Η ΕΕ σκέφτεται να τροποποιήσει τους κανόνες για να παρακάμψει το βέτο της Ουγγαρίας στην ένταξη της Ουκρανίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει νέα σχέδια για την τροποποίηση των κανόνων της διεύρυνσης σε μια νέα προσπάθεια να παρακάμψει το επίμονο βέτο της Ουγγαρίας στην αίτηση ένταξης της Ουκρανίας.

Σήμερα, κάθε στάδιο της ενταξιακής διαδικασίας υπόκειται σε ομοφωνία και κάθε κράτος - μέλος μπορεί να πατήσει φρένο με βέτο ανά πάσα στιγμή.

Για περισσότερο από ένα χρόνο, η Ουγγαρία εμπόδισε την Ουκρανία να ανοίξει το πρώτο στάδιο των διαπραγματεύσεων, γνωστό ως θεμελιώδες, το οποίο καλύπτει βασικά θέματα όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ασφάλεια, το δικαστικό σύστημα και οι δημόσιες συμβάσεις.

Η Βουδαπέστη έχει επικαλεστεί διάφορους λόγους για να δικαιολογήσει το βέτο της, όπως η συνέχιση του πολέμου της Ρωσίας, οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια και τη γεωργία και η κατάσταση της ουγγρικής μειονότητας στο εσωτερικό της Ουκρανίας. Νωρίτερα φέτος, ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν ξεκίνησε εθνική διαβούλευση μεταξύ των πολιτών του για το θέμα.

Έκτοτε, ο Όρμπαν χρησιμοποίησε τα αποτελέσματα για να ισχυριστεί ότι έχει "ισχυρή εντολή" για το βέτο του.

Αλλά στις Βρυξέλλες, η αγανάκτηση αυξάνεται κάθε εβδομάδα.

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα δοκιμάζει τα νερά για να τροποποιήσει το διαπραγματευτικό πλαίσιο με την Ουκρανία και να επιτρέψει το άνοιγμα των κεφαλαίων να αποφασίζεται με ειδική πλειοψηφία, εξήγησε τη Δευτέρα ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ που γνωρίζει τις σκέψεις του.

Αυτό σημαίνει ότι, στην πράξη, το ουγγρικό βέτο δεν θα είναι πλέον αρκετό για να παραλύσει την πρόοδο. Το κλείσιμο των κεφαλαίων θα παρέμενε υπό τους κανόνες της ομοφωνίας.

Ο Κόστα αποφάσισε να κάνει την πρόταση μετά από μια εβδομαδιαία περιοδεία σε όλα τα κράτη - μέλη, κατά τη διάρκεια της οποίας συναντήθηκε με τον Όρμπαν.

Εάν υπάρξει αρκετή πολιτική πρόοδος, η πρόταση μπορεί να τεθεί επί τάπητος ήδη την Τετάρτη κατά τη διάρκεια της άτυπης συνάντησης των ηγετών της ΕΕ στην Κοπεγχάγη.

"Εάν (ο Κόστα) έβλεπε ότι δεν υπήρχε καμία πιθανότητα να περάσει, δεν θα το πρότεινε", εξήγησε ο ανώτερος αξιωματούχος. "Προς το παρόν, δεδομένων των επαφών που είχε, δεν έχει την εντύπωση ότι είναι εντελώς αδύνατο".

Το σχέδιο του Κόστα θα είχε όχι έναν αλλά δύο ωφελημένους: θα επέτρεπε τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Μολδαβία, των οποίων τα αιτήματα έχουν άτυπα συζευχθεί, να προχωρήσουν.

Για το Κίεβο, θα αποτελούσε μια μεγάλη διπλωματική νίκη εν μέσω των συνεχιζόμενων διαβουλεύσεων για τις εγγυήσεις ασφαλείας. Για το Κισινάου, θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή του πορεία μετά τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες η Μόσχα επιχείρησε να επηρεάσει τους ψηφοφόρους.

Ωστόσο, ένα βασικό εμπόδιο παραμένει: η τροποποίηση του διαπραγματευτικού πλαισίου με την Ουκρανία θα απαιτούσε ομόφωνη συναίνεση.

"Δεν είναι ακόμη σαφές ότι αυτή (η ιδέα) θα έχει την ομόφωνη υποστήριξη και αυτές οι επαφές θα συνεχιστούν", δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος, παραδεχόμενος ότι το θέμα είναι "δύσκολο".

"Ένα πράγμα είναι βέβαιο: κανένας ηγέτης μέχρι σήμερα δεν απάντησε με εντελώς αρνητικό τρόπο σε αυτή την ιδέα".

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία επιβλέπει την πρόοδο κάθε υποψήφιου για ένταξη στο μπλοκ, δήλωσε ότι θα μπορούσε να "διερευνηθεί" η δυνατότητα μετάβασης στην ειδική πλειοψηφία για το άνοιγμα των κεφαλαίων, αλλά απέφυγε να υποστηρίξει το σχέδιο του Κόστα.

"Όταν μια χώρα καθυστερεί χωρίς αντικειμενικούς λόγους, παρά την εκπλήρωση των κριτηρίων, η αξιοπιστία ολόκληρης της διαδικασίας διεύρυνσης τίθεται σε κίνδυνο", δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής τη Δευτέρα, όταν ρωτήθηκε σχετικά με την πιθανή αλλαγή.

"Η θέση μας είναι ότι πρέπει να ανοίξουμε το πρώτο στάδιο για την Ουκρανία και τη Μολδαβία. Έχουν κάνει τη δουλειά τους, έχουν εκπληρώσει τα κριτήριά τους".

Το αδιέξοδο που δημιουργήθηκε από το ουγγρικό βέτο έχει τροφοδοτήσει τις εικασίες για πιθανή αποσύνδεση των αιτημάτων της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Αλλά νωρίτερα αυτό το μήνα, μια συνάντηση των υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων έδειξε μικρή όρεξη για τη διάσπαση, φοβούμενοι ότι κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με ουσιαστική παράδοση στην κωλυσιεργία της Ουγγαρίας.