«Περισσότερο εξέλιξη παρά επανάσταση»: Πώς θα αλλάξουν οι σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ στον τομέα της τεχνολογίας;

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν συνεργαστεί σε θέματα τεχνολογίας τα τελευταία τέσσερα χρόνια υπό τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, αλλά οι εμπειρογνώμονες λένε ότι η φύση αυτής της σχέσης θα μπορούσε να αλλάξει υπό τον επερχόμενο πρόεδρο.

"Αυτή η αλλαγή θα είναι περισσότερο εξέλιξη παρά επανάσταση", δήλωσε ο Γιόβαν Κουρμπαλίγα, εκτελεστικός διευθυντής του DiploFoundation, στο Euronews Next.

Αυτό σημαίνει ότι θα έχουμε περισσότερη συνέχεια παρά αναστάτωση στα όσα έγιναν κατά τη διακυβέρνηση Μπάιντεν, διευκρινίζει ο Κουρμπαλίγα.

Όπως λέει, θα υπάρξουν κάποιες "προσαρμογές" στις πολιτικές του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ από ό,τι είδαν οι ΗΠΑ επί Μπάιντεν, ιδίως όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο η χώρα θα χειριστεί τη ρύθμιση του περιεχομένου, τους δασμούς, τη φορολογία και την κυβερνοασφάλεια.

Καθώς η ορκωμοσία του Τραμπ τον Ιανουάριο πλησιάζει, όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο πώς οι ΗΠΑ και η ΕΕ ενδέχεται να αποκλίνουν σε θέματα τεχνολογικής πολιτικής.

«Βελτιωμένος συντονισμός» για τη λογοδοσία των Big Tech

Το Project 2025, ένα υπερσυντηρητικό πολιτικό μανιφέστο που εκπονήθηκε από μια ρεπουμπλικανική δεξαμενή σκέψης, πρότεινε ότι ο Τραμπ θα πρέπει να αφαιρέσει από τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης τη μακροχρόνια «ασπίδα» που έχουν από το να λογοδοτούν για το περιεχόμενο που φιλοξενείται στους ιστότοπούς τους.

Αυτή η αλλαγή στο άρθρο 230 του αμερικανικού διπλωματικού νόμου θα μπορούσε να φέρει "βελτιωμένο συντονισμό" με την ΕΕ, αλλά θα μπορούσε επίσης να επιβαρύνει τη σχέση, συνέχισε ο Κουρμπαλίγα.

Αυτό συμβαίνει επειδή ο Τραμπ θέλει να καταστήσει τις εταιρείες υπεύθυνες για το περιεχόμενό τους, αλλά όχι να το ρυθμίσει, όπως κάνουν ο νόμος της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) και ο νόμος για τις ψηφιακές αγορές (DMA).

Μεγαλοστελέχη των εταιρειών τεχνολογίας, όπως ο διευθύνων σύμβουλος της Apple Τιμ Κουκ, έχουν μιλήσει απευθείας στον Τραμπ για τους αυστηρούς όρους που ισχύουν για τις εταιρείες τους στο πλαίσιο της DSA.

Ο Ελον Μασκ της X, ο οποίος έχει ήδη διοριστεί για να διευθύνει ένα νέο Τμήμα Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE) στην επερχόμενη κυβέρνηση, βρίσκεται επίσης υπό έρευνα για τον DSA που ξεκίνησε η ΕΕ.

Ένας τρόπος για να διασκεδάσει η ΕΕ τυχόν εντάσεις με τον Τραμπ είναι ο τρόπος με τον οποίο θα αποφασίσει να εφαρμόσει αυτές τις νομοθετικές πράξεις, σύμφωνα με τον Μπιλ Έκικσον, ανώτερο συνεργάτη της πρωτοβουλίας για την ψηφιακή καινοτομία στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής.

Ωστόσο, συνέχισε ο Έκικσον, εξακολουθεί να υπάρχει κάποια αβεβαιότητα σχετικά με το πώς ή αν ο Τραμπ θα επιβληθεί στις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας.

"Είπε διάφορα πράγματα μπρος-πίσω, ότι θα επιτεθεί στην τεχνολογία, ότι δεν θα επιτεθεί στις εταιρείες επειδή είναι εθνικοί θησαυροί και ούτω καθεξής", είπε.

Πιθανοί εμπορικοί δασμοί στον τομέα της τεχνολογίας

Οι εμπορικοί δασμοί αποτελούσαν - και παραμένουν - ισχυρό μέρος του διπλωματικού εγχειριδίου του Τραμπ.

Έναν μήνα πριν από την ημέρα της ορκωμοσίας, ο Τραμπ έχει ήδη απειλήσει την Κίνα, το Μεξικό, τον Καναδά και τις χώρες BRICS με δασμούς.

