Αυστρία - Βουλευτικές εκλογές: Επικράτηση της ακροδεξιάς για πρώτη φορά από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο

Για πρώτη φορά στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας ένα ακροδεξιό κόμμα επικρατεί σε βουλευτικές εκλογές στην Αυστρία.

Το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας (FPÖ) του Χέρμπερτ Κικλ κερδίζει για πρώτη φορά από το 1945 την πρωτιά, αφήνοντας στην δεύτερη θέση το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα (ÖVP) του καγκελάριου Καρλ Νεχάμερ και στην τρίτη το Σοσιαλιστικό Κόμμα (SPÖ).

Σύμφωνα με τα τελικά αποτελέσματα, το FPÖ συγκέντρωσε 28,8%, αυξάνοντας τις δυνάμεις του κατά 12,6 μονάδες από τις εκλογές του 2019, επιβεβαιώνοντας τις δημοσκοπήσεις που το ήθελαν να πλησιάζει το 29%.

Το ÖVP έχασε 11,1 μονάδες και περιορίστηκε στο 26,3%, ενώ το SPÖ έμεινε στο 21,1%, με ποσοστό κατά 0,08% χαμηλότερο από αυτό των προηγούμενων εκλογών.

Οι φιλελεύθεροι NEOS πέρασαν στην τέταρτη θέση με 9,25% (+1,1%), αφήνοντας πίσω τους συγκυβερνώντες Πράσινους με 8,3% και απώλειες 5,6 μονάδων.

«Γρίφος» ο σχηματισμός νέας κυβέρνησης

Η απερχόμενη κυβέρνηση, ένας συνασπισμός του κόμματος του Νεχάμερ και των οικολόγων Πρασίνων, έχασε την πλειοψηφία στην κάτω βουλή, ωστόσο η υπόθεση σχηματισμού νέου κυβερνητικού συνασπισμού αποτελεί «σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες».

Με βάση τα ποσοστά, μαθηματικά είναι εφικτοί τρεις δικομματικοί συνασπισμοί: FPÖ-ÖVP, σχήμα που έχει επαναληφθεί ήδη δύο φορές και θα είχε 108 από τις 183 έδρες· ο κλασικός «μεγάλος» συνασπισμός ÖVP-SPÖ, αλλά με μόλις 93 έδρες και πλειοψηφία μίας έδρας και ο μάλλον απίθανος FPÖ-SPÖ και 97 έδρες. Υπάρχει βεβαίως πιθανότητα τρικομματικού συνασπισμού, με την συμμετοχή κάποιου από τα μικρότερα κόμματα.

Ο καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα νέου συνασπισμού με το Κόμμα της Ελευθερίας, απορρίπτει όμως την συνεργασία με τον ίδιο τον Χέρμπερτ Κικλ, παρότι ο τελευταίος έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι επιθυμεί να γίνει «καγκελάριος του λαού».

«Γράψαμε ιστορία»

Μιλώντας στους υποστηρικτές του στη Βιέννη, ο ηγέτης του Κόμματος Ελευθερίας Χέρμπερτ Κικλ δήλωσε ότι αποτελεί "κομμάτι της ιστορίας που γράψαμε μαζί σήμερα".

"Ανοίξαμε την πόρτα σε μια νέα εποχή. Τώρα θα γράψουμε πραγματικά μαζί αυτό το νέο κεφάλαιο της αυστριακής ιστορίας", είπε.

"Δεν μπορώ να σας πω πόσο χαρούμενος είμαι για αυτό το αποτέλεσμα. Αυτό που πετύχαμε είναι πέρα από τα πιο τρελά μου όνειρα".

Αλλά για να γίνει ο νέος ηγέτης της Αυστρίας, ο Κικλ χρειάζεται έναν εταίρο για να συγκεντρώσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία κάτι που δεν διαφαίνεται.

Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι είναι ανοιχτός σε διαπραγματεύσεις με άλλα κόμματα, αλλά μέχρι στιγμής οι αντίπαλοί του -συμπεριλαμβανομένου του Νεχάμερ και του ηγέτη των Σοσιαλδημοκρατών Αντρέας Μπάμπλερ- έχουν δηλώσει ότι δεν θα συνεργαστούν με την ακροδεξιά.

«Δεν μπορείς να διοικήσεις με θεωρίες συνωμοσίας»

Μιλώντας στη Βιέννη, ο απερχόμενος καγκελάριος Καρλ Νεχάμερ δήλωσε ότι είναι "πικρό" το γεγονός ότι το κόμμα του έχασε, αλλά η θέση του απέναντι στον Κικλ δεν έχει αλλάξει.

"Πάντα έλεγα ότι με τον Χέρμπερτ Κικλ, ο οποίος πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας, ο οποίος κατηγορεί τον ΠΟΥ ότι είναι η επόμενη παγκόσμια κυβέρνηση και τη συνάντηση στο Νταβός ότι είναι μια προπαρασκευαστική συνάντηση για την παγκόσμια κυριαρχία, δεν μπορείς να διοικήσεις ένα κράτος λογικά και υπεύθυνα μαζί του. Και εξακολουθώ να επιμένω σε αυτό", δήλωσε.

«Αυστρία - Φρούριο»

Η ακροδεξιά έχει επωφεληθεί από την απογοήτευση για τον υψηλό πληθωρισμό, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πανδημία COVID-19 και έχει επίσης βασιστεί στις ανησυχίες του εκλογικού σώματος για τη μετανάστευση.

Στο προεκλογικό του πρόγραμμα, με τίτλο "Αυστρία - Φρούριο", το Κόμμα Ελευθερίας ζητά την "επιστροφή των απρόσκλητων ξένων", την επίτευξη ενός πιο "ομοιογενούς" έθνους με αυστηρό έλεγχο των συνόρων και την αναστολή του δικαιώματος ασύλου μέσω ενός νόμου έκτακτης ανάγκης.

Το Κόμμα Ελευθερίας ζητά επίσης τον τερματισμό των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ασκεί έντονη κριτική στη δυτική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία και θέλει να υποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την «Ασπίδα του Ουρανού», ένα σχέδιο αντιπυραυλικής άμυνας που ξεκίνησε η Γερμανία.

Ο Κικλ επικρίνει αυτό που αποκαλεί "ελίτ" στις Βρυξέλλες και ζητάει να επιστρέψουν ορισμένες εξουσίες από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Αυστρία.

«Συναγερμός στην Ευρώπη»

Η νίκη του Κόμματος Ελευθερίας προκάλεσε διαδηλώσεις έξω από το κτίριο του κοινοβουλίου στη Βιέννη με διαδηλωτές να κρατούν πλακάτ με συνθήματα όπως "Ο Κικλ είναι ναζιστής".

Η πρώτη νίκη κόμματος της άκρας δεξιάς σε εκλογική διαδικασία στη μεταπολεμική ιστορία της Αυστρίας σημαίνει «συναγερμό» για την Ευρώπη, ανέφερε η Διεθνής Επιτροπή του Άουσβιτς.

«Για τους επιζήσαντες του Ολοκαυτώματος, οι πρώτες προβλέψεις των αποτελεσμάτων εκλογών στην Αυστρία, πάνω απ’ όλα η ενίσχυση της άκρας δεξιάς γύρω από τον Χέρμπερτ Κικλ και το FPÖ, προσθέτουν νέο κεφάλαιο που προκαλεί συναγερμό» στους «φόβους και στις ανησυχίες» που προϋπήρχαν, τόνισε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Κρίστοφ Χόιμπνερ.

Η συλλογικότητα, αρμόδια για το μουσείο στο άλλοτε στρατόπεδο συγκέντρωσης και εξόντωσης των ναζί, πρόσθεσε πως εναποθέτει τις ελπίδες της στην «ενότητα των αυστριακών δημοκρατών».

Για το καλό της χώρας και της Ευρώπης, οι υποστηρικτές της δημοκρατίας στην Ευρώπη πρέπει να ενωθούν, «να εναντιωθούν» στην παράδοση «της ιστορίας στη λήθη» και «στην ιδεολογία των παλιών και νέων ακροδεξιών εξτρεμιστών».

Η επικράτηση του FPÖ, κόμματος που ίδρυσαν ναζί, με λόγο κατά των μεταναστών και κεντρικό σύνθημα «Οχυρό Αυστρία-Οχυρό Ευρώπη» ακολουθεί την ενίσχυση ακροδεξιών σχηματισμών στην Ολλανδία, στην Ιταλία, στη Γαλλία και στη Γερμανία.

Ποιος είναι ο Χέρμπερτ Κικλ

Ο θριαμβευτής των εκλογών είναι ίσως ο πιο πολωτικός πολιτικός στην Αυστρία. Η προκλητική ρητορική και οι τουλάχιστον αμφιλεγόμενες δηλώσεις του δεν επιτρέπουν να περάσει απαρατήρητος, παρότι ο 55χρονος ηγέτης του FPÖ θεωρείται μάλλον ακοινώνητος.

«Οι αιτούντες άσυλο θα πρέπει στο εξής να συγκεντρώνονται όλοι σε ένα σημείο», έχει πει αναφερόμενος στο μεταναστευτικό, κάτι που ερμηνεύθηκε ως έμμεση αναφορά σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ δηλώσεις του τύπου «περισσότερο θάρρος για το βιεννέζικο αίμα μας — οι πολλοί ξένοι δεν κάνουν καλό σε κανέναν», μάλλον δεν χρειάζονται σχολιασμό, ούτε η τοποθέτησή του ότι «οι νόμοι πρέπει να ακολουθούν την πολιτική και όχι η πολιτική τους νόμους» και ότι οι μετανάστες θα πρέπει να απελαύνονται ακόμη και χωρίς δικαστική διαδικασία.

Στο ίδιο πνεύμα, κατά την διάρκεια μάλιστα της θητείας του ως υπουργού Εσωτερικών, έχει δηλώσει ότι οι συμφωνίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα «μας εμποδίζουν να κάνουμε αυτό που πρέπει». Τα πρόσφατα περιστατικά, με την ακύρωση των συναυλιών της Τέιλορ Σουίφτ στην Βιέννη, λόγω ισλαμιστικής απειλής και τον βοσνιακής καταγωγής Αυστριακό που βρέθηκε ένοπλος μπροστά στο ισραηλινό προξενείο του Μονάχου, έριξαν απλώς περισσότερο νερό στον μύλο του.

Ενόψει των εκλογών, ο Χέρμπερτ Κικλ φρόντισε επίσης να «εξαφανίσει» οτιδήποτε κινείτο ακόμη δεξιότερά του, «υιοθετώντας» το «Κίνημα της Ταυτότητας» του Μάρτιν Ζέλνερ, το οποίο περιέγραψε ως «ενδιαφέρον εγχείρημα που αξίζει να στηριχθεί» και ως «μη-κυβερνητική οργάνωση».

Ανεξαρτήτως πάντως του πώς τον βλέπει ο κ. Κικλ, ο Μάρτιν Ζέλνερ είναι ηγετική προσωπικότητα του νεοναζιστικού ακτιβισμού στην Ευρώπη, εμπνευστής του «Σχεδίου Μαδαγασκάρη» (προβλέπει υποχρεωτική απέλαση εκατομμυρίων μεταναστών σε κάποια χώρα που θα τους υποδεχτεί, έναντι οικονομικών ανταλλαγμάτων), το οποίο, όπως αποκαλύφθηκε, συζητούσε πριν από έναν χρόνο με γερμανούς ομοϊδεάτες του από την Εναλλακτική για την Γερμανία (AfD), σε μυστική συνάντηση στο Βρανδεμβούργο. Έκτοτε του έχει επιβληθεί απαγόρευση εισόδου στην Γερμανία.

Ο κ. Κικλ υποστηρίζει τον Βλαντίμιρ Πούτιν και την συνέχιση των προμηθειών ενέργειας από την Ρωσία. Τον Μάρτιο του 2022 είχε δηλώσει ότι ευθύνονται και οι δύο πλευρές για τον πόλεμο στη Ουκρανία και ότι οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στην Ρωσία συνιστούν παραβίαση της ουδετερότητας της Αυστρίας, η οποία είναι γεγονός ότι δυσανασχετεί για την αποχώρηση του ρωσικού χρήματος. Όταν ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι μίλησε στο αυστριακό κοινοβούλιο, ο Χέρμπερτ Κικλ βγήκε επιδεικτικά από την αίθουσα.

Η στάση του εντάσσεται με συνέπεια στην προσπάθεια να «πουλήσει» τον εαυτό του ως αδιάφθορο και αντισυστημικό. Ο Χέρμπερτ Κικλ, ο οποίος σπούδασε Φιλοσοφία και Ιστορία, αλλά δεν πήρε ποτέ πτυχίο, θήτευσε ως λογογράφος στο πλευρό του Γεργκ Χάιντερ και τελικά κατάφερε να ξεπεράσει τον δάσκαλό του.