Ευρωπαϊκό δάνειο ύψους 35 δισ στην Ουκρανία από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να αντλήσει δάνειο ύψους 35 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη της ουκρανικής οικονομίας και του στρατού, με στόχο να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές συνέπειες της ρωσικής επίθεσης στις υποδομές της χώρας αλλά και να περιοριστούν τα εδαφικά κέρδη της Μόσχας στα ανατολικά

Το δάνειο ανακοινώθηκε από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την Παρασκευή κατά την επίσκεψή της στο Κίεβο. "Οι αδυσώπητες ρωσικές επιθέσεις σημαίνουν ότι η Ουκρανία χρειάζεται συνεχή στήριξη από την ΕΕ", δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. "Πρόκειται για άλλη μια σημαντική συμβολή της ΕΕ στην ανάκαμψη της Ουκρανίας".

 «Πρόκειται μια ολοκληρωμένη δέσμη χρηματοδοτικής συνδρομής, η οποία αποτελείται από έναν μηχανισμό δανειακής συνεργασίας για την Ουκρανία ύψους έως 45 δισ. ευρώ και ένα έκτακτο δάνειο μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής ύψους έως 35 δισ. ευρώ», όπως διευκρινίζει η Κομισιόν. 

Η Ουκρανία μπορεί να χρησιμοποιήσει τη στήριξη για την αποπληρωμή επιλέξιμων δανείων από την ΕΕ και άλλους δανειστές που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία της G7 «Δάνεια επιτάχυνσης έκτακτων εσόδων για την Ουκρανία» (ERA). 

Το πακέτο αξιοποιεί έκτακτα κέρδη από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, στέλνοντας σαφές μήνυμα ότι το βάρος της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας θα επωμιστούν οι υπεύθυνοι για την καταστροφή της.

Η προσέγγιση αυτή θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά με δομημένο τρόπο και σε τέτοια κλίμακα σε όλους τους δανειστές της ΕΕ και της G7, εξασφαλίζοντας μακροπρόθεσμη, σταθερή χρηματοδοτική στήριξη για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα της Ουκρανίας. 

Η πρόταση απαιτεί έγκριση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ στο Συμβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ.  Λόγω του επείγοντος χαρακτήρα της πρότασης, η Επιτροπή θα επιχειρήσει να εξασφαλίσει την ταχεία έγκρισή της. 

Η αρχική ιδέα προέβλεπε ότι η ΕΕ και οι ΗΠΑ θα συνεισέφεραν από 20 δισεκατομμύρια δολάρια η καθεμία, ενώ ο Καναδάς, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιαπωνία θα δέσμευαν τα υπόλοιπα κεφάλαια.

Όμως η πρωτοβουλία της G7 έχει βαλτώσει σε τεχνικές συνομιλίες μεταξύ αξιωματούχων της ΕΕ και των ΗΠΑ, χωρίς να διαφαίνεται εύκολη λύση.

Καθώς οι κυρώσεις της ΕΕ για τα περιουσιακά στοιχεία πρέπει να ανανεώνονται κάθε έξι μήνες με ομοφωνία, ο Λευκός Οίκος φοβάται ότι η Ουγγαρία, το πιο φιλικό προς τη Ρωσία κράτος-μέλος, θα μπορούσε να ασκήσει βέτο, να ξεπαγώσει τα χρήματα και να προκαλέσει τη διάλυση ολόκληρου του δανείου, αφήνοντας τους δυτικούς συμμάχους να πληρώσουν το λογαριασμό της αποπληρωμής με τους εθνικούς τους προϋπολογισμούς.

Την περασμένη εβδομάδα, η Επιτροπή παρουσίασε στα κράτη μέλη τρεις επιλογές για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης προβλεψιμότητας των κυρώσεων, με περιόδους ανανέωσης που κυμαίνονται από 36 μήνες έως πέντε χρόνια.

Όμως, λίγες ημέρες αργότερα, η Ουγγαρία κατέστησε σαφές ότι δεν θα προχωρήσει στην εφαρμογή του σχεδίου μέχρι τις προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου στις ΗΠΑ.

Η έλλειψη συναίνεσης καθιστά δύσκολο για τις Βρυξέλλες να δώσουν στην Ουάσινγκτον τις νομικές εγγυήσεις που χρειάζεται. Λόγω των οικονομικών κινδύνων που συνδέονται με το εγχείρημα, το αμερικανικό Κογκρέσο θα πρέπει να εγκρίνει πρόσθετη χρηματοδότηση, κάτι που είναι απίθανο να συμβεί.

Με την κατάσταση στην Ουκρανία να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη και να αυξάνονται οι φόβοι για ανθρωπιστική κρίση τον χειμώνα, η Επιτροπή εντείνει τη συμμετοχή της στα 35 δισ. ευρώ, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τις ανησυχίες του Λευκού Οίκου.

Η πρόταση Φον ντερ Λάιεν θα χρησιμοποιήσει ως εγγύηση τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος απαιτεί ειδική πλειοψηφία των κρατών μελών, παρακάμπτοντας έτσι τις απειλές βέτο της Ουγγαρίας.

Οι λεπτομέρειες του σχεδίου της Επιτροπής δεν ήταν άμεσα διαθέσιμες.

Πριν από την επίσκεψή της στο Κίεβο, η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ένα πακέτο βοήθειας ύψους 160 εκατ. ευρώ για την Ουκρανία, με 100 εκατ. ευρώ να υποστηρίζονται από τα δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας για την επισκευή σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προσφέροντας δυναμικότητα 2,5 γιγαβάτ.