Εν μέσω πολιτικών και θρησκευτικών προκλήσεων η μεταβατική κυβέρνηση στην Συρία

Εν μέσω των προκλήσεων σε θέματα ασφάλειας και πολιτικής που μαστίζουν τη Συρία, η ανακοίνωση του σχηματισμού της νέας μεταβατικής κυβέρνησης εγείρει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητά της να σταθεροποιήσει και να ανοικοδομήσει τη χώρα.

Ωστόσο, η δομή αυτής της κατά κύριο λόγο "μονόχρωμης" κυβέρνησης έχει εγείρει ανησυχίες σχετικά με την επιμονή των θρησκευτικών και πολιτικών διαιρέσεων, ιδίως με τις σαφείς ομοιότητες μεταξύ του σημερινού συριακού σκηνικού και όσων συνέβησαν στο Ιράκ μετά την πτώση του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν, που είχε ως αποτέλεσμα έναν βίαιο θρησκευτικό πόλεμο μεταξύ σιιτών και σουνιτών και την είσοδο της Αλ Κάιντα και στη συνέχεια του ISIS.

Πολιτικός αποκλεισμός ή ξεκάθαρες προκαταλήψεις;

Παρά τις προσπάθειες να παρουσιαστεί η πολιτική και θρησκευτική ποικιλομορφία, η κυβερνητική σύνθεση έχει επικριθεί ευρέως για αυτό που θεωρείται σαφής αποκλεισμός ορισμένων συριακών ομάδων και συνιστωσών, και παρακολουθήσαμε τις απόψεις πολλών ανθρώπων στο Euronews, τα ονόματα των οποίων έχουν αλλάξει για να προστατευθούν από τη δίωξη.

Ο Μοχάμεντ, κάτοικος της Χομς, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η κυβέρνηση έχει "περισσότερο καταριανό χρώμα παρά συριακό", σημειώνοντας ότι οι περισσότεροι από τους αξιωματούχους είχαν βρεθεί στο Κατάρ και εργάζονταν εκεί πριν από τον διορισμό τους.

Ο Σάλεμ, κάτοικος της αγροτικής Δαμασκού, δήλωσε ότι το μελανό σημείο της κυβέρνησης ήταν ο διορισμός του υπουργού Δικαιοσύνης, ο οποίος είναι γνωστός για τη σκληρή ρητορική του, και ότι η θέση αυτή θα έπρεπε να είχε δοθεί σε έναν ειδικό νομικό. "Ο νέος υπουργός διέγραψε τους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά τον διορισμό του, όπου είχε αναρτήσει περιεχόμενο που υποκινεί τονν κόσμο εναντίον άλλων αιρέσεων", είπε.

Στη Ντάραα, ο Τζαλάλ εξέφρασε την απογοήτευσή του για την απουσία εκπροσώπησης της επαρχίας του στη νέα κυβέρνηση, παρά την παρουσία πολλών ανθρώπων και επιχειρηματιών από την περιοχή που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. "Το γεγονός ότι η Ντάραα αγνοείται από την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος δημιουργεί αμφιβολίες για τις προθέσεις των νέων αρχών", είπε.

Εσωτερικές συγκρούσεις και θρησκευτική παρενόχληση

Το χάσμα στη Συρία διευρύνεται στο εσωτερικό της ίδιας της σουνιτικής κοινότητας, με τους σούφι της Ash'ari να παρενοχλούνται και να εκφοβίζονται όλο και περισσότερο. Στην πόλη Χάμα, για παράδειγμα, τα τζαμιά των Ash'ari παραβιάστηκαν από σαλαφιστές νέους, οι οποίοι απομάκρυναν τους αρχικούς ιεροκήρυκες και τους αντικατέστησαν με άλλους που, όπως λένε, καλούν να "καθοδηγήσουν τους ανθρώπους στο σωστό Ισλάμ".

Τεκμηριωμένα περιστατικά και επικίνδυνη κλιμάκωση

Ένα πρόσφατα καταγεγραμμένο περιστατικό ήταν όταν σαλαφιστές εισέβαλαν στο τζαμί Mus'ab ibn 'Umayr στη Χάμα, όπου άνθρωποι ξυλοκοπήθηκαν και ταπεινώθηκαν. Τα περιστατικά αυτά προκαλούν ένταση μεταξύ διαφορετικών θρησκευτικών ομάδων, εν μέσω εκκλήσεων για αυτοσυγκράτηση και αποτροπή της υποκίνησης. Ωστόσο, το ζήτημα δεν σταμάτησε στις σωματικές επιθέσεις ή στην απομάκρυνση ιεροκήρυκα, αλλά εξελίχθηκε σε μια μορφή "θρησκευτικού ελέγχου" των τζαμιών, εγείροντας ανησυχίες για το μέλλον της συνύπαρξης μεταξύ των διαφόρων αιρέσεων στη Συρία.

Κληρικοί από τη Χάμα μιλούν για τις παραβιάσεις

Υπό το πρίσμα αυτών των ανησυχητικών εξελίξεων, ορισμένοι κληρικοί από την πόλη Χάμα κατέφυγαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να μιλήσουν κατά των παραβιάσεων αυτών. Οι κληρικοί αυτοί τόνισαν ότι οι πρακτικές αυτές άρχισαν από την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος, αλλά κλιμακώθηκαν δραματικά κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού, καθώς τα τζαμιά έγιναν βασικός στόχος για τις ομάδες των σαλαφιστών που επιδιώκουν να επιβάλουν το θρησκευτικό τους όραμα στην κοινωνία.

Ένας σεΐχης στη Χάμα, ο οποίος προτίμησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, δήλωσε στο Euronews: "Είμαστε μάρτυρες επαναλαμβανόμενων παραβιάσεων κατά των τζαμιών και των ιμάμηδων μας εδώ και μήνες. Μας απομακρύνουν με τη βία από τους άμβωνες και μας αντικαθιστούν νεαροί άνδρες που δεν έχουν καμία θρησκευτική εκπαίδευση και ζητούν την επιβολή μιας αίρεσης σε όλους. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο και απειλεί τον κοινωνικό ιστό που ζούσαμε στη Συρία και μας κατηγορούν ότι διαδίδουμε το εκσυγχρονισμένο Ισλάμ".

Εκκλήσεις για λογοδοσία και δικαιοσύνη

Άλλοι κληρικοί στη Χάμα υπογράμμισαν ότι τα περιστατικά αυτά δεν είναι απλώς μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά αποτελούν μέρος μιας σαφούς στρατηγικής που αποσκοπεί στην "επαναγραφή της θρησκευτικής ταυτότητας της πόλης". Ζήτησαν τη συγκρότηση ανεξάρτητων επιτροπών διερεύνησης για να λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι για αυτές τις παραβιάσεις και να διασφαλιστεί η προστασία των τζαμιών από μελλοντικές επιθέσεις.

Σε μια κίνηση που προκάλεσε εκτεταμένες αντιδράσεις μεταξύ διαφόρων θρησκευτικών και πολιτικών ομάδων, ο Σύρος πρόεδρος Ahmad al-Sharaa διόρισε τον Sheikh Osama al-Rifai ως Μεγάλο Μουφτή της χώρας, στο πλαίσιο ενός κυβερνητικού σχεδίου για τον "έλεγχο του θρησκευτικού λόγου" και την ανοικοδόμηση ενός θρησκευτικού θεσμού που έχει υποβαθμιστεί κατά τη διάρκεια των μακρών ετών του πολέμου. Ο διορισμός ήρθε με την ολοκλήρωση μιας διάσκεψης στην οποία συμμετείχαν θρησκευτικοί λόγιοι και εκπρόσωποι διαφόρων ισλαμικών αιρέσεων και ανακοινώθηκε ο σχηματισμός του Ανώτατου Συμβουλίου Φάτβα, με επικεφαλής τον αλ-Ριφάι.

Ο Αλ-Σαράα ζητά τον έλεγχο του φετφά

Σε ομιλία του, ο πρόεδρος Ahmed al-Sharaa τόνισε ότι "ο φετφάς δεν είναι απλώς μια θρησκευτική άποψη, αλλά μια μεγάλη εμπιστοσύνη που επηρεάζει την οικοδόμηση του νέου κράτους". Τα τελευταία χρόνια, ο θρησκευτικός θεσμός έχει γίνει αντικείμενο κατάχρησης από "μη ανθρώπους", είπε, σε μια έμμεση αναφορά σε ένοπλες και εξτρεμιστικές ομάδες που εκμεταλλεύονται τη θρησκεία για να επιτύχουν τις πολιτικές τους ατζέντες. "Επιδιώκουμε να ανοικοδομήσουμε τη Συρία με τα στελέχη, τους λόγιους και τους γιους της και ο ρόλος του φετφά θα είναι καθοριστικός για την επίτευξη αυτού του στόχου", είπε.

Μικτές αντιδράσεις

Αν και η απόφαση φαίνεται να αποτελεί ένα βήμα προς την επίτευξη θρησκευτικής σταθερότητας, έχει προκαλέσει μικτές αντιδράσεις στην τοπική σκηνή. Ενώ ορισμένοι χαιρέτισαν την κίνηση αυτή ως μια προσπάθεια ελέγχου του θρησκευτικού χάους στη χώρα, άλλοι εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι θα μπορούσε να επιδεινώσει τις θρησκευτικές και ομολογιακές διαιρέσεις.

Καμπάνιες υποκίνησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Το Euronews παρακολούθησε επίσης σαφείς εκστρατείες υποκίνησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου ορισμένοι προσηλυτιστές σεΐχηδες εξαπέλυσαν εκστρατείες κατά υποστηρικτών του Ασαρισμού και κάλεσαν να μην αποδεχτούν τον διορισμό ενός νέου μουφτή που θεωρείται "μαλακός" απέναντι σε άλλες αιρέσεις.

Από την άλλη πλευρά, πολλοί Σύριοι κάλεσαν τον νέο μουφτή να εκδώσει σαφείς φετφάδες που απαγορεύουν την υποκίνηση στη βία και απαγορεύουν όποιον διαδίδει μίσος από τους άμβωνες των τζαμιών.

Το μέλλον της Συρίας σε κίνδυνο

Η μεταβατική κυβέρνηση αντιμετωπίζει τεράστιες προκλήσεις που απαιτούν να εξισορροπήσει τα αιτήματα της επαναστατικής βάσης με τη σημασία της αποφυγής του πολιτικού αποκλεισμού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση, αφήνοντας τη Συρία σε ένα σταυροδρόμι, το μέλλον του οποίου εξαρτάται από την ικανότητα της νέας κυβέρνησης να διαχειριστεί αυτές τις προκλήσεις και να ανοικοδομήσει το κράτος με ολοκληρωμένο και δίκαιο τρόπο.