Αποκλειστικό: «Κλείδωσε» νέο πακέτο στήριξης της ΕΕ προς την Αίγυπτο

Πακέτο στήριξης ύψους 75 εκατομμυρίων ευρώ προς την Αίγυπτο αποδεσμεύει η Κομισιόν, με τις λεπτομέρειες να κλειδώνουν στη σύνοδο κορυφής υψηλού επιπέδου που θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη στις Βρυξέλλες, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στο Euronews.

Το πακέτο αποσκοπεί στην προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προώθηση της ανάπτυξης χωρίς αποκλεισμούς μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης στην υγεία, την εκπαίδευση, το πόσιμο νερό και την αποχέτευση, ιδίως για τις γυναίκες και τους νέους, διευκρίνισε ο αξιωματούχος.

Η Αίγυπτος διαδραμάτισε αποφασιστικό ρόλο στη επίτευξη της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Φιλοξένησε επίσης τη διεθνή διάσκεψη με στόχο την υλοποίηση της πρώτης φάσης της ειρήνης στη Γάζα νωρίτερα αυτό το μήνα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ήταν παρών μαζί με Ευρωπαίους και Άραβες ηγέτες.

Η χρηματοδότηση αποτελεί μέρος ενός χρηματοδοτικού πλαισίου που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2024, το οποίο προβλέπει συνολικές επενδύσεις ύψους 7,4 δισ. ευρώ στην Αίγυπτο μεταξύ 2024 και 2027.

"Η σημερινή πρώτη σύνοδος υψηλού επιπέδου ΕΕ-Αιγύπτου και η Σύνοδος Κορυφής σηματοδοτούν μια νέα φάση στη στρατηγική και συνολική εταιρική μας σχέση, ενισχύοντας περαιτέρω τη συνεργασία για την οικονομική ανθεκτικότητα, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις μεταρρυθμίσεις", ανέφερε σε δήλωσή της η Ευρωπαία Επίτροπος για τη ΜεσόγειοDubravka Šuica**.**

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης η ΕΕ θα εκπροσωπηθεί από την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι θα συμμετάσχει στη συνάντηση.

Εκτός από το πακέτο 75 εκατομμυρίων ευρώ, η Επιτροπή θα ανακοινώσει επίσης πρόσθετα δάνεια κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, δήλωσε ο αξιωματούχος της ΕΕ.

Το Euronews επικοινώνησε με την αιγυπτιακή αποστολή στην ΕΕ για περισσότερες λεπτομέρειες, χωρίς να λάβει απάντηση κατά τη στιγμή της δημοσίευσης.

Δεν είναι η πρώτη φορά

Από τον Μάρτιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εντείνει τη συνεργασία της με την Αίγυπτο, την οποία θεωρεί στρατηγικό εταίρο σε έξι βασικούς τομείς: πολιτικές σχέσεις, οικονομική σταθερότητα, εμπόριο και επενδύσεις, μετανάστευση και κινητικότητα, ασφάλεια και δημογραφία και ανθρώπινο κεφάλαιο.

Στο πλαίσιο της ανανεωμένης εταιρικής σχέσης, η ΕΕ παρουσίασε μια δέσμη μέτρων στήριξης μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής ύψους 7,4 δισ. ευρώ για την περίοδο 2024-2027.

Η εκταμίευση των δόσεων δεν γίνεται αυτόματα, καθώς για κάθε μία από αυτές απαιτείται η έκδοση ξεχωριστής νομοθετικής πράξης της ΕΕ. Κατά συνέπεια, η διαδικασία μπορεί να επηρεαστεί από πολιτικές διαφωνίες, οδηγώντας ενδεχομένως στην αναστολή της.

Τον Απρίλιο του ίδιου έτους, η ΕΕ ενέκρινε και εκταμίευσε βραχυπρόθεσμο δάνειο μικροχρηματοδοτικής βοήθειας ύψους 1 δισ. ευρώ για να βοηθήσει την Αίγυπτο να αντιμετωπίσει επείγουσες προκλήσεις οικονομικής σταθερότητας ως μέρος της δέσμης μέτρων ύψους 7,4 δισ. ευρώ.

Νωρίτερα φέτος, οι χώρες της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν να προσθέσουν επιπλέον 4 δισ. ευρώ στο ίδιο πλαίσιο, τα οποία δεν έχουν ακόμη εκταμιευθεί.

Μια 20ετής σχέση

Η ΕΕ έχει αναπτύξει τακτικές σχέσεις με την Αίγυπτο μέσω του λεγόμενου "Συμβουλίου Σύνδεσης", το οποίο συγκλήθηκε για πρώτη φορά το 2004.

Πρόκειται για ένα κοινό πολιτικό όργανο που συγκαλείται συνήθως όποτε υπάρχει πολιτική βούληση, το οποίο διαχειρίζεται τις διμερείς σχέσεις της ΕΕ με μια χώρα εκτός ΕΕ, επιβλέποντας τις συμφωνίες τους και καθοδηγώντας την πολιτική και οικονομική συνεργασία.

Εκτός από το συμβούλιο σύνδεσης, η ΕΕ και η Αίγυπτος αποφάσισαν να συγκαλούν μια συνάντηση υψηλού επιπέδου κάθε δύο χρόνια, ως ένδειξη της εντατικοποίησης των διμερών σχέσεων, με τη συνάντηση της Τετάρτης να είναι η πρώτη.

"Η ΕΕ εκτιμά βαθύτατα τον σταθεροποιητικό ρόλο της Αιγύπτου στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και τον διαμεσολαβητικό της ρόλο στη σύγκρουση στη Γάζα. Η πρώτη μας διμερής σύνοδος κορυφής θα αποτελέσει μια εξαιρετική ευκαιρία να εμβαθύνουμε περαιτέρω την εταιρική μας σχέση, να συνεργαστούμε για την αντιμετώπιση των κοινών μας προκλήσεων και να απελευθερώσουμε πλήρως το δυναμικό της σχέσης μας", δήλωσε ο Αντόνιο Κόστα σε δελτίο Τύπου ενόψει της εκδήλωσης.

Το τελευταίο Συμβούλιο Σύνδεσης με την Αίγυπτο πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2024, όπου οι δύο πλευρές δεν υιοθέτησαν επισήμως συγκεκριμένες νέες αποφάσεις, αλλά αντίθετα εξέδωσαν πολιτική δήλωση με την οποία επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να ενισχύσουν τη συνεργασία και τους κοινούς στόχους, σηματοδοτώντας την 20ή επέτειο της συμφωνίας σύνδεσης.

Αγκάθι τα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Το 2024, η ΕΕ παρέμεινε ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αιγύπτου, αντιπροσωπεύοντας το 22% του συνολικού εμπορίου της. Ήταν ο κυριότερος προορισμός των αιγυπτιακών εξαγωγών (26,5%) και η κύρια πηγή των εισαγωγών της (19,9%).

Η Αίγυπτος αποτελεί επίσης χώρα-κλειδί στη διαχείριση της μετανάστευσης. Παρόλο που δεν αποτελεί σημαντικό κόμβο παράτυπων αναχωρήσεων, το 9% των μεταναστών που έφτασαν παράτυπα στο έδαφος της ΕΕ είναι Αιγύπτιοι υπήκοοι, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2024 της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τη μετανάστευση ΔΟΜ.

Σε επιστολή προς τους αρχηγούς των κρατών μελών της ΕΕ ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της Πέμπτης, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν δεσμεύτηκε για την έγκριση επιπλέον 675 ευρώ για τη διαχείριση της μετανάστευσης σε Αίγυπτο, Τυνησία, Λιβύη, Μαρόκο και Αλγερία για τον έλεγχο των παράνομων αναχωρήσεων για την περίοδο 2025-2027.

Σύμφωνα με το Ταμείο Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών (UNFPA), το 2025 ο πληθυσμός της Αιγύπτου εκτιμάται σε περίπου 116,3 εκατομμύρια άτομα, με μέση ηλικία περίπου 24,5 ετών.

Οι νέοι τείνουν να εγκαταλείπουν την Αίγυπτο λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης που βιώνει η βορειοαφρικανική χώρα και του ισχυρού ελέγχου της κοινωνίας από το καθεστώς Αλ Σίσι.

Η ΕΕ στοχεύει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για να παραμείνουν οι νέοι στην Αίγυπτο, επενδύοντας στη χώρα, αλλά οι ειδικοί επεσήμαναν ότι το καθεστώς είναι μέρος του λόγου για τον οποίο η αιγυπτιακή οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα.

Ο Anthony Dworking του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR) δήλωσε ότι ένα από τα προβλήματα της Αιγύπτου είναι "η κυριαρχία του στρατού και των επιχειρήσεων που συνδέονται με το καθεστώς στην οικονομία της χώρας, η οποία εκτοπίζει τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα".

"Η κυβέρνηση της Αιγύπτου έχει υποσχεθεί μεταρρυθμίσεις για την εξίσωση των οικονομικών όρων ανταγωνισμού, αλλά η πρόοδος είναι αργή. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να τονίσουν ότι η εμβάθυνση της συνεργασίας εξαρτάται από την τήρηση των υποσχέσεων της Αιγύπτου", πρόσθεσε.