Ο Κουρμπαλίγα δήλωσε ότι σε περίπτωση που οι ΗΠΑ εξετάσουν το ενδεχόμενο να αυξήσουν τους δασμούς κατά της ΕΕ σε οποιονδήποτε τομέα, το μπλοκ ίσως εξετάσει μια "θεμελιώδη αλλαγή" ανταποδίδοντας με μέτρα περιορισμού των διαδικτυακών υπηρεσιών από τις ΗΠΑ.

Το πώς θα μοιάζουν αυτά τα αντίποινα από την ΕΕ εξαρτάται από το τι θα θέσει σε ισχύ ο Τραμπ, διαβεβαιώνει ο Γιοβάν Κουρμπαλίγα, αλλά θα μπορούσε να δει "αυστηρότερες αντιμονοπωλιακές, αντιμονοπωλιακές ρυθμίσεις στην Ευρώπη", όπως υψηλότερους φόρους σε εταιρείες μεγάλης τεχνολογίας όπως η Google, η Microsoft και άλλες.

Αυτοί οι φόροι δεν θα επηρέαζαν το ποσό που πληρώνουν οι πελάτες των Big Tech για τις υπηρεσίες τους, αλλά οι προϋπολογισμοί των κρατικών κυβερνήσεων θα άλλαζαν, δήλωσε ο Κουρμπαλίγα.

Εάν η ΕΕ αποφασίσει να το κάνει αυτό, συνέχισε, η Big Tech θα μπορούσε να έχει περιορισμένη πρόσβαση σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί "πολύ, πολύ πλούσια αγορά" με σχεδόν 500 εκατομμύρια ανθρώπους.

"Αυτό είναι ουσιαστικά ένα ισχυρό χαρτί για [την] Ευρωπαϊκή Ένωση", δήλωσε.

Ένα πράγμα που πρέπει να παρακολουθήσουμε είναι πώς θα αντιδράσει ο Τραμπ στην εντολή του ιρλανδικού δικαστηρίου για την Apple να πληρώσει 13 δισεκατομμύρια σε μια 8ετή φορολογική διαμάχη που διευθετήθηκε τον Σεπτέμβριο, δήλωσε ο Εκικσον.

"Διαίρει και βασίλευε''

Το μέλλον ενός από τα φόρουμ όπου οι ΗΠΑ και η ΕΕ συντονίζονταν για τις τεχνολογικές αποφάσεις είναι ρευστό μετά τη νίκη του Τραμπ, συμφωνούν οι ειδικοί.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν εισήγαγε την ιδέα του Συμβουλίου Τεχνολογίας ΗΠΑ-ΕΕ κατά τη διάρκεια της θητείας του.

Το συμβούλιο ήρε τις εντάσεις γύρω από τους κανόνες μεταφοράς δεδομένων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, συντόνισε τις ρωσικές κυρώσεις και δημιούργησε μεγαλύτερο συντονισμό μεταξύ των δύο φορέων για τη βοήθεια της Ουκρανίας σε θέματα κυβερνοασφάλειας, καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, σύμφωνα με τους Κουρμπαλίγα και Έκικσον.

Και οι δύο συμφώνησαν ότι ο Τραμπ πιθανότατα δεν θα είναι "ιδιαίτερα ενθουσιώδης" για να διατηρήσει το σημερινό συμβούλιο στη θέση του.

Ο Τραμπ προτιμά αντ' αυτού να διαπραγματεύεται συμφωνίες ένας προς έναν με συγκεκριμένες χώρες αντί για ένα μπλοκ όπως η ΕΕ, συνέχισε ο Κουρμπαλίγα, "γεγονός που του δίνει μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών".

Αυτό θα μπορούσε να έχει πλεονεκτήματα για τους διπλωμάτες της τεχνολογίας, λέει, διότι θα αναγκάσει την Ευρώπη "να έχει σαφήνεια στις θέσεις της".

"Αυτό που περιμένω [είναι] πολύ περισσότερη διαφάνεια, σαφήνεια, πιθανώς περισσότερη προσοχή (στις διαπραγματεύσεις) από ό,τι με την κυβέρνηση Μπάιντεν", δήλωσε ο Κουρμπαλίγα. "Όσο πιο διαφανείς είναι οι διαπραγματεύσεις... τόσο το καλύτερο και για τις δύο πλευρές".

Ωστόσο, θα είναι πολύ πιο "περίπλοκο" για την ΕΕ να συντονίζει τις απαντήσεις σε διμερείς εμπορικές συμφωνίες, δήλωσε ο Έκικσον.

"Έχει την τάση να θέλει να διαιρεί και να κυριαρχεί", δήλωσε ο Έκικσον. "Νομίζω ότι αυτή είναι μια πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη, αν θα επιτρέψει να την ξεπαστρέψουν έναν προς έναν ή αν θα παρουσιάσει ένα ενιαίο μέτωπο".