Η Ευρώπη χαιρετίζει τη συμφωνία Ισραήλ – Χαμάς, αλλά επιμένει στη λύση των δύο κρατών

Η Ευρώπη χαιρέτισε την ανακοίνωση, αργά το βράδυ της Πέμπτης, ότι το Ισραήλ και η Χαμάς υπέγραψαν την πρώτη φάση ενός ειρηνευτικού σχεδίου, το οποίο προωθήθηκε από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ.

Ωστόσο, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες τόνισαν ότι η συμφωνία αυτή πρέπει να αποτελέσει τη βάση για τη λύση των δύο κρατών, κάτι που η ισραηλινή ηγεσία θεωρεί «κόκκινη γραμμή».

«Η συμφωνία αυτή πρέπει να σηματοδοτήσει το τέλος του πολέμου και την αρχή μιας πολιτικής λύσης, βασισμένης στη λύση των δύο κρατών», έγραψε ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, στην πλατφόρμα X το πρωί της Πέμπτης.

«Η Γαλλία είναι έτοιμη να συμβάλει σε αυτόν τον στόχο. Θα το συζητήσουμε σήμερα το απόγευμα στο Παρίσι με τους διεθνείς μας εταίρους», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με το Παρίσι, στη συνάντηση θα συμμετάσχουν οι υπουργοί Εξωτερικών Γερμανίας, Αιγύπτου, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Ισπανίας, Ιταλίας, Ιορδανίας, Κατάρ, Ηνωμένου Βασιλείου και Τουρκίας, καθώς και ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ. Στόχος της συνάντησης είναι «να προσδιοριστούν οι κύριες παράμετροι για την επόμενη μέρα (ασφάλεια, διακυβέρνηση, ανασυγκρότηση) και οι όροι μιας συλλογικής δέσμευσης».

Η συμφωνία, που ανακοίνωσε ο Τραμπ το βράδυ της Τετάρτης, προβλέπει την απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων Ισραηλινών ομήρων στη Γάζα, ενώ το Ισραήλ θα απελευθερώσει σχεδόν 2.000 Παλαιστινίους κρατούμενους, θα επιτρέψει τη διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας και θα αποσύρει τα στρατεύματά του από το μέτωπο.

Η ηγεσία της ΕΕ, όπως και ο Μακρόν, χαρακτήρισε τη συμφωνία «ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί» για να τεθούν τα θεμέλια μιας διαρκούς ειρήνης, «βασισμένης στη λύση των δύο κρατών».

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να στηρίζει την ταχεία και ασφαλή παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Και όταν έρθει η στιγμή, θα είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε στην ανάκαμψη και την ανοικοδόμηση», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ανάλογο μήνυμα έστειλε και η Ύπατη Εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, λέγοντας ότι «η ΕΕ θα κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει την εφαρμογή της συμφωνίας».

Το ίδιο κάλεσμα απηύθυνε και ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, ο οποίος εξέφρασε την ελπίδα πως η συμφωνία «θα αποτελέσει προοίμιο για μια βιώσιμη πολιτική λύση, που θα τερματίσει την ισραηλινή κατοχή και θα οδηγήσει στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα της 4ης Ιουνίου 1967».

Ωστόσο, το Ισραήλ δύσκολα θα δώσει ιδιαίτερο βάρος στις ευρωπαϊκές εκκλήσεις. Ο Πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είχε δεσμευθεί, πριν από έναν μήνα, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε παράνομο εποικισμό στη Δυτική Όχθη, ότι η κυβέρνησή του «θα τηρήσει την υπόσχεσή της να μην υπάρξει παλαιστινιακό κράτος».

Σε συνέντευξή του στο Euronews την Κυριακή, ο Νετανιάχου δήλωσε ότι η δημιουργία παλαιστινιακού κράτους θα αποτελούσε «την ύψιστη ανταμοιβή για τη Χαμάς, μετά τη μεγαλύτερη σφαγή Εβραίων από το Ολοκαύτωμα».

Επέκρινε επίσης τα κράτη-μέλη της ΕΕ που έχουν αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος, κατηγορώντας την Ένωση ότι «απουσίαζε από τις ειρηνευτικές προσπάθειες» και πως έχει καταστεί «άσχετη».

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σχέδια αναστολής της διμερούς συνεργασίας με το Ισραήλ και μερικής αναστολής των εμπορικών τμημάτων της συμφωνίας σύνδεσης με το Τελ Αβίβ.

Αυτό το βήμα απαιτεί ειδική πλειοψηφία μεταξύ των 27 κρατών-μελών, ωστόσο Γερμανία, Ιταλία, Ουγγαρία και Τσεχία συνεχίζουν να μπλοκάρουν τις προσπάθειες για κυρώσεις εις βάρος του Ισραήλ.

⚠️ Εκκρεμότητες στην εφαρμογή της συμφωνίας

Η Πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, δεν έκανε καμία αναφορά στη λύση των δύο κρατών στην αρχική της δήλωση, παρότι χαιρέτισε τη συμφωνία, όπως και ο Υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Γιόχαν Βάντεπουλ. Και οι δύο πάντως διαβεβαίωσαν ότι οι χώρες τους «είναι έτοιμες» να στηρίξουν τα επόμενα βήματα για την ειρήνη ή τη σταθεροποίηση και ανοικοδόμηση της Γάζας.

Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, που έχει ζητήσει πιο αυστηρές ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά του Ισραήλ, δήλωσε πως «ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε το μέλλον με ελπίδα, αλλά και με δικαιοσύνη και μνήμη».

Η ανακοίνωση της συμφωνίας ήρθε δύο ημέρες μετά τη δεύτερη επέτειο της φονικής επίθεσης που εξαπέλυσε η Χαμάς —μια οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική από την ΕΕ και τις ΗΠΑ— κατά την οποία 1.200 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν και πάνω από 250 κρατήθηκαν όμηροι. Από τους 48 ομήρους που παραμένουν, οι 20 είναι ακόμη ζωντανοί.

Περισσότεροι από 65.000 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους από τη συνέχιση των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Ισραήλ, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της Γάζας που ελέγχονται από τη Χαμάς, οι οποίες δεν διαχωρίζουν αμάχους και μαχητές στα στοιχεία τους.

Παρά τη συμφωνία, σημαντικές προκλήσεις παραμένουν για την εφαρμογή του ειρηνευτικού σχεδίου για τη Γάζα, του οποίου η δεύτερη φάση προβλέπει αφοπλισμό της Χαμάς, αποστρατιωτικοποίηση της περιοχής και ανάπτυξη διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης.