Ολλανδία: Προβάδισμα στο κόμμα Βίλντερς στις δημοσκοπήσεις, δύο μήνες πριν τις εκλογές

Το ακροδεξιό Κόμμα για την Ελευθερία του Γκέερτ Βίλντερς, PVV, προηγείται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις δύο μήνες πριν από τις νέες βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία.

Οι πρόωρες εκλογές προκηρύχθηκαν για τις 29 Οκτωβρίου μετά την αποχώρηση του PVV από την κυβέρνηση συνασπισμού τον Ιούνιο, λόγω διαφωνίας για τη μεταναστευτική πολιτική.

Την ώρα που οι πολιτικές εκστρατείες ξεκινούν μετά τη λήξη των θερινών διακοπών του κοινοβουλίου, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το PVV θα κερδίσει 33 έδρες στο κοινοβούλιο των 150 εδρών, ακολουθούμενο από την κοινή κεντροαριστερή λίστα των Πρασίνων και του Εργατικού Κόμματος, GroenLinks-PvdA, που προβλέπεται να λάβει 26 έδρες.

Η υποστήριξη προς τους σημερινούς εταίρους του κυβερνητικού συνασπισμού - το κεντροδεξιό VVD, το ακροδεξιό και φιλοαγροτικό κόμμα BBB και το συντηρητικό NSC - έχει μειωθεί σημαντικά, σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση. Οι μεγαλύτερες απώλειες προβλέπονται για το VVD: προβλέπεται να μειωθεί από 24 σε 15 έδρες.

Το PVV του Βίλντερς αναδείχθηκε νικητής στις εκλογές του Νοεμβρίου 2023 (37 έδρες), ακολουθούμενο από το GroenLinks-PvdA με επικεφαλής τον πρώην Ευρωπαίο Επίτροπο Φρανς Τίμερμανς (24 έδρες). Κανένα κόμμα δεν θα καταφέρει να επιτύχει την απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο: Η Ολλανδία είχε πάντα κυβέρνηση συνασπισμού που σχηματίζεται από τουλάχιστον δύο κόμματα.

Ήταν ένα περιπετειώδες δίμηνο στην ολλανδική πολιτική, δείτε τι πρέπει να προσέξετε στην προεκλογική εκστρατεία των επόμενων εβδομάδων.

1. Πολιτική του Ισραήλ

Τον Μάιο η Ολλανδία ανέλαβε την πρωτοβουλία να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει τη συμφωνία σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, αφού κρίσιμες προμήθειες βοήθειας δεν εισήλθαν στη Γάζα για περισσότερες από δέκα εβδομάδες, κάτι που συνιστά παραβίαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.

Η κίνηση του υπουργού Εξωτερικών Caspar Veldkamp δεν εκτιμήθηκε από όλους: Η ολλανδική κυβέρνηση εξακολουθεί να θεωρείται σύμμαχος του Ισραήλ.

Το PVV του Βίλντερς συνεχίζει να παρέχει σταθερή υποστήριξη στο Ισραήλ, ενώ ορισμένα άλλα κόμματα, όπως το GroenLinks-PvDA και το κεντροαριστερό D66, έχουν ταχθεί κατά των ισραηλινών ενεργειών και τάσσονται υπέρ της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους. Αυτός ο διχασμός θα μπορούσε να αποτελέσει τροχοπέδη στη διαδικασία σχηματισμού της επόμενης κυβέρνησης.

Ο Veldkamp, πρώην πρέσβης της Ολλανδίας στο Ισραήλ, παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα από την προσωρινή κυβέρνηση, λέγοντας ότι επιθυμεί αυστηρότερα μέτρα για τη χώρα. Βρήκε ελάχιστη υποστήριξη από τα άλλα κόμματα του συνασπισμού, το VVD και το BBB. Η κίνησή του προκάλεσε την αποχώρηση όλων των υπουργών του NSC, πράγμα που σημαίνει ότι ο απερχόμενος πρωθυπουργός Ντικ Σούφ θα πρέπει να διορίσει νέους υπουργούς και ενδεχομένως να αναδιαρθρώσει την απερχόμενη κυβέρνηση.

2. Πτώση του VVD, άνοδος του CDA

Ενώ το VVD, το κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε -ο οποίος ηγήθηκε της Ολλανδίας για 14 χρόνια και τώρα είναι επικεφαλής του ΝΑΤΟ- μειώνεται σε δημοτικότητα, το χριστιανοδημοκρατικό CDA βλέπει τις προβλέψεις να αυξάνουν τις έδρες του σε 23, καθιστώντας το το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα, από πέντε έδρες στις προηγούμενες εκλογές.

Το κόμμα, το οποίο είχε μεγάλες νίκες τη δεκαετία του 2000, δίνει έμφαση στον έλεγχο της μετανάστευσης, στις οικονομικές επενδύσεις και στις δημοκρατικές και κοινωνικές αξίες, ενώ υποστηρίζει την ΕΕ.

Δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης αναφέρουν ότι ο 42χρονος ηγέτης του, Ανρί Μποντενμπάλ, κερδίζει δημοτικότητα σε όλο το πολιτικό φάσμα και έχει τη δυνατότητα να γίνει ο επόμενος πρωθυπουργός. Εισήλθε στην πολιτική πριν από περίπου τέσσερα χρόνια και ως εκ τούτου θεωρείται ένα φρέσκο πρόσωπο.

Ταυτόχρονα, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η υποστήριξη προς τη σημερινή ηγέτη του VVD, Dilan Yeşilgöz, μειώνεται. Ενώ τον Ιούνιο περίπου το 77% των ψηφοφόρων του VVD δήλωσαν ότι την εμπιστεύονται, το ποσοστό αυτό ανέρχεται πλέον στο 31%. Η Yeşilgöz, η οποία ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος από τον Rutte το 2023, έχει αντιμετωπίσει επικρίσεις για την υιοθέτηση ενός στυλ ηγεσίας που θεωρείται ακροδεξιό "light".

3. PVV: κλείσιμο των συνόρων

Ο Βίλντερς μπήκε στην προεκλογική εκστρατεία με ένα αυστηρότερο πρόγραμμα για τη μετανάστευση από ό,τι είχε το κόμμα του όσο ήταν στην κυβέρνηση. Το κόμμα τάσσεται υπέρ της πλήρους διακοπής της μετανάστευσης, θέλει να κλείσει τις εγκαταστάσεις υποδοχής μεταναστών και να στείλει πίσω τους αιτούντες άσυλο στα σύνορα.

Ο Βίλντερς, ο οποίος ηγείται του PVV από το 2006, προκάλεσε επικρίσεις νωρίτερα αυτό το μήνα με την ανάρτηση που δημιούργησε η τεχνητή νοημοσύνη στο X, η οποία έδειχνε δύο μισά πρόσωπα: στα αριστερά μια νεαρή ξανθιά γυναίκα με τα γράμματα PVV από κάτω, στα δεξιά μια θυμωμένη ηλικιωμένη γυναίκα με μαντήλα, με τα γράμματα PvdA από κάτω. Ο Βίλντερς έγραψε: "Η επιλογή είναι δική σας στις 29/10", αναφερόμενος στην ημερομηνία των εκλογών.

Περισσότερες από 2.500 καταγγελίες έχουν υποβληθεί σε τηλεφωνική γραμμή κατά των διακρίσεων σχετικά με την ανάρτηση.

4. Τελικά, η σειρά του Τίμερμανς;

Ο Τίμερμανς ηγείται και πάλι της κοινής λίστας της κεντροαριστεράς GroenLinks-PvdA, όπως και το 2023. Τα κόμματα θα συγχωνευθούν επίσημα το 2026 και θα προσπαθήσουν να απευθυνθούν στους κεντρώους ψηφοφόρους με μια ατζέντα που θα επικεντρώνεται στην ενέργεια, τη στέγαση και τις δημόσιες επενδύσεις.

Η μεγαλύτερη πρόκληση ίσως είναι να κερδίσει την υποστήριξη των ψηφοφόρων του, καθώς το GroenLinks και το PvdA παραδοσιακά δεν ευθυγραμμίζονταν σε όλα τα προεκλογικά θέματα. Ο πρώην Ευρωπαίος επίτροπος για την Πράσινη Συμφωνία επιθυμεί πολύ να γίνει πρωθυπουργός αυτή τη φορά, καθώς έχασε την ευκαιρία στις προηγούμενες εκλογές και άφησε τη θέση του στην Επιτροπή γι' αυτό πριν από δύο χρόνια.

Πρόσφατα δήλωσε στα ολλανδικά μέσα ενημέρωσης ότι δεν θα υπάρχει "τίποτα να φοβηθεί κανείς" με αυτόν στο τιμόνι της χώρας.