Trump’ın Rusya’ya barış için verdiği 2 haftalık sürenin akıbeti ne oldu?

ABD Başkanı Donald Trump, ağustos ayında önce Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştükten sonra, Washington’un Moskova’nın Ukrayna’daki savaşına son verilip verilemeyeceğine dair net bir tabloyu yarım ay içinde göreceğini söyledi.

Trump, 21 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, “İki hafta içinde Ukrayna’da barış olup olmayacağını bileceğiz. Ondan sonra belki farklı bir yol izlemek zorunda kalacağız,” dedi.

Trump bunun ne anlama geleceğini ayrıntılandırmadı ancak Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik topyekûn işgalindeki niyetlerinde herhangi bir değişiklik olmadı.

İki hafta içinde Ukrayna'da sahada neler oldu?

Rusya, 2014'teki ilk işgalden bu yana Moskova'nın başlıca hedefi olan Donetsk bölgesinin tamamını işgal etmeyi amaçlayarak Ukrayna'nın doğusundaki yaz saldırılarını yoğunlaştırdı.

Rus birlikleri özellikle Dobropillia, Pokrovsk ve Kostyantynivka bölgelerine odaklandı. Ağustos ortasında Ukrayna savunmasına sızdıkları ve daha ileri saldırı operasyonlarını desteklemek için yakınlardaki bir yerleşim yerinde geçici olarak mevzi ele geçirdikleri bildirildi.

Kiev buna en iyi kuvvetlerini bölgeye konuşlandırarak karşılık verdi. 12 Ağustos'ta seçkin Azov Kolordusu, bölgedeki Rus taarruzunun ortasında Pokrovsk sektörüne konuşlandırıldığını doğruladı.

Birkaç gün sonra Kiev, Pokrovsk'un Rus sabotaj gruplarından temizlendiğini, Dobropollia bölgesine sızmanın durdurulduğunu ve birkaç yerleşim yerinin Rus birliklerinden kurtarıldığını bildirdi.

Etkileşimli bir açık kaynak istihbarat projesi olan DeepState'e göre, Rusya'nın Ukrayna'daki ilerleme hızı Ağustos ayında yüzde 18 oranında yavaşladı.

Deepstate, "Son iki yıl ve 11 ay içinde işgal edilen topraklardaki artış neredeyse sıfır," dedi.

Ukrayna savunma birlikleri Rus saldırısını yavaşlatmayı ve sızılan bölgeyi temizlemeyi başardı ancak Moskova stratejisini değiştirmedi ve olası müzakereler için daha fazla toprak işgal etmeyi umduğu açıktı.

Ukrayna'ya karşı yoğunlaştırılmış hava saldırıları

Rusya, doğu bölgelerindeki yaz taarruzunun yanı sıra Ukrayna şehirlerine ve sivillere yönelik hava saldırılarını da önemli ölçüde yoğunlaştırdı.

Trump ve Putin'in 15 Ağustos'taki Alaska zirvesinden bu yana Rusya Ukrayna'ya karşı 3 bin 372 füze ve insansız hava aracı fırlattı.

Rusya 28 Ağustos'ta 629 hava saldırısı silahı kullanarak Kiev'deki Avrupa Birliği ve British Council'a ait binaları kısmen tahrip etti ve hem AB hem de İngiltere'nin başkentlerinde görev yapan üst düzey Rus diplomatları çağırmasına neden oldu.

Moskova'nın 2022 başlarındaki tam ölçekli işgalinden bu yana gerçekleştirdiği ikinci en büyük hava saldırısında dördü çocuk olmak üzere yirmi beş kişi hayatını kaybetti.

Bir ay önce 29 Temmuz'da Rusya Ukrayna'ya karşı en ölümcül saldırısını gerçekleştirmiş ve Kiev'de 32 kişiyi öldürmüştü.

Birkaç hafta önce ise Moskova, Ukrayna'ya 741 insansız hava aracı ve füze içeren en önemli hava saldırısını gerçekleştirdi.

Moskova'dan diplomatik ilerleme yok

Putin ve Zelenskiy ile görüşen Trump, bir sonraki adımın Ukrayna ve Rusya devlet başkanları arasında bire bir görüşme olması gerektiğini söyledi.

ABD Başkanı bunu Moskova'nın savaşına son verme çabasında çok önemli bir toplantı olarak nitelendirdi ve iki toplantı olabileceğini kabul etti: ilki Zelenskiy ve Putin arasında ikili bir zirve, ardından ABD Başkanı'nın da katılacağı üçlü bir zirve.

Zelenskiy, üst düzey temsilcilerini Putin'le görüşmek üzere Katar, Suudi Arabistan ve Türkiye'nin de aralarında bulunduğu olası yerleri gezmeye gönderdi.

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) Ukraynalı çocukların kaçırılmasıyla ilgili olarak Putin hakkında çıkardığı tutuklama emri, Putin'in mahkemenin 125 üye ülkesinden herhangi birinin topraklarına ayak basması halinde tutuklanma riskiyle karşı karşıya kalması nedeniyle yer seçimini sınırlıyor.

İsviçre ve Avusturya gibi bazı ülkeler bir istisna yapmaya hazır olduklarını belirterek Putin'in Ukrayna'ya karşı savaşı sona erdirebilecek bir toplantı için gelmesi halinde onu tutuklamayacaklarına söz verdiler.

Ancak Rusya Devlet Başkanı yakın zamanda bir yere gidecek gibi görünmüyor.

Moskova, hazırlıkların henüz tamamlanmamış olması, Zelenskiy'nin meşruiyetinin sorgulanması ve ilk etapta herhangi bir görüşmeyi asla kabul etmediklerini belirtmek gibi çeşitli nedenler öne sürerek Zelenskiy-Putin doğrudan görüşme olasılığını defalarca reddetti.

Ağustos ayındaki Alaska zirvesinde hazır bulunan Kremlin dış politika yardımcısı Yuri Ushakov salı günü yaptığı açıklamada, Trump ve Putin arasında Ukraynalı liderle görüşme konusunda herhangi bir anlaşma yapılmadığını söyledi.

Şimdi, ne olacak?

Zelenskiy, Putin'le doğrudan görüşmeye hazır olduğunu defalarca dile getirdi ve Rusya'nın bu tür görüşmelerden kaçınmaya devam etmesi halinde ABD'yi daha sıkı tedbirler uygulamaya çağırdı.

Moskova'ya 2 haftalık yeni bir süre tanıdığını duyuran Trump, ilerleme kaydedilmemesi halinde "farklı bir yol izleyeceğini" söyledi.

ABD Başkanı 2 hafta önce, "Ukrayna'da barış olup olmayacağını iki hafta içinde öğreneceğiz. Ondan sonra belki de farklı bir yol izlememiz gerekecek," dedi.

Bu, Trump'ın Kremlin için son tarihler koyduğu ve Moskova'ya karşı daha sert önlemler almakla tehdit ettiği ilk sefer değil. Ancak şu ana kadar son tarih tehditlerinin hiçbiri gerçekleşmedi.

Rusya'nın "seçkin" deniz piyade ve hava indirme (VDV) güçlerini kuzey Sumi ve Herson yönünden Donetsk bölgesine yeniden konuşlandırdığı bildirildi ki bu da Moskova'nın 2025 sonbaharındaki saldırı stratejisine işaret ediyor.

Bir yıl önce olduğu gibi yine Dobropillia ve Pokrovsk yönlerine öncelik veren Rusya, Pokrovsk'u kuşatmayı, Dobropillia'ya doğru ilerlemeyi ve Ukrayna'nın Donetsk bölgesi kale kuşağını batıdan bypass etmeyi umuyor.

Rusya olası bir ateşkese dair herhangi bir işaret vermemekle kalmıyor, önemli insan gücü kayıplarına rağmen Ukrayna'nın Donetsk bölgesinin tamamını işgal etmek için bastırıyor.

Kremlin hava saldırılarını da durdurmayı planlamıyor. Putin salı günü yaptığı açıklamada, Moskova'nın Ukrayna enerji tesislerine saldıracağını söyledi.

Rusya her sonbaharda Ukrayna'nın enerji altyapısına yönelik saldırılarını yoğunlaştırarak kış aylarında elektrik kesintilerine ve ısınma sorunlarına neden oluyor.

Bu hafta Çin'i ziyaret eden Putin, Ukrayna'ya yönelik niyetlerinin değişmediğini ve Trump'ın kendisini durmaya ikna edemediğini bir kez daha teyit etti.

Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinde yaptığı konuşmada Ukrayna'ya karşı sürdürdüğü topyekûn savaştan yine Batı'yı ve NATO'yu sorumlu tutarak bu savaşa yakın zamanda son vermeye niyetli olmadığını gösterdi.