Ρεκόρ περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στη Γερμανία - Τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη

Ο αριθμός των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας στη Γερμανία έφτασε σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2024. Όπως αναφέρει η Welt am Sonntag, επικαλούμενη τα τελευταία στοιχεία της Ομοσπονδιακής Εγκληματολογικής Υπηρεσίας (BKA), καταγράφηκαν συνολικά 256.942 περιπτώσεις - περισσότερες από κάθε άλλη φορά.

Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση περίπου 3,7%. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ο αριθμός των μη καταγεγραμμένων υποθέσεων είναι πιθανό να είναι πολύ υψηλότερος, καθώς πολλά ανάλογα αδικήματα δεν καταγγέλλονται.

Το 2023, ο αριθμός των γυναικοκτονιών στη Γερμανία ήταν ήδη σχεδόν τριπλάσιος σε σχέση με το προηγούμενο έτος - κατά μέσο όρο, μια γυναίκα δολοφονείται σχεδόν κάθε μέρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο δράστης είναι ο (πρώην) σύντροφος.

Η χρήση βραχιολιού επιτήρησης για τους δράστες με βάση το ισπανικό μοντέλο συζητείται τώρα και στη Γερμανία: Χρησιμοποιούνται ήδη στην Έσση και τη Σαξονία και η ομοσπονδιακή κυβέρνηση σχεδιάζει σχετική ρύθμιση σε εθνικό επίπεδο.

Το ομοσπονδιακό υπουργείο Οικογενειακών Υποθέσεων βλέπει ως πιθανές αιτίες για την αύξηση των κρουσμάτων ενδοοικογενειακής βίας την απενοχοποίηση από τη χρήσης βίας "υπό το φως κοινωνικών κρίσεων και προσωπικών προκλήσεων". Ωστόσο, το υπουργείο τόνισε επίσης ότι ρόλο έχει παίξει και η αύξηση του αριθμού των θυμάτων που είναι πρόθυμα να καταγγείλλουν τα περιστατικά .

Τον Φεβρουάριο, το Bundesrat -μετά τη Bundestag- ενέκρινε νόμο με στόχο την βελτίωση της προστασίας των θυμάτων βίας. Στο μέλλον, τα ομόσπονδα κρατίδια θα είναι υποχρεωμένα να παρέχουν υπηρεσίες προστασίας και συμβουλευτικής. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα διαθέσει συνολικά 2,6 δισεκατομμύρια ευρώ για το σκοπό αυτό μεταξύ 2027 και 2036.

Το νομικό δικαίωμα για δωρεάν προστασία και συμβουλευτική θα ισχύει από την 1η Ιανουαρίου 2032. Μέχρι τώρα, τα θύματα ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βίας έπρεπε να βασίζονται στις υπάρχουσες επιλογές - για παράδειγμα σε καταφύγια γυναικών. Ένα άλλο ενδιαφέρον γεγονός: το 2023, το ποσοστό των γυναικών που δεν γεννήθηκαν στη Γερμανία και αναζήτησαν καταφύγιο ήταν 69%, όπως και το προηγούμενο έτος.

Ιταλία

Η τηλεφωνική γραμμή κατά της ενδοοικογενειακής βίας 1522 στην Ιταλία δέχθηκε 48.000 κλήσεις και γραπτά μηνύματα κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 - αύξηση 57% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Τα στοιχεία που δημοσίευσε το ιταλικό υπουργείο Ίσων Ευκαιριών δείχνουν προφανώς ότι πολλές γυναίκες ζήτησαν βοήθεια μετά την άγρια δολοφονία της φοιτήτριας Τζούλια Τσεκετίν τον περασμένο Νοέμβριο, η οποία άνοιξε τη συζήτηση για τις γυναικοκτονίες στην Ιταλία. Η Τσεκετίν δολοφονήθηκε από τον πρώην φίλο της Φιλίπο Τουρέτα, ο οποίος συνελήφθη κοντά στη Λειψία αφού διέφυγε στη Γερμανία. Ο Τουρέτα ομολόγησε το έγκλημα και δήλωσε ότι η Τζούλια "δεν θα μπορούσε να ανήκει σε κανέναν άλλον".

Στην Ιταλία, δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για τον αριθμό των θυμάτων βίας μεταξύ συντρόφων ή ενδοοικογενειακής βίας που καταγράφονται από την αστυνομία κάθε χρόνο.

Πορτογαλία

Η πορτογαλική αστυνομία PSP συνέλαβε 1.281 άτομα ως ύποπτα για ενδοοικογενειακή βία το 2024 - σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Πρόκειται για 310 περισσότερες συλλήψεις (ή ποσοστό 32%) και 282 (1,8%) περισσότερες καταγγελίες.

Η Μητροπολιτική Αστυνομία κατέγραψε επίσης 15.781 καταγγελίες σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία.

Από τις 1.281 συλλήψεις που καταγράφηκαν, οι 625 ήταν "επ' αυτοφώρω".

Ισπανία

Σύμφωνα με το Nacional de Estadística (INE), η Ισπανία κατέγραψε 8.860 θύματα ενδοοικογενειακής βίας εναντίον των οποίων εκδόθηκαν προστατευτικές ή περιοριστικές εντολές το 2024, σημειώνοντας μείωση κατά 2,9% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Το 60,6% αυτών των θυμάτων ήταν γυναίκες, ενώ το ποσοστό των ανδρών ήταν 39,4%.

Συνολικά, ο αριθμός των δολοφονιών γυναικών στην Ισπανία έχει μειωθεί κατά περίπου ένα τρίτο από το 2003. Πολλαπλά περιστατικά γυναικοκτονιών στις αρχές τις δεκαετίας του 2000 προκάλεσαν εκτεταμένες αλλαγές. Εκείνη την εποχή, οι γυναίκες κατέβηκαν στους δρόμους σε ολόκληρη τη χώρα και οι διαδηλώσεις είχαν αποτέλεσμα: ακολούθησαν αυστηρότεροι νόμοι και πιο ολοκληρωμένες υπηρεσίες υποστήριξης για τα θιγόμενα άτομα.

Ταυτόχρονα, όμως, ο αριθμός των καταγγελλόμενων σεξουαλικών αδικημάτων αυξάνεται συνεχώς εδώ και χρόνια. Το αν αυτό οφείλεται σε πραγματική αύξηση της σεξουαλικής βίας ή σε αυξανόμενη προθυμία καταγγελίας των αδικημάτων παραμένει ασαφές. Το ισπανικό Υπουργείο Εσωτερικών αποδίδει την αύξηση τουλάχιστον εν μέρει στο γεγονός ότι τα αδικήματα αυτά είναι λιγότερο ανεκτά από την κοινωνία σήμερα - και η προθυμία καταγγελίας των δραστών έχει αυξηθεί.

Ρουμανία

Η ρουμανική αστυνομία ανακοίνωσε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2025 καταγγέλθηκαν περισσότερα από 61.000 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, σε σχεδόν ίσες αναλογίες σε αστικές και αγροτικές περιοχές.

Οι αστυνομικοί εκεί επενέβησαν σε 61.431 περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025.

Ο αριθμός των αδικημάτων που σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία μειώθηκε κατά 19% τους πρώτους έξι μήνες του έτους σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος: από 28.117 σε 22.742.

Με ποσοστό 56% (12.807), οι "ξυλοδαρμοί και άλλη βία" αντιπροσώπευαν το μεγαλύτερο ποσοστό των αδικημάτων στη Ρουμανία.

Πολωνία

Είναι δύσκολο να ληφθούν τρέχοντα στοιχεία για την Πολωνία.

Το 2023, θεσπίστηκε νόμος για πρόσθετα μέτρα που μπορούν να ληφθούν κατά των δραστών ενδοοικογενειακής βίας, συμπεριλαμβανομένων ψυχολογικών και θεραπευτικών προγραμμάτων που αποσκοπούν στην "αποτροπή του δράστη από το να συνεχίσει να χρησιμοποιεί βία και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοελέγχου και μη βίαιης διαχείρισης συγκρούσεων".

Οι δράστες που αρνούνται να συμμετάσχουν σε αυτά τα προγράμματα αντιμετωπίζουν πρόστιμα ή ακόμη και φυλάκιση. Ο νόμος επιτρέπει επίσης τη δήμευση πυροβόλων όπλων, πυρομαχικών και αδειών οπλοφορίας από τους δράστες ενδοοικογενειακής βίας.

Σύμφωνα με μελέτη που ανέθεσε η κυβέρνηση αλλά δεν δημοσιεύτηκε ποτέ επίσημα, το 60% των Πολωνών γυναικών έχουν βιώσει ενδοοικογενειακή βία και το 10% των ανδρών δεν πιστεύουν ότι ο βιασμός εντός γάμου αποτελεί αδίκημα.

Μεγάλη Βρετανία

Τα στοιχεία είναι διαθέσιμα για την Αγγλία και την Ουαλία από πέρυσι έως τον Μάρτιο του 2024. Υπολογίζεται ότι 2,3 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 16 ετών έχουν βιώσει κάποια μορφή ενδοοικογενειακής βίας. Από αυτούς, 1,6 εκατομμύρια ήταν γυναίκες και 712.000 ήταν άνδρες.

Σύμφωνα με την έκθεση της Women's Aid για την ενδοοικογενειακή βία 2024, οι κοινωνικές υπηρεσίες ανέφεραν ότι οι επιζώντες συχνά δεν είχαν αρκετά χρήματα για να πληρώσουν τα πράγματα που χρειάζονταν οι ίδιοι ή/και τα παιδιά τους (79,8%) και ότι στηρίζονταν σε τράπεζες τροφίμων (78,8%). Ένα ανησυχητικό 62,5% των υπηρεσιών ανέφερε επίσης ότι τα θύματα δεν ήταν οικονομικά σε θέση να εγκαταλείψουν τον δράστη.

Ακόμη και σήμερα, τα ρεπορτάζ για τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας παραμένουν προβληματικά, ιδίως στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης, όπου οι γυναικοκτονίες ορίζονται ως "δράματα" όπου οι δράστες "χάνουν τον έλεγχο".