Βέλγιο: Ντε Βέβερ ζητά ξεκάθαρες εγγυήσεις για το «Δάνειο Επανορθώσεων» στην Ουκρανία
Ο Πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπάρτ ντε Βέβερ, κάλεσε απευθείας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και όλα τα κράτη-μέλη να δώσουν αποφασιστικές απαντήσεις και ισχυρές εγγυήσεις πριν χρησιμοποιηθούν τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χορήγηση δανείου 140 δισ. ευρώ στην Ουκρανία, ένα τολμηρό σχέδιο που αναμένεται να δοκιμάσει τα όρια του διεθνούς δικαίου.
«Θέλω το μέγιστο της νομικής βεβαιότητας. Θέλω αλληλεγγύη. Και θέλω διαφάνεια σχετικά με την κατάσταση στις άλλες χώρες», δήλωσε ο Ντε Βέβερ σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη, στα πλαίσια της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής στην Κοπεγχάγη.
«Δεν νομίζω ότι αυτή είναι μια παράλογη θέση», πρόσθεσε.
Η πρόταση που συνέταξε η Κομισιόν έχει θέσει το Βέλγιο στο επίκεντρο: η χώρα φιλοξενεί το Euroclear, το κεντρικό αποθετήριο τίτλων που διατηρεί το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, τα οποία είχαν δεσμευτεί από τους δυτικούς συμμάχους στις πρώτες μέρες του πολέμου.
Σύμφωνα με το σχέδιο, που βρίσκεται ακόμα στα αρχικά στάδια, το Euroclear θα μεταφέρει τα υπόλοιπα μετρητά στην Κομισιόν. Η Κομισιόν θα εκδώσει στη συνέχεια το δάνειο 140 δισ. € στην Ουκρανία, το οποίο θα εκταμιεύεται σταδιακά και υπό όρους.
Η Ουκρανία θα κληθεί να αποπληρώσει το δάνειο μόνο αφού η Ρωσία συμφωνήσει να αποζημιώσει για τις ζημιές, εξ ου και η ονομασία «Δάνειο Επανορθώσεων». Στη συνέχεια, η Κομισιόν θα αποπληρώσει το Euroclear, και το Euroclear θα αποζημιώσει τη Ρωσία, ολοκληρώνοντας τον κύκλο.
Δεδομένου ότι το Κρεμλίνο είναι απίθανο να παράσχει αποζημιώσεις, το σχέδιο μπορεί, στην πράξη, να θεωρηθεί κατάσχεση κρατικών περιουσιακών στοιχείων, πράξη που είναι παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
«Κανείς γύρω από το τραπέζι, συμπεριλαμβανομένου κι εμού, δεν θα ήθελε να δει αυτά τα χρήματα να επιστρέφουν στον Βλαντιμίρ Πούτιν. Κανείς», δήλωσε ο Ντε Βέβερ στους δημοσιογράφους.
Στις δηλώσεις του, ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε επανειλημμένα τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία ως «το κοτόπουλο» και τα υπερκέρδη τους ως «τα αυγά». Μέχρι στιγμής, η ΕΕ έχει δεσμεύσει μόνο τα υπερκέρδη για την ενίσχυση της Ουκρανίας, αφήνοντας τα ίδια τα κεφάλαια ανέγγιχτα.
Ωστόσο, το νέο σχέδιο θα προχωρήσει περαιτέρω και θα μεταφέρει ολόκληρο το κεφάλαιο, αφαιρώντας ενδεχομένως ένα ισχυρό διαπραγματευτικό εργαλείο για το Κίεβο και τους συμμάχους του.
«Η ερώτηση τώρα είναι: μπορούμε να φάμε το κοτόπουλο;» αναρωτήθηκε ο Ντε Βέβερ. «Το πρώτο πρόβλημα, φυσικά, είναι ότι χάνεις τα χρυσά αυγά αν φας τα κοτόπουλα. Πρέπει να το λάβεις υπόψη. Αν βάλεις το κοτόπουλο στο τραπέζι και το φας, τότε χάνεις ένα χρυσό αυγό».
Ο πρωθυπουργός, όμως, αναγνώρισε την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης του Κιέβου, μετά την αλλαγή πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες ουσιαστικά έκοψαν τα κονδύλια. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε συχνά χαρακτηρίσει την εισβολή καθαρά ως ευρωπαϊκό πρόβλημα.
Το Κίεβο εκτιμάται ότι χρειάζεται 60 δισ. € μεταξύ 2026 και 2027 για να καλύψει το δημοσιονομικό του έλλειμμα, και παρόμοιο ποσό για την προμήθεια όπλων και πυρομαχικών.
«Βρισκόμαστε σε οξεία προβλήματα. Αν η Ευρώπη πρέπει να πληρώσει, και μόνο η Ευρώπη πρέπει να πληρώσει, για τους Ουκρανούς και τον πόλεμο, θα χρειαστούμε πολλά χρήματα», δήλωσε ο Ντε Βέβερ.
«Καταλαβαίνω την επιθυμία να φάμε το κοτόπουλο τώρα».
Ο Ντε Βέβερ προέβλεψε ότι ο «Συνασπισμός των Προθύμων», η συμμαχική ομάδα υπό τη συν-ηγεσία Γαλλίας και Ηνωμένου Βασιλείου για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας στην μεταπολεμική Ουκρανία, σύντομα μπορεί να μετατραπεί σε «Συνασπισμό των Τιμών», μετά την αποχώρηση της Ουάσιγκτον.
«Πρέπει να βάλεις τα χρήματά σου εκεί που μιλάς», είπε.
Οι έξι ερωτήσεις του Ντε Βέβερ
Στις δηλώσεις του την Πέμπτη, ο Ντε Βέβερ απαρίθμησε έξι ερωτήματα που θέλει η Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να ξεκαθαρίσουν πριν προχωρήσουν στο Δάνειο Επανορθώσεων:
Η διαχείριση των διαιτητικών υποθέσεων που ξεκίνησε η Ρωσία
Η ανάγκη πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου
Η αμοιβαία κατανομή των κινδύνων μεταξύ των κρατών-μελών
Η προστασία του ευρώ ως αποθεματικού νομίσματος
Η χρήση των ρωσικών κεφαλαίων που βρίσκονται εκτός Βελγίου
Το μέλλον του τρέχοντος δανείου της G7, βασισμένο σε υπερκέρδη
«Είμαστε ήδη πρόθυμοι και ικανοί να προχωρήσουμε. Δεν υπάρχει πρόβλημα. Αλλά θέλω απαντήσεις σε κάθε ερώτημα που έθεσα», τόνισε ο Ντε Βέβερ.
Ο πρωθυπουργός έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην αμοιβαία κατανομή των κινδύνων, ώστε το Βέλγιο, χώρα με 11 εκατ. κατοίκους και ΑΕΠ 664 δισ. €, να μην μείνει μόνο του.
Η Γερμανία, η Γαλλία, οι χώρες της Βαλτικής και οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης έχουν ήδη υποστηρίξει το νέο σχέδιο.
«Αν μπούμε σε αχαρτογράφητα νερά, ίσως είμαστε υπεύθυνοι για τόκους. Ίσως είμαστε υπεύθυνοι για ζημιές. Και αυτό θα μας φέρει σε δικαστικές διαμάχες για πολλά, πολλά χρόνια. Άρα κάθε χώρα θα πρέπει να εγγυηθεί, αναλογικά, σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά», είπε.
«Είναι ρίσκο αυτό που πρόκειται να κάνουμε. Θέλω όλοι να το γνωρίζουν. Και θέλω υπογραφή: Μπαίνουμε σε αυτό το σκάφος μαζί σας. Ό,τι χρειαστεί, όπου κι αν πλεύσει, και ό,τι κι αν συναντήσει».
Η έκκλησή του έρχεται μετά την ψήφιση διατάγματος από τη Ρωσία για επιτάχυνση της διαδικασίας αναδιανομής περιουσιακών στοιχείων εντός της χώρας, το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως βάση για αντιποίνους.
«Μιλάμε για σχέδια για παράνομη κατάσχεση ρωσικής περιουσίας. Στα ρωσικά, αυτό λέγεται απλά κλοπή», δήλωσε ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ, προσθέτοντας ότι «οι εμπλεκόμενοι θα διωχθούν με τον ένα ή άλλο τρόπο, θα κληθούν όλοι να λογοδοτήσουν».
Την Τετάρτη, η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιχείρησε να κατευνάσει τις ανησυχίες, λέγοντας: «Είναι απολύτως σαφές ότι το Βέλγιο δεν μπορεί να είναι το μόνο κράτος-μέλος που φέρει τον κίνδυνο, αλλά οι κίνδυνοι πρέπει να μοιραστούν σε ευρύτερους ώμους».
Οι αξιωματούχοι της Κομισιόν αναφέρουν ότι η προτιμώμενη επιλογή τους θα ήταν η χρήση του προϋπολογισμού της ΕΕ ως απόλυτη εγγύηση, κάτι που απαιτεί τη συναίνεση και των 27 πρωτευουσών.
Ο Ντε Βέβερ παραδέχθηκε ανοιχτά ότι το μέγιστο που ελπίζει να εξασφαλίσει είναι η στήριξη 25 χωρών, προφανής αναφορά σε Ουγγαρία και Σλοβακία, δύο έντονους επικριτές της πολιτικής της ΕΕ για την Ουκρανία.
Today