupa’daki finansman ortamı zaten yapay zekâ ağırlığına kaymış durumda; 2025’te sağlanan tüm finansmanın yüzde 31’i yapay zekâ veya makine öğrenimi şirketlerine gitti, rapor bulgularına göre.

2025’te Avrupa’daki en büyük tek yatırım, Fransız yapay zekâ şirketi Mistral AI’nin aldığı 2 milyar dolardı (1,73 milyar avro). Bunu, veri merkezi girişimi Nscale’in topladığı 1,1 milyar dolar (952 milyon avro) izledi.

Kodlama alanındaki yapay zekâ şirketleri de Avrupa’da hızlı büyüme kaydetti.

İsveçli girişim Lovable, piyasaya çıkışından yalnızca altı ay sonra 1 milyar dolar (865 milyon avro) değerlemeye ulaştı.

Rapora göre küresel pazar liderliğine aday diğer yapay zekâ şirketleri, yapay zekâ video içerik platformu Synthesia ve yapay zekâ iş akışı şirketi n8n.

Savunma teknolojileri

Rapora göre büyüme gösteren bir diğer teknoloji alanı da savunma. Genel olarak savunmadaki teknolojik ilerlemeler bu yıl 1,6 milyar dolar (1,38 milyar avro) çekti; 2024’teki 1 milyar doların (865 milyon avro) üzerinde ve sektörün son on yılda gördüğü her yatırım seviyesinin “çok üzerinde”.

Avrupa’daki savunma yatırımlarının üçte biri tek bir şirkete gitti: drone’larında ve denizaltılarında yapay zekâ kullanan Alman firması Helsing.

Diğer savunma yüklenicileri Isar Aerospace, Cambridge Aerospace, Quantum Systems ve Roark Aerospace de bu yıl büyük finansman turları gördü.

Bununla birlikte rapor, Avrupa’daki savunma teknolojisine sağlanan finansmanın ABD’ye kıyasla daha çeşitli bir şirket grubuna dağıldığını, bunun da ekonominin daha küçük ölçekte işlediği anlamına geldiğini not etti.

Yarışı sürdürmek için daha fazla yetenek ve araştırma finansmanı gerekli

Gelişme hızını korumak için rapor, Avrupa’nın dünyanın en iyi yapay zekâ yeteneklerini işe almaya devam etmesi gerektiğini tavsiye ediyor.

Kıtada bu zaten oluyor; 2016’dan bu yana yetenek havuzu her yıl yüzde 22 genişliyor.

Rapor ayrıca, blokun teknoloji araştırma ve geliştirmeye ABD’nin yatırım yapma biçimini yakalaması gerektiğini söylüyor. AB dolar bazında Amerikalı muadilleriyle kabaca aynı tutarı yatırsa da Avrupa’daki araştırma yatırımcıları yazılım ve yapay zekâ yerine sanayi ve imalat sektörlerinde yoğunlaşıyor.

"Bu önemli, çünkü inovasyonun nerede gerçekleştiğini belirler," diyen rapor, paranın büyük bölümünün “geleneksel sektörlerde” kilitli kaldığını, “dijital altyapı, hesaplama gücü veya derin teknoloji kapasitesi” yerine buralara aktığını ekledi.

ABD ve Çin ile rekabet edebilmek için hesaplama gücüne daha fazla yatırım da gerekiyor; iki ülke birlikte dünyanın grafik işlem birimlerinin (GPU) yüzde 87’sini elinde bulunduruyor.

"Avrupa’nın misyonu hiç bu kadar güçlü olmamıştı. Yetenek, hırs ve fikirler yerli yerinde. Eksik olan, bu potansiyelle uyumlu koşullar: daha sade düzenleme, daha sabırlı sermaye ve kamusal taahhüt," dedi Atomico’da kıdemli yatırımcı Sarah Guemouri.

"Bu yılki rapor değişim için yol haritamız, çünkü gelecek on yıl Avrupa’nın bir sonraki teknoloji çağında liderlik edip etmeyeceğini ya da başkalarının onu tanımlamasına izin verip vermeyeceğini belirleyecek".