Εκκένωση παιδιών από τη Γάζα στην Ευρώπη: Ηθική υποχρέωση ή ζήτημα ασφάλειας;

Στη Γάζα, περισσότεροι από 15.600 κάτοικοι -πολλοί από τους οποίους πάσχουν από απειλητικές για τη ζωή ασθένειες ή τραυματισμούς που σχετίζονται με τις συγκρούσεις- χρειάζονται επείγουσα ιατρική εκκένωση, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Όμως, από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου υπό την ηγεσία της Χαμάς, λιγότεροι από 350 άνθρωποι, η πλειονότητα των οποίων είναι παιδιά, μπόρεσαν να εγκαταλείψουν την εμπόλεμη Λωρίδα και να λάβουν ιατρική περίθαλψη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παρά την ολοένα επιδεινούμενη ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία και η Αυστρία είτε υποδέχθηκαν πολύ λίγους ασθενείς από τη Λωρίδα είτε δεν έκαναν καμία προσφορά για να τους δεχτούν.

Ορισμένοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι λένε ότι φοβούνται ότι η παροχή στέγης σε ασθενείς από τη Γάζα και τους φροντιστές τους θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόσθετες προκλήσεις για την ασφάλεια και τις μεταναστευτικές πολιτικές των χωρών τους.

"Γνωρίζουμε ότι το ζήτημα (των ιατρικών εκκενώσεων) σχετίζεται με τη μετανάστευση... είναι κάτι που απασχολεί πολλές ευρωπαϊκές χώρες...", δήλωσε ο Maxime Prévot, αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου, σε αποκλειστική συνέντευξη στο Euronews.

"Αλλά νομίζω ότι τώρα, σύμφωνα με μια ηθική υποχρέωση αλλά και μια νομική δέσμευση, είναι απαραίτητο να αναλάβουμε δράση προκειμένου να παράσχουμε ισχυρή υποστήριξη σε αυτές τις οικογένειες".

Το ίδιο το Βέλγιο, επιβεβαίωσε ο Prévot, έχει δεχθεί μόλις 14 ασθενείς από τη Γάζα, αλλά η χώρα σκοπεύει να δεχθεί περισσότερους από αυτούς τους επόμενους μήνες.

Η ΜΚΟ Γιατροί Χωρίς Σύνορα, η οποία συντονίζει τις ιατρικές εκκενώσεις στη Γάζα, επανέλαβε παρόμοιες ανησυχίες.

"Δυσκολευόμαστε να βρούμε χώρες προορισμού, επειδή ορισμένες χώρες φοβούνται τις πολιτικές επιπτώσεις και θέλουν να διασφαλίσουν ότι το δικαίωμα της επιστροφής διατηρείται", δήλωσε ο Δρ Χάνι Ισλίμ, ο οποίος συντονίζει τις ιατρικές εκκενώσεις από τη Γάζα για τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

"Αυτό έχει γίνει η κύρια πρόκλησή μας τώρα", πρόσθεσε ο Isleem.

Οι εκκενώσεις είναι επείγουσες καθώς το σύστημα υγείας στη Γάζα κατέρρευσε

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, συνολικά 919 ασθενείς και συνοδός έχουν εκκενωθεί ιατρικά σε 16 κράτη μέλη του ΠΟΥ και 11 χώρες της ΕΕ από τον Οκτώβριο του 2023, μεταξύ των οποίων η Αλβανία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Νορβηγία, η Ρουμανία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία, η Τουρκία και το Ουζμπεκιστάν.

Οι εκκενώσεις πραγματοποιούνται μέσω μιας επιτροπής του Υπουργείου Υγείας της Γάζας που διοικείται από τη Χαμάς, η οποία "εντοπίζει τα πιο επείγοντα περιστατικά που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν εντός της Γάζας", δήλωσε ο Isleem.

Η τελική απόφαση βρίσκεται στα χέρια του ΠΟΥ και "μόνο τότε μπορούν τα κράτη μέλη της ΕΕ (...) να κάνουν προσφορά για ιατρική εκκένωση", δήλωσε εκπρόσωπος του ΠΟΥ.

Οι εκκενώσεις έχουν γίνει ακόμη πιο επείγουσες επειδή "το σύστημα υγείας στη Γάζα έχει καταρρεύσει εντελώς" λόγω των ισραηλινών επιδρομών, τα εναπομείναντα νοσοκομεία που λειτουργούν εντός της Γάζας "παρέχουν μόνο τις βασικές ανάγκες και τη σωτήρια περίθαλψη" και η "λίστα αναμονής" των βαριά ασθενών αυξάνεται "σταθερά", δήλωσε ο Isleem.

Ο πόλεμος στη Γάζα ξεκίνησε μετά την επίθεση μαχητών υπό την ηγεσία της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν περίπου 1.200 άνθρωποι και να κρατηθούν 251 όμηροι.

Η ισραηλινή επίθεση στη Γάζα είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο περισσότερων από 64.000 Παλαιστινίων, κυρίως γυναικών και παιδιών, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, τα στοιχεία του οποίου δεν κάνουν διάκριση μεταξύ μαχητών και αμάχων.

Στην ΕΕ, η Ιταλία έχει υποδεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό ασθενών, με 187 από αυτούς. Η Ισπανία και η Ρουμανία έρχονται δεύτερες, με 45 και 42 ασθενείς, αντίστοιχα.

Αλλά ο ΠΟΥ και πολλές ΜΚΟ που εργάζονται επί τόπου λένε ότι ο αριθμός των εκκενώσεων είναι πολύ χαμηλός. "Περισσότερες χώρες πρέπει να αναλάβουν δράση και να παράσχουν ιατρική βοήθεια σε ασθενείς με σοβαρές ασθένειες και επείγουσες υγειονομικές ανάγκες από τη Γάζα", δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ.

Στις 13 Αυγούστου, η Ιταλία πραγματοποίησε τη "μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης" μέχρι σήμερα, σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας της χώρας.

Τριάντα ένα παιδιά και οι συνοδοί τους - συνολικά περίπου 120 άτομα - μεταφέρθηκαν στην Ιταλία με φορτηγά αεροπλάνα και εισήχθησαν για θεραπεία σε νοσοκομεία, μεταξύ άλλων στην περιοχή της Ρώμης και του Μιλάνου.

"Σχεδόν όλα τα παιδιά έχουν υποστεί ακρωτηριασμούς ή σοβαρά τραύματα, εγκεφαλικές κακώσεις, εγκεφαλική αιμορραγία, λευχαιμία ή από συγγενείς παθήσεις ή σοβαρό υποσιτισμό", ανέφερε το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπό του. "Όλες αυτές οι ιατρικές παθήσεις που, στη Λωρίδα της Γάζας, δεν θα είχαν ποτέ θεραπευτεί".

Παρά το γεγονός ότι έχει μία από τις αυστηρότερες μεταναστευτικές πολιτικές στην Ευρώπη, το υπουργείο δήλωσε ότι θα παραδώσει άδειες παραμονής στους ασθενείς αυτούς, "ώστε τα παιδιά και τα μέλη της οικογένειας να έχουν πρόσβαση στο σχολικό και υγειονομικό σύστημα της Ιταλίας, για να εγγυηθεί μια αρμονική ένταξη και μια αξιοπρεπή παραμονή για όσο διάστημα χρειαστεί", προστίθεται στην ανακοίνωση.

Όμως η κατάσταση είναι διαφορετική σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες επιθυμούν να συμμορφωθούν με τις αυστηρές μεταναστευτικές πολιτικές.

«Η υγεία πάνω από την πολιτική»

Παρά τις αυξανόμενες επικρίσεις, η σοσιαλδημοκράτισσα πρωθυπουργός της Δανίας Mette Frederiksen, η οποία έχει υπερασπιστεί μερικές από τις αυστηρότερες μεταναστευτικές πολιτικές στην Ευρώπη, διατήρησε την άρνησή της να δεχθεί ασθενείς από τη Γάζα.

"Αυτό που λέω τώρα μπορεί να ακούγεται λίγο σκληρό", δήλωσε η Frederiksen στο δανέζικο κανάλι TV2 News τον περασμένο μήνα. "Αλλά όταν εξετάζουμε την ομάδα των Παλαιστινίων που ήρθαν στη Δανία στο παρελθόν, φυσικά κάποιοι από αυτούς έχουν ενσωματωθεί και έχουν γίνει Δανοί".

"Αλλά υπάρχουν πάρα πολλοί σε αυτή την ομάδα που έχουν προκαλέσει πολύ, πολύ σοβαρές συνέπειες στην κοινωνία μας και δεν πρόκειται να αλλάξουμε τη μεταναστευτική μας πολιτική".

Η Γερμανία έχει περιθάλψει μέχρι στιγμής μόνο έναν ασθενή και ο Martin Matz, μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων του Βερολίνου από το κεντροαριστερό κόμμα SPD, εξέφρασε πρόσφατα ανησυχίες για την ασφάλεια όσον αφορά τους συνοδούς του ασθενούς.*

"Φυσικά, σε αυτές τις αποφάσεις παίζουν ρόλο και ζητήματα ασφαλείας", δήλωσε στο Euronews ο Matz, ο οποίος είναι επίσης εκπρόσωπος του SPD για θέματα εσωτερικών υποθέσεων . "Δυστυχώς, έχουμε επανειλημμένα να παρατηρήσουμε ότι η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή γίνεται επίσης πρόβλημα ασφάλειας για τους Εβραίους στο Βερολίνο - ενώ το αντίθετο δεν συνέβαινε".

Η Γαλλία έχει περιθάλψει μέχρι στιγμής 27 ασθενείς, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Όμως η χώρα ανέστειλε την πολιτική της να δέχεται ασθενείς από τη Γάζα μέχρι οι αρχές να ολοκληρώσουν την έρευνα για έναν Παλαιστίνιο φοιτητή, ο οποίος έφτασε στη Γαλλία τον Ιούλιο και έχει κατηγορηθεί για αντισημιτικά σχόλια στο διαδίκτυο.

"Καμία εκκένωση οποιουδήποτε είδους δεν θα πραγματοποιηθεί έως ότου βγάλουμε συμπεράσματα από αυτή την έρευνα", δήλωσε ο Jean-Noël Barrot στο ραδιόφωνο France Info τον περασμένο μήνα.

Η Αυστρία δεν έχει δεχτεί κανέναν ασθενή, αλλά αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η αναχώρηση από τη Γάζα, ακόμη και για σοβαρά ασθενείς, είναι σχεδόν αδύνατη λόγω του γραφειοκρατικού φόρτου των εκκενώσεων. Όμως κάθε ασθενής - και, στην περίπτωση ενός παιδιού, ο συγγενής που τον συνοδεύει - πρέπει να περάσει από έλεγχο ασφαλείας από τις ισραηλινές αρχές ασφαλείας.

Πριν από τον πόλεμο, περίπου 20.000 ασθενείς ετησίως - εκ των οποίων το ένα τρίτο ήταν παιδιά - ζητούσαν άδεια από το Ισραήλ για να φύγουν από τη Λωρίδα της Γάζας για υγειονομική περίθαλψη, πολλοί από αυτούς απαιτούσαν επαναλαμβανόμενα ταξίδια μέσω των συνόρων.

Το Ισραήλ ενέκρινε περίπου το 63% αυτών των αιτήσεων ιατρικής εξόδου το 2022, σύμφωνα με τον ΠΟΥ. Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης της ίδιας της Γάζας έχουν τεντωθεί κάτω από έναν 16ετή αποκλεισμό υπό ισραηλινή διοίκηση και επανειλημμένους γύρους μαχών.

"Καλούμε τα κράτη μέλη να θέσουν την υγεία πάνω από την πολιτική", δήλωσε ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ. "Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία, αλλά για κοινή ευθύνη ... Κάθε παιδί αξίζει φροντίδα, αξιοπρέπεια και ένα υγιές μέλλον".