«Αξιαγάπητη»: Μια γυναίκα αντιμέτωπη με τη διάλυση του γάμου της και τους μύχιους φόβους της

• Dec 17, 2024, 1:34 PM

8 min de lecture

Η διάλυση ενός γάμου, η περιπέτεια του χωρισμού και η αντιμετώπιση των βαθύτερων φόβων βρίσκονται στο επίκεντρο της ταινίας «Αξιαγάπητη», που αποτελεί το σκηνοθετικό ντεμπούτο στο μεγάλο μήκος της Λίλια Ινγκολφσντότιρ. Πρωταγωνίστρια σε αυτό το νορβηγικό συζυγικό δράμα είναι η Μαρία. Ήδη χωρισμένη με παιδιά από τον πρώτο της γάμο βλέπει στη γνωριμία της με τον αντισυμβατικό Σίγκμουντ μια δεύτερη ευκαιρία. Λίγα χρόνια αργότερα, και με τέσσερα πλέον παιδιά πρέπει να συμβιβαστεί με τον εαυτό της και τις επιλογές της, όταν και αυτός ο γάμος οδηγείται σε αδιέξοδο. Είναι πλέον 40 χρονών και προσπαθεί να ανταποκριθεί πέρα από τις οικογενειακές τις υποχρεώσεις και σε μια απαιτητική καριέρα. Όταν ο άνδρας της, της ανακοινώνει ότι θέλει να χωρίσουν, έρχεται η κατάρρευση.

Συναντήσαμε την σκηνοθέτιδα στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο του φετινού 65ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου, όπου έγινε η πανελλήνια πρεμιέρα της ταινίας της:

«Λοιπόν, η ταινία δεν ήρθε σε μένα σαν ιδέα. Είναι περισσότερο, όπως έχω πει πολλές φορές, μια πολύ προσωπική ταινία για μένα. Πέρασα τη δική μου προσωπική κρίση με τον σύζυγό μου πριν από πολλά χρόνια. Άρχισα να ερευνώ αυτό το ζήτημα και να εξετάζω τα θέματα αυτού του συζυγικού “υλικού” και όλους αυτούς τους διαφορετικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης και την ψυχολογία. Και ήταν περισσότερο σαν μια εξερεύνηση.

Έχω δει τόσες πολλές ταινίες που αφηγούνται μια ιστορία για το τι πραγματικά συμβαίνει. Αλλά εγώ ήθελα να δω γιατί συμβαίνει και πώς συμβαίνει. Δεν έχω δει τόσες πολλές ταινίες για τη συζυγική κρίση που να διερευνούν πραγματικά το τι συμβαίνει. Πώς συμβαίνει αυτό; Ποιοι είναι οι μηχανισμοί; Ο σύζυγός μου μου είπε τις προάλλες: “Όταν μιλάμε μαζί, είμαστε εγώ κι εσύ, και μετά είναι οι γονείς σου και οι γονείς μου. Στην πραγματικότητα είμαστε έξι άτομα γύρω από το τραπέζι”.

Σκέφτηκα ότι αυτό ακριβώς συμβαίνει. Έχουμε τόσες πολλές διαφορετικές φωνές, που παίρνουν μέρος σε μια κρίση, μεταξύ δύο ανθρώπων. Έτσι ήθελα να δω, τι είδους μηχανισμούς αντιμετώπισης έχουμε, τι είδους εμπόδια έχουμε χτίσει, ενάντια στην αγάπη. Δεν ήθελα να δούμε έναν κακό και έναν καλό άνθρωπο ή κάποιον που είναι άπιστος, και να πούμε: “Α!, αυτός είναι κακός ή αυτή είναι κάποια που έχει κάνει κάτι άλλο”, αλλά να δούμε πραγματικά γιατί έχουμε τόσο μεγάλο πρόβλημα να είμαστε μαζί. Γιατί τα ποσοστά διαζυγίων είναι τόσο υψηλά. Στη Νορβηγία φτάνουν το 50%. Και σκεφτόμουν, γιατί συμβαίνει αυτό; Και τι πραγματικά συμβαίνει μεταξύ μας;» αναφέρει η Νορβηγίδα κινηματογραφίστρια.

Η «Αξιαγάπητη» της Λίλια Ινγκολφσντότιρ είναι πέρα από ένα εξαιρετικό δράμα σχέσεων, μια ενδιαφέρουσα μελέτη πάνω στους λόγους που οδηγεί ένα ζευγάρι στο χωρισμό, αλλά και στο τι κουβαλά και προβάλλει ο καθένας σε μια σχέση. Η εύθραυστη ηρωίδα πρέπει να πατήσει γερά στα πόδια της και να βάλει στην άκρη τις αυτοκαταστροφικές τάσεις της, ξεκινώντας ένα ταξίδι αυτογνωσίας, μια προσπάθεια διαχείρισης των μεγάλων φόβων της:

«Η Μαρία κουβαλά ψυχολογικά βάρη, που δεν γνωρίζει. Νομίζω ότι κάνει ένα ταξίδι συνειδητοποίησης. Σε αυτό το ταξίδι βλέπεις, αντιλαμβάνεσαι και κατανοείς τι κουβαλάς μαζί σου. Νομίζω ότι και οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες έχουν πολλά προβλήματα. Αλλά η ταινία είναι η δική της ιστορία. Συνειδητοποιεί όλο και περισσότερο τη δική της συνεισφορά στη σχέση. Και όταν κοιτάζει αυτό το υλικό, έχει να κάνει φυσικά και με τους γονείς, το υπόβαθρό της. Δεν είναι το θέμα μόνο αυτός που θέλει να την χωρίσει. Και για μένα είναι ηρωίδα κατά κάποιο τρόπο. Είναι ένα άτομο που ξαφνικά καταφέρνει να κοιτάξει μέσα στα σκοτάδια της, να δει τις αδυναμίες, τους φόβους και τον πόνο της και να τα αντιμετωπίσει. Προσπαθεί να τα διαχειριστεί, έτσι ώστε να μπορεί πραγματικά να αλλάξει και να γίνει μια διαφορετική μητέρα για τα παιδιά της».

Η ταινία κέρδισε στο φετινό φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής, το Βραβείο Ερμηνείας για την εκπληκτική Χέλγκα Γκούρεν και το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών FIPRESCI, καθώς και το Βραβείο Europa Cinemas Label. Η Γκούρεν κέρδισε το βραβείο ερμηνείας και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Ρέικιαβικ. Είναι τελικά η Μαρία αξιαγάπητη;

«Νομίζω ότι είναι ένας αξιαγάπητος άνθρωπος. Νομίζω ότι αυτό δείχνει όλη η ταινία μου. Δείχνει αυτό: Ναι, μπορείς να είσαι έτσι και να είσαι αξιαγάπητος. Θίγω κάποια ταμπού των γυναικών σήμερα, για τα οποία ντρέπονται και φοβούνται να δείξουν, όπως ότι είμαστε χειριστικές, ότι είμαστε θυμωμένες. Έχουμε όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και όλες μας φοβόμαστε τόσο πολύ. Στον κινηματογράφο επίσης, βλέπω ότι πάντα απεικονίζουμε τις γυναίκες ως θύματα ή ως υπερήρωες, αρρενωπούς υπερήρωες, επειδή φοβόμαστε τόσο πολύ να πούμε στους άλλους ότι η γυναίκα μπορεί να έχει προβλήματα ή ελαττώματα.

Νομίζω ότι οι γυναίκες φοβόμαστε πολύ, επειδή έχουμε κερδίσει αυτή τη θέση στο τραπέζι της εξουσίας, ότι αν δείξουμε πως είμαστε έτσι τώρα, θα επιστρέψουμε στις σκοτεινές εποχές. Κανείς δεν θα μας θέλει εδώ. Νομίζω ότι η ταινία μου δείχνει ότι, ναι, μια γυναίκα μπορεί να έχει αυτά τα χαρακτηριστικά και μπορεί να είναι αξιαγάπητη και μπορεί να κάθεται στο ίδιο τραπέζι. Είναι άνθρωπος όπως όλοι οι άλλοι. Οι άντρες και οι γυναίκες είναι ανθρώπινα όντα. Έτσι για μένα, η Μαρία είναι πραγματικά αξιαγάπητη. Επέλεξα αυτόν τον τίτλο για την ταινία μου, επειδή έχει να κάνει πρώτα απ' όλα με το να είναι αξιαγάπητη, αλλά και να μπορεί να αγαπά, να είναι σε θέση να αγαπήσει. Οπότε υπάρχει ένα διπλό νόημα σε αυτόν τον τίτλο».