Anket: Avrupalı tüketiciler güvenilir, kullanımı kolay ve ücretsiz bir dijital euro istiyor

Avrupalı tüketicilerin çoğu, yakında çıkması beklenen dijital euronun güvenli, kolay kullanılabilir ve ücretsiz olmasını bekliyor. Bu sonuç, Avrupa Tüketici Örgütü’nün (BEUC) yaptığı ve Euro Bölgesi'ndeki 10 ülkeden 10 binden fazla kişinin katıldığı yeni bir anketten geldi.

Yeni bir dijital ödeme yöntemi olarak örneğin dijital euro Avrupa’da hayata geçirilirse, katılımcıların büyük bölümü (yetişkinlerin yüzde 86’sı), dolandırıcılık ya da sahtekârlık durumunda paralarını geri alamayacaklarından en azından daha az endişe duyacaklarını söyledi. Ayrıca yüzde 87’si, dijital ödemelerin tüketiciler için ücretsiz olması gerektiğini belirtti.

BEUC Genel Direktörü Agustín Reyna, “Dijital euro, ancak kullanımı kolay olursa — dijital ödemelerde zorlanan kişiler için bile — dolandırıcılığa karşı güçlü koruma sağlarsa (iyi bir geri ödeme hakkı dâhil), ve ödeme kartı gibi temel hizmetler ücretsiz sunulursa tüketiciler için cazip hale gelir,” dedi.

Kâğıt üzerinde proje çekici görünüyor. Banka mevduatları veya kripto paraların aksine, dijital euro finansal risk taşımayacak. Nakit paranın elektronik karşılığı olacak ve AB’nin Visa ile Mastercard gibi ABD’li sağlayıcılara olan bağımlılığını azaltmayı hedefleyecek.

Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) mahremiyet, güvenlik ve erişilebilirlik sağlama çabalarına rağmen, bazı politika yapıcılar hâlâ dijital euronun tasarımı ve gerekliliği konusunda ikna olmuş değil.

Geçtiğimiz cuma günü Kopenhag’da bir araya gelen AB maliye bakanları, dijital euronun hayata geçirilmesine yönelik bir sonraki adımlar üzerinde anlaştı.

Yeni uzlaşmaya göre, bakanlar hem paranın çıkarılıp çıkarılmayacağına hem de vatandaşların tutabileceği dijital euro miktarına dair söz sahibi olacak. Bu sınırlama, banka mevduatlarında ani çekiliş (bank run) korkusunu hafifletmek için bir güvence olarak tasarlandı.

Eurogroup Başkanı Paschal Donohoe, Kopenhag’da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Ulaştığımız uzlaşının önemli bir unsuru, ECB ihraca ilişkin nihai kararını vermeden önce, projenin nasıl ilerleyeceğine dair bakanlar konseyi düzeyinde bir tartışma fırsatı olmasıdır,” dedi.

Avrupa Komisyonu, dijital euroya ilişkin yasa tasarısını ilk kez Haziran 2023’te sunmuştu. Ancak planın yürürlüğe girmesi için hem Avrupa Parlamentosu’nun hem de Konsey’in onayı gerekiyor.

Onaylanmasının ardından Avrupa Merkez Bankası (ECB), sürecin ilerleyip ilerlemeyeceğine karar verecek. Bu karar, yaklaşık iki buçuk yıl sürecek hazırlık aşamasını tetikleyecek.

Şu anda euro bölgesindeki 20 ülkeden yalnızca yedisi ulusal kart sistemine sahip. Diğerleri ise uluslararası sağlayıcılara bağımlı durumda.

ECB Başkanı Christine Lagarde, Kopenhag’daki basın toplantısında, “Dijital euro yalnızca bir ödeme aracı değil, aynı zamanda Avrupa’nın egemenliği ve ödemeleri — sınır ötesi işlemler dahil — Avrupa altyapısı ve çözümüyle yönetme kapasitesi konusunda siyasi bir mesajdır,” dedi.

Lagarde ayrıca, “Bu uzlaşma, umarız mümkün olan en kısa sürede tamamlanacak sürecin doğru yönde atılmış bir adımı oldu” ifadelerini kullandı.

ECB Yönetim Kurulu üyesi Piero Cipollone ise dijital euronun en erken 2029 yılının ortalarında hayata geçirilebileceğini söyledi.