ABD'de kaos medyaya sıçradı: Gazeteciler kapıda kaldı, yayınlar durduruldu

ABD'de Donald Trump'ın iktidara gelmesinin ardından tasarruf gerekçesiyle federal kurumlarda yapılan kesintilerle başlayıp kaosa dönüşen süreç, şimdilerde medyaya da yansıdı.

Trump cuma günü, Voice of America (Amerika'nın sesi - VOA) ve dünya genelinde ABD hükümeti tarafından finanse edilen diğer medya kuruluşlarını kapatmayı amaçlayan bir kararname imzaladı.

Kararname, ABD Küresel Medya Ajansı (USAGM) ve ajansa bağlı kurumları içeriyor. USAGM bünyesinde faaliyet gösteren medya kurumları arasında Voice of America'ya ek olarak, Agency for Global Media, Radio Free Europe/Radio Liberty ve Radio Free Asia yer alıyor.

Yaklaşık 270 milyon dolarlık bir bütçesi ve 2.000'den fazla çalışanı olan kuruluş, 49 dilde yayın yapıyor. Haftalık tahmini izleyici kitlesi de 361 milyondan fazla.

Trump'ın atadığı isimlerin liderliğinde kurum,, aralarında Radio Free Europe/Radio Liberty, Radio Free Asia ve Middle East Broadcasting Networks'ün de bulunduğu uluslararası yayıncıların tüm sözleşmelerini feshetti.

Ancak kesintilerden toplamda yedi kuruluşun etkilenmesi bekleniyor.

Gazeteciler kapıda kaldı

NPR'ın haberine göre, kararnamenin sabahında gazeteciler programlarını yayınlamak üzere Voice of America'ya geldiklerinde, kendilerine atıldıkları söylendi: federal yetkililer, süresiz toplu uzaklaştırma kararı almıştı.

Daha sonra ise The New York Times'ın (NYT) haberleştirdiği şirket içi bir e-postaya göre, Voice of America'daki birçok gazeteci ve diğer çalışanlara idari izne çıkarıldıkları bildirildi. Gazeteciler, kesintilerin çok ciddi olduğunu ve uluslararası yayın yapan gazeteyi işlemez hale getirmeye yeteceğini belirtiyor.

Halihazırda uzaklaştırılan 1.300 Voice of America çalışanı süreç netleşene kadar idari izinde kalabilir.

VOA Direktörü Michael Abramowitz, 1300'e yakın gazeteci, yapımcı ve asistandan oluşan kadrosunun neredeyse tamamının idari izne çıkarıldığını ve bu durumun 50'ye yakın dilde yayın yapan medya kuruluşunun çökmesine yol açtığını söyledi.

Abramowitz, LinkedIn'de yaptığı paylaşımda, "83 yıl sonra ilk kez ünlü Voice of America'nın susturulmasından derin bir üzüntü duyuyorum," dedi.

AP, Reuters ve AFP de etkilenebilir

Yayıncılara gönderilen hibe fesih bildirimlerinde, Trump'ın USAGM'e yerleştirdiği kıdemli danışmanı Kari Lake'in imzası olduğu öğrenildi. Ancak Lake'in mevcut görevinde bu feshi gerçekleştirecek yasal yetkiye sahip olmadığı söyleniyor.

New York Times'a göre kurum yetkililerinin, yedi gün içinde Yönetim ve Bütçe Ofisi Direktörü Russell Vought'a emre uymaya yönelik planlarını sunmaları gerekiyor.

Öte yandan, Trump'ın önceki haftalarda federal kurumlara yönelik bir dizi kesinti emri mahkemeye verilmiş, bazı yagıçlar kesintilerin bir kısmını iptal etmişti.

USAGM'e yönelik hukuki bir adımın atılıp atılmayacağı henüz net değil.

Lake, USAGM'i "Amerikan vergi mükellefleri için dev bir çürüme ve yük" olarak nitelendirdiği bir açıklama yayınladı.

X hesabından yaptığı bir paylaşımda ise USAGM'in "pahalı ve gereksiz" haber ajansı sözleşmelerini iptal etmek için de harekete geçtiğini dile getirdi.

"Bunlara Associated Press (AP), Reuters ve Agence France-Presse ile yapılan onlarca milyon dolarlık sözleşmeler de dahil. USAGM, 83 yıllık bir geçmişe sahip, Amerikan vergi mükellefleri tarafından finanse edilen bir Haber Kuruluşudur. Bize haberin ne olduğunu söylemeleri için dış haber şirketlerine ödeme yapmamalıyız; yaklaşık bir milyar dolarlık bütçeyle, kendimiz haber üretmeliyiz."

'Musk'ın gençleri kamp kurdu, çalışanların ücretlerine el koydu'

NPR'a konuşan ve konuyla ilgili bilgi sahibi olduğu söylenen birkaç kaynağa göre, teknoloji milyarderi Elon Musk'ın liderliğini yaptığı kamu maliyetini azaltma girişimi DOGE'nin üç personeli, USAGM'in bütçesine, sosyal medyasına ve diğer faaliyetlerine erişim sağlamak için kurumda kamp kurmuş durumda.

Bir diğer iddiaya göre de DOGE ekibi, Radio Free Asia ve Radio Free Europe çalışanlarının maaşları için ihtiyaç duyulan parayı 30 günlüğüne alıkoydu. Serbest çalışan gazeteciler, DOGE'den USAGM'ye atanan kişilerin bu fonları dondurması nedeniyle geçen aydan beri ödeme alamadıklarını söylüyor.

Geçen ay DOGE'da çalışan 20'li yaşlardaki bir grup gencin Hazine Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Sağlık Hizmetleri'nin komplekslerinin de aralarında bulunduğu bazı resmi binalara baskın düzenleyerek insanları işten çıkardığı ve kullanıcı verilerine izinsiz eriştiği iddia edilmişti. O zamandan beri 1000'den fazla bakanlık çalışanı da ya istifa etti ya da işten çıkarıldı.

USAGM'e yönelik kararname de Musk'ın Radio Free Asia'yı soruşturmaya başladığının öğrenilmesinden birkaç gün sonra geldi.