Ελλάδα και Κύπρος αρνητικό δίδυμο κορυφής στην ΕΕ στην πολύωρη εργασία ανά εβδομάδα

Το καλοκαίρι πλησιάζει στο τέλος του και τα γραφεία γεμίζουν και πάλι σε όλη την Ευρώπη, με τους ανθρώπους να ανταλλάσσουν τις διακοπές με την εργασία τους.

Ωστόσο, ένα σημαντικό ποσοστό των Ευρωπαίων θα αφιερώσει πολύ περισσότερο χρόνο στην εργασία του.

Τα στοιχεία της Eurostat έδειξαν ότι το 6,6% των εργαζομένων ηλικίας 20 έως 64 ετών στην ΕΕ εργάζονταν πολλές ώρες -που ορίζονται από τη στατιστική υπηρεσία της ΕΕ ως η εβδομαδιαία απασχόληση 49 ωρών ή περισσότερο σε μια κύρια εργασία- το 2024.

Το ποσοστό των ατόμων που εργάζονται πολλές ώρες έχει μειωθεί στην ΕΕ. Το 2019, το ποσοστό αυτό εξακολουθούσε να είναι 8,4%, ενώ το 2014 βρισκόταν στο 9,7%. Το υψηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί αναφέρθηκε το 2005, όταν το 11,7% των απασχολούμενων δήλωσε ότι εργάζεται 49 ώρες ή περισσότερες την εβδομάδα.

Σημαντικές διαφορές ανά χώρα

Πίσω από αυτό το ποσοστό σε επίπεδο ΕΕ κρύβονται εντυπωσιακές εθνικές διαφορές.

Όταν λαμβάνονται υπόψη μόνο οι χώρες της ΕΕ, η Ελλάδα είχε το υψηλότερο ποσοστό ατόμων που εργάζονταν πολλές ώρες, με 12,4%. Ωστόσο, και αυτό το ποσοστό έχει μειωθεί δραματικά από την αλλαγή του αιώνα, όταν ήταν σχεδόν 20%.

Όταν λαμβάνονται υπόψη όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, η Ισλανδία κατέχει την πρώτη θέση με 13,6% των ατόμων σε ηλικία εργασίας να εργάζονται τακτικά 49 ώρες ή περισσότερο την εβδομάδα το 2024. Το 2000, το ποσοστό αυτό έφτανε το 35%.

Η Ελλάδα ακολουθήθηκε από την Κύπρο (10%) και τη Γαλλία (9,9%). Την πρώτη πεντάδα της ΕΕ συμπλήρωσαν η Πορτογαλία και το Βέλγιο, με 9,2% και 8,4%, αντίστοιχα.

Το ποσοστό των ατόμων που εργάζονταν πολλές ώρες ήταν υψηλότερο από το μέσο όρο της ΕΕ στην Αυστρία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, την Τσεχία, την Πολωνία και τη Σουηδία.

Αντίθετα, το μικρότερο ποσοστό ατόμων που δήλωσαν ότι εργάζονται πολλές ώρες βρέθηκε στη Βουλγαρία (0,4%) και στις χώρες της Βαλτικής, Λετονία (1,0%) και Λιθουανία (1,4%).

Υψηλότερα ποσοστά μεταξύ των ανδρών, των αυτοαπασχολούμενων και των διευθυντικών στελεχών

Τα στοιχεία έδειξαν ότι οι άνδρες είναι πιο πιθανό να εργάζονται πολλές ώρες απ' ό,τι οι γυναίκες. Σε ολόκληρη την ΕΕ-27, το 9,3% των ανδρών εργαζομένων εργάζονται τακτικά πολλές ώρες, σε σύγκριση με το 3,6% των γυναικών.

Το χάσμα μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων και των εργαζομένων είναι ιδιαίτερα έντονο.

Περισσότερο από το ένα τέταρτο (27,5%) του συνόλου των αυτοαπασχολούμενων που απάντησαν ανέφεραν ότι εργάζονται τέτοιες ώρες, περίπου 24 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερο από το 3,4% του συνόλου των μισθωτών που το κάνουν.

Μεταξύ των αυτοαπασχολούμενων με υπαλλήλους (εργοδότες), το ποσοστό πλησιάζει το 40%.

Όσον αφορά το είδος των εργαζομένων που μοχθούν, οι πολλές ώρες εργασίας ήταν πιο συνηθισμένες μεταξύ των ειδικευμένων εργαζομένων στη γεωργία, τη δασοκομία και την αλιεία. Περισσότερο από το ένα τέταρτο (26,2%) του συνόλου των απασχολούμενων σε αυτή την επαγγελματική ομάδα εργάζονταν πολλές ώρες.

Εν τω μεταξύ, το ποσοστό αυτό ήταν ένας στους πέντε (21,2%) μεταξύ των διευθυντών.

Όσον αφορά τον μέσο όρο των ωρών εργασίας ανά εβδομάδα, ο αριθμός αυτός διαμορφώθηκε στις 36 ώρες πέρυσι. Και πάλι, υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών της ΕΕ, από 32,1 πραγματικές ώρες εργασίας στις Κάτω Χώρες έως 39,8 στην Ελλάδα.

Επιπτώσεις της πολύωρης εργασίας στην υγεία

Παρόλο που το ποσοστό των εργαζομένων που εργάζονται πολλές ώρες, μειώνεται, παραμένει υψηλό, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι γνωστές επιπτώσεις στην υγεία που έχει η εργασία σημαντικά περισσότερες από τον μέσο όρο των ωρών εργασίας ανά εβδομάδα.

Μια μελέτη με επικεφαλής το University College London (UCL) το 2015 δείχνει ότι οι εργαζόμενοι που εργάζονται περισσότερες από 55 ώρες την εβδομάδα έχουν 33% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου σε σύγκριση με όσους εργάζονται 35-40 ώρες την εβδομάδα.

Εν τω μεταξύ, μια έκθεση του 2021 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας διαπίστωσε ότι η πολύωρη εργασία, η οποία ορίζεται ως άνω των 55 ωρών εβδομαδιαίως, ήταν υπεύθυνη για 745.000 θανάτους από εγκεφαλικά επεισόδια και καρδιακές παθήσεις το 2016. Αυτό σηματοδότησε αύξηση 29% από το 2000.

Οι επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να είναι τόσο άμεσες όσο και έμμεσες: Το άγχος που συνδέεται με την πολύωρη εργασία μπορεί να έχει άμεσο αντίκτυπο στην υγεία σας, ενώ έμμεσα, μειώνει τον χρόνο που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να ασχοληθούν με υγιείς δραστηριότητες.

Οι μέγιστες ώρες εργασίας ανά εβδομάδα καθορίζονται στην ευρωπαϊκή οδηγία για τον χρόνο εργασίας, η οποία χρονολογείται από το 2003. Ο νόμος αυτός ορίζει ότι ο μέγιστος μέσος χρόνος εργασίας των εργαζομένων δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 48 ώρες την εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένων των υπερωριών.

Τα στοιχεία έρχονται εν μέσω συνεχιζόμενων συζητήσεων σχετικά με τις ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, την παραγωγικότητα και την επαγγελματική εξουθένωση, με ορισμένες χώρες να έχουν στο στόχαστρό τους μια μικρότερη εβδομάδα εργασίας.

Ωστόσο, ορισμένες χώρες αποκλίνουν από αυτή την τάση. Πέρυσι, η Ελλάδα, για παράδειγμα, ψήφισε νομοθεσία που επιτρέπει σε ορισμένους εργοδότες να επιβάλλουν εξαήμερη εβδομάδα εργασίας